Ćwiczenia z Geologii Ogólnej Zakład Geologii Ogólnej i Matematycznej AGH
z różnych źródeł zestawił
Tomasz Bartuś
Metamorfizm II Skały Metamorfizmu regionalnego, facje metamorficzne
Def. METAMORFIZM REGIONALNY ma charakter wtórny w stosunku do ruchów górotwórczych i lądotwórczych, w wyniku których całe połacie wierzchnich warstw skorupy ziemskiej mogą się znaleźć na znacznej głębokości, to jest w warunkach, gdzie panuje wysoka temperatura i ciśnienie, albo tam gdzie zachodzą procesy górotwórcze i działa ciśnienie kierunkowe.
Facja metamoficzna - jest to zakres ciśnień i temperatur, w którym trwałe są określone zespoły mineralne. W poszczególnych facjach przemiana skał przebiega z różną intensywnością i powstają rozmaite produkty tej przemiany. W czasie metamorfizmu w określonych warunkach fizykochemicznych skały o różnych zespołach mineralnych, ale o takim samym składzie chemicznym utworzą skały metamorficzne charakteryzujące się identycznym składem zarówno chemicznym jak i mineralnym. Na przykład czy skałą wyjściową będzie arkoza czy też granit to produktem finalnym będzie gnejs. Z pojęciem facji związane jest jednocześnie pojęcie minerału wskaźnikowego.
Fyllity skały powstające w wyniku zmetamorfizowania skał ilastych. Często są podobne do silnie zdiagenezowanych skał ilastych. Struktury łupkowe, bardzo drobnoblastyczne, częste zafałdowania, nierówne powierzchnie oddzielności. Barwy szare, niebieskawe, zielonkawe, brunatnawe. W składzie mineralnym mogą wystąpić: serycyt, chloryty, kwarc, albit, kalcyt.
Łupki - duża grupa skał o strukturze łupkowej, teksturze drobno lub średnioblastycznej, lepidoblastycznej. Obejmuje ona m.in.: łupki grafitowe, talkowe, chlorytowe, mikowe, serycytowe. Łupki grafitowe - powstaje z przeobrażenia skał osadowych bogatych w substancję węglistą lub bituminy. Barwy czarnej, najczęściej niewielkiej zwięzłości.
Łupki chlorytowe - składa się gł. z chlorytów, co przesądza o barwie seledynowo oliwkowej i niewieliej twardośc. Powstają w facji zieleńcowej z osadów ilastych.
Łupki mi kowe - (łyszczykowy) powstaje w nieco głębszych strefach metamorfizmu niż inne łupki. Gł. składnik to miki, obok których mogą wystąpić kwarc, plagioklazy, chloryty, granaty, magnetyt i inne. W zależności od przeważającego składnika wyróżniamy łupki biotytowe, muskowitowe. Tekstury lepido i lepido-granoblastyczne.
Łupki serycytowe - ma cechy swego głównego składnika- serycytu. Jeżeli współwystępuje z chlorytem, mówimy o łupkach serycytowo-chlorytowych .
Kwarcyty-
(…)
… przejścia do wyjściowych dla nich wulkanitów.
Granulity- skały kwarcowo-skaleniowe z granatami. Używa się też określeń granulity jasne i ciemne. Granulity jasne przedstawiają skały złożone ze skaleni potasowych i plagioklazów. Skalenie potasowe są zazwyczaj drobnoziarniste, rzadziej tworzą porfiroblasty. Plagioklazy są reprezentowane przez oligoklaz zawierający wrostki ortoklazu (antypertyt). Kwarc…
…, ponieważ w tych warunkach muskowit staje się nietrwały, a jego miejsce zajmują syllimanit + ortoklaz. W gnejsach spotyka się chloryt, który zwykle wraz ze spadkiem stopnia metamorfizmu zastępuje biotyt. Często w gnejsach pojawia się też hornblenda. Z minerałów pobocznych powszechne są: cyrkon, apatyt; rzadziej notuje się tytanit i rutyl. Przeważająca część gnejsów powstaje podczas regionalnych przeobrażeń w warunkach…
… z chlorytem, mówimy o łupkach serycytowo-chlorytowych.
Kwarcyty- głównie z przeobrażenia piaskowców kwarcytowych, wykazuje podobieństwo do osadowych piaskowców o spoiwie krzemionkowym. Na skutek rekrystalizacji spoiwa są jednak od nich bardziej jednolite, masywne, zbite, szkliste. Poza kwarcem może pojawić się muskowit, skalenie, granaty. Czasem zaznacza się struktura łupkowa- mówimy wtedy o łupkach kwarcytowych.
Marmury- powstają w wyniku zmetamorfizowania skał węglanowych. Jeśli skałą wyjściową były czyste wapienie to marmury zbudowane są wyłącznie z przekrystalizowanego kalcytu. Jeżeli zawierały domieszki (np. min. ilaste), to mogą zawierać miki, chloryty, kwarc, skalenie i inne. Tekstura homeoblastyczna, granoblastyczna, struktura bezładna lub równoległa.
Zieleńce- typowi przedstawiciele facji…
… facji amfibolitowej. Rzadziej skały te spotyka sie w obrębie utworów reprezentujących najwyższy stopień metamorfizmu. Gnejsy mogą powstawać zarówno ze skal osadowych jak i magmowych.
Eklogity- skały złożone z granatów i piroksenów, a z minerałów pobocznych mogą zawierać rutyl i dysten. Tworzą się one ze skał o chemizmie gabrowym w warunkach bardzo wysokich ciśnień. Wskazuje na to skład mineralny…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)