To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Rola państwa w gospodarce.
Historia:
Rola państwa w gospodarce jest różnorodna i zmienna historycznie, zależy od fazy rozwoju danej formacji, a także od systemu funkcjonowania gospodarki. Państwo powstaje na pewnym etapie rozwoju społecznego i gospodarczego ludzkości. Odgrywa ono istotną rolę w zakresie rozwoju politycznego i ekonomicznego poszczególnych krajów. Może być czynnikiem stymulującym lub hamującym rozwój ekonomiczny.
W okresie kształtowania się gospodarki kapitalistycznej państwo spełniało aktywną rolę. Pomagało bezpośrednio lub pośrednio w tworzeniu przedsiębiorstw kapitalistycznych. Zadania te realizowało poprzez: budowę infrastruktury gospodarczej, systemu bezpieczeństwa publicznego oraz systemu finansowo-kredytowego, wspomagających powstawanie i rozwój prywatnej przedsiębiorczości kapitalistycznej.
Panowały wówczas koncepcje merkantylistyczne: (1776 roku)
kraje europejskie bezpośrednio ze sobą konkurują, kraj, który ma najwięcej bogactwa wygrywa tę konkurencję, kruszec złoty i srebrny jest synonimem bogactwa
kluczowy dla zwiększenia przez dany kraj swoich zasobów metali szlachetnych jest korzystny bilans handlowy. (eksport import o ile nie był w stanie zwyczajnie wytwarzać dużych ilości własnych metali szlachetnych)
był siłą napędową kolonializmu, w myśl zasady, że wielkie imperium to klucz do bogactwa.
eksportowanie materiałów surowych lub niewykończonych jest szkodliwe dla kraju (narodu), ponieważ więcej bogactwa można by uzyskać z ich przemysłowego przetwarzania w kraju.
jako zła postrzegana była również zależność od handlu zagranicznego - ustanowienie wysokich ceł
Przejście od merkantylizmu do fizjokratyzmu w teorii oraz polityce gospodarczej oznaczało również zmianę roli państwa.
Ograniczenie roli państwa do funkcji zapewniających bezpieczeństwo obrotu gospodarczego
Wolny handel w kraju oraz w stosunkach z zagranicą
akcentowali znaczenie pracy (decydowała o bogactwie społeczeństwa) i rolnictwa jako jedynego źródła bogactwa
Po okrzepnięciu systemu gospodarki kapitalistycznej, w ekonomii oraz w polityce gospodarczej zaczęła dominować teoria wolnego handlu.(Adam Smith)
Łączyło się to z przekonaniem, że wszelkie mieszanie się rządu do gospodarki jest niepożądane, ponieważ stanowi to naruszenie praw natury i wolności osobistej.
Optowanie na rzecz leseferyzmu uzupełnić trzeba jednak twierdzeniami o konieczności interwencji państwa (uwzględniając ówczesne struktury polityczne i instytucje) [np. regulacje w handlu zagranicznym na rzecz „raczkujących” gałęzi przemysłu]
Leseferyzm - pogląd filozoficzno-ekonomiczny głoszący nieograniczoną wolność jednostki, zwłaszcza w wymiarze społeczno-ekonomicznym. Rola państwa miała być ograniczona do roli "nocnego stróża", który miał strzec fundamentalnych zasad wolności gospodarowania i prywatnej własności. Rozumowanie leseferystów jest oparte na założeniu, że każdy człowiek kieruje się zasadą korzyści materialnej (homo oeconomicus)
(…)
… gospodarcze aby zapewnić powszechny dobrobyt swoim obywatelom. Państwo realizujące takie zadanie nazywa się państwem dobrobytu lub państwem opiekuńczym (np. Niemcy, Szwecja). W państwach takich stosuje się szeroki zakres ubezpieczeń społecznych, zasiłki dla ubogich i bezrobotnych, unormowane warunki pracy i płacy a także rozszerza się społeczno-polityczną i budżetową działalność państwa.
Stabilizacja gospodarki i poprawa koniunktury Państwo poprzez odpowiednią politykę fiskalną i monetarną może stabilizować gospodarkę zapewniając stały i równomierny wzrost gospodarczy. W zakres polityki stabilizacji dochodów wchodzi regulacja tempa wzrostu dochodów pieniężnych ludności, stabilizacja poziomu cen, doskonalenie systemu płac oraz regulowanie dynamiki dochodów pozapłacowych (zyski, procent, renta gruntowa itp.). Liberalizm ekonomiczny (jest blisko spokrewnioną teorią z leseferyzmem) postuluje wycofanie się państwa z ingerencji w gospodarkę. Postuluje prywatyzację, deregulację, obniżenie podatków i barier celnych.
Odrzuca wszelkie ograniczenia, które krępują wolny rozwój gospodarczy, wolną konkurencję na rynku, promuje państwo-minimum tzn. państwo ograniczające swoją działalność do zapewnienia bezpieczeństwa wewnętrznego, zewnętrznego oraz zajmowania się sprawami, którymi nie jest w stanie zająć się prywatny kapitał.
Ekonomiczny liberalizm jest przeciwny socjaldemokratycznemu modelowi państwa opiekuńczego. Europejscy liberałowie nie są generalnie przeciwni umiarkowanej ingerencji państwa w służbę zdrowia, edukację, emerytury, walkę z biedą i bezrobociem.
Konserwatywni liberałowie i libertarianie…
… tej koncepcji za nieadekwatną do potrzeb gospodarki, bowiem przy rosnących wydatkach rządu i zasobów pieniądza bezrobocie nie uległo obniżeniu. Przy czym w latach 70' miała miejsce stagflacja (równoczesny wzrost bezrobocia i inflacji). Dlatego też w tym czasie w miejsce polityki propopytowej, której teoretyczną podstawę stanowił dorobek Keynesizmu, wkroczyła polityka propodażowa, oparta na dorobku koncepcji…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)