Leges i plebiscita
Istotnym elementem prawodawstwa w starożytnym Rzymie stanowiły ustawy uchwalane bezpośrednio przez obywateli rzymskich na zgromadzeniach ludowych.
Uchwały zgromadzeń ludowych, zwane leges, obowiązywały wszystkich obywateli rzymskich. Projekt ustawy wnosił tzw. magistratus (konsul, pretor lub dyktator), którą następnie przegłosowywano (jawnie, później tajnie). Do roku 339 p.n.e. (lex Publilia Philonis) uchwalona ustawa wymagała zatwierdzenia senatu. Składała się z trzech części:
* praescriptio - zawierającą imię wnioskodawcy, datę zebrania się zgromadzenia ludowego itp.
* rogatio - zawierającą treść ustawy
* sanctio - zawierające sankcje na wypadek złamania treści ustawy
Uchwaloną ustawę - lex - nazywano imieniem wnioskodawcy:
* lex Poetelia 326 p.n.e.
* lex Ogulnia 300 p.n.e.
* lex Hortensia 287 p.n.e.
Uchwały plebsu uchwalane na zgromadzeniach plebejuszy concilia plebis zwane plebiscita dotyczyły w okresie archaicznym wyłącznie samych plebejuszy. Dopiero od roku 287 p.n.e. po uchwaleniu lex Hortensia uchwały plebejskie zostały zrównanie z leges i zaczęły odgrywać podstawową rolę w kształtowaniu prawa rzymskiego.
Zgromadzenia ludowe jako ciało ustawodawcze działały do czasów cesarza Nerwy.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)