Zobowiązania i prawo handlowe
Vinculum iuris- „węzeł prawny”; cecha zobowiązania opisująca jego względny charakter - węzeł zobowiązania łączył ze sobą tylko ściśle oznaczone osoby: wierzyciela (creditor) i dłużnika (debitor); Nb 265
Obligare- obowiązywać; związywać, przywiązywać. In natura- a) w naturze b) w rzeczywistości, faktycznie Inter partes- między stronami; prawa względne, skuteczne wobec określonych osób; były to np. actiones in personam, czyli powództwa wierzyciela wobec dłużnika, który nie wywiązał się ze zobowiązania; Nb 22
Obligatio naturalis- zobowiązanie naturalne, którego wykonania nie można dochodzić drogą procesu; początkowo obligationes naturales (l. mn.) wynikały z sytuacji, gdy jedna ze stron nie miała zdolności prawnej lub zdolności do czynności prawnych, w p. poklasycznym za obligationes naturales uznawano sytuacje, gdzie spełnienie zobowiązani było zgodne z obowiązkami moralnymi lub społecznymi; Nb 270
Dare- obowiązek dłużnika polegający na wydaniu rzeczy w celu przeniesienia własności (np. zwrot pożyczki, przeniesienie własności rzeczy na podst. stypulacji); Nb 271
Facere - obowiązek dłużnika polegający na wykonaniu jakiejś czynności, lub non facere - powstrzymaniu się od niej; Nb 271, Nb 215
Pati- znosić (np. cudze działanie); Nb 215
Impossibilium nulla obligatio est- do rzeczy nie możliwych nie można się zobowiązywać; zasada głosząca, że zobowiązanie nie powstaje, gdy świadczenie jest niemożliwe do wykonania. Ius variandi- prawo wyboru; wszechstronne, różne prawo. (prawo zastąpienia jednego przedmiotu innym przy świadczeniu przemiennym; prawo wyboru świadczenia, np. przy legatum optionis)
Genus perire non censetur- “nie wydaje się, żeby gatunek mógł zginąć”; gdy dłużnik zobowiązał się dostarczyć rzecz danego gatunku, a konkretna rzecz, którą miał zamiar dostarczyć zaginęła, nadal ma obowiązek dostarczyć rzecz tego gatunku, gdyż „nie wydaje się, by gatunek mógł zaniknąć”; Nb 273 Species perit ei cui debetur -“rzecz indywidualnie oznaczona ginie na szkodę wierzyciela”; jeśli dłużnik zobowiązał się dostarczyć rzecz indywidualnie określoną, a ta rzecz zostanie utracona/zniszczona, zobowiązanie gaśnie. Jeśli utrata/zniszczenie nastąpiły z winy dłużnika, obowiązek świadczenia przemienia się w obowiązek odszkodowania; Nb 273
Damnum emergens- rzeczywista szkoda majątkowa (rynkowa wartość rzeczy); Nb 315, 337
Lucrum cessans- utracone korzyści; do określenia poniesionej szkody można było doliczyć zysk, którego poszkodowany nie osiągnął; Nb 337
Pretium commune- cena powszechna (cena zwykła, wyrażona ogólnie, wspólna); wspólna własność, publiczne pieniądze, interes publiczny.
(…)
… rzeczy przyszłej ( np. kupno przyszłych plonów z określonego gruntu, lub dziecka określonej niewolnicy
emptio spei - kupno szansy (np. kupno ryb z połowu, względnie szansy wygranej w grze losowej)
res extra commercium - rzeczy wyłączone z obrotu prawnego
cuius commodum eius periculum - kto ma korzyść, na tym spoczywa ryzyko utraty
dicta et promissa - rzeczy powiedziane i przyrzeczone
pactum reservati dominii - zastrzeżenie własności (umowa)
pactum displicentiae - umowa dodatkowa przy kupnie-sprzedaży: kupujący mógł zwrócić rzecz, jeśli mu się nie spodobała emptio ad gustum - kupno z zastrzeżeniem, że kupujący może zwrócić rzeczy, które nie będą mu odpowiadały
pactum de retroemendo - umowa o prawie odkupienia przez sprzedawcę sprzedanej rzeczy locatio conductio operas - kontrakt najmu dzieła depositum…
…
dolus - podstęp (umyślna wina)
culpa - wina, działanie bezprawne
culpa in eligendo - wina w wyborze (doborze)
casus - kazus prawny(wzięty z praktyki przypadek)
vis maior - siła wyższa
vis cui humana infirmitas resistere potest - siła, w której słabość ludzka nie jest w stanie się oprzeć
conpensatio - potrącanie ( wzajemne zaliczenie długów wobec wierzyciela i wierzytelności), wyrównanie, kompensacja…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)