To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Podstawowe systemy gospodarcze
Wolnorynkowy
Etatystyczny
Centralnie planowany
System wolnorynkowy
Występuje, gdy państwo ogranicza swoją aktywność do określania ładu i
porządku prawnego. Procesami gospodarczymi rządzi niewidzialna ręka
rynku. Najważniejszym elementem rynku jest konkurencja wśród jego
uczestników. Eliminuje ona z rynku słabsze firmy. Nie ma barier, by wejść na
rynek. Swobodnie kształtujące się na rynku ceny, na które żaden uczestnik
nie ma znaczącego wpływu, stanowią jedyny instrument informujący o tym,
jakie zmiany zachodzą w gospodarce. Producenci, zainteresowani
maksymalizacją zysku, dążą do zaspokojenia w jak największym stopniu
potrzeb konsumentów - takie działanie wyzwala innowacyjność - to w
konsekwencji doprowadza do rozwoju gospodarczego.
System mieszany (etatystyczny)
Mechanizm rynkowy ograniczają różne działania państwa. Państwo
interweniuje w gospodarkę po to, by udoskonalić system rynkowy.
Interwencja państwa przybiera różne formy. Może ono mniej lub
bardziej radykalnie ingerować w procesy rynkowe, może również
prowadzić działalność gospodarczą. Może ingerować w rynkowy
mechanizm tworzenia się cen, ustalając ceny urzędowe. Wejście danej
firmy na rynek może być ograniczone koniecznością uzyskania
odpowiednich zezwoleń - koncesji. Państwo wprowadza także pewne
regulacje dotyczące zachowania się uczestników na rynku, np.
dotyczące działań antymonopolowych.
Systemy centralnie planowane
dominuje państwowa własność czynników wytwórczych,
istnieje nierynkowe rozmieszczenie czynników wytwórczych.
Głównym sektorem jest sektor państwowy.
Najważniejsze decyzje dotyczące tego: co, jak i dla kogo wytwarzać są
podejmowane przez aparat partyjno-państwowy. Mechanizm rynkowy jest
zastąpiony przez plan centralny, który określa wielkość produkcji dla każdej
gałęzi gospodarki.
Przedsiębiorstwa nie są samodzielne i nie mogą podejmować suwerennych
decyzji. Kierownictwo przedsiębiorstw zabiega tylko o to, by otrzymać jak
największy przydział środków finansowych i rzeczowych, gdyż są one
rozdzielane centralnie.
Gospodarka kapitalistyczna
Własność kapitalistyczna oznacza istnienie takiej struktury społ.-
ekonom., która umożliwia prywatnym właścicielom środków produkcji
prowadzenie działalności gospodarczej nastawionej na maksymalizację
(…)
…
wyjątkowo wysoki udział redystrybucji w dochodzie
narodowym (ponad 60%)
Szwecja
Szwedzkie państwo socjalne zaczęło się wyraźnie rozwijać w latach 30', ale w
pełnym zakresie wprowadzono je dopiero po drugiej wojnie światowej, już w
wysoce rozwiniętej gospodarce.
Jednym z elementów były silne instrumenty redystrybucji dochodów (bardzo
progresywne opodatkowanie dochodów osob.). towarzyszyły mu dość niskie…
… one poczucie bezpieczeństwa socjalnego, ale wymagały właśnie
wysokich podatków.
"Model szwedzki" charakteryzował się dodatkowo tym, że publicznemu
finansowaniu wspomnianych świadczeń towarzyszył niemal całkowity publiczny
monopol na ich produkcję. Na przykład do niedawna w Szwecji niezwykle trudno
było założyć prywatną praktykę lekarską.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)