To tylko jedna z 9 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
KSIĘGI NARODU I PIELGRZYMSTWA POLSKIEGO Mickiewicz A; Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego , oprac. Zofia Stefanowska, wyd. 5 zmienione, Wrocław 1956, BN I, Nr 17.
DZIAŁALNOŚC MICKIEWICZA W PIERWSZYCHLATACH EMIGRACJI .
Jak wynika z listu pisanego do brata Franciszka 19 czerwca 1832- Mickiewicz kończył wtedy okres twórczości tzw. Drezdeńskiej. Warunki w Dreźnie były dla poety bardzo sprzyjające. Nie miał on ochoty na wyjazd do Francji. Przebywali tu jego przyjaciele: Garczyński i Odyniec. Miasto było szeroko związane z Polska. Jednak rząd saksoński pod naciskami dyplomacji carskiej wydalał z Drezna emigrantów polskich. Aby nie czekać na nakaz wyjazdy Adam Mickiewicz opuścił Drezno początkiem lipca, wraz z przyjacielem z czasów wileńskich Ignacym Domeyką. Wtedy Mickiewicz nie był jeszcze oficjalnie emigrantem politycznym i wciąż posiadał oficjalny paszport. Miał otwartą drogę powrotu do Rosji, ale nie chciał z niej skorzystać. Ostatecznie pozbawił się możliwości powrotu publikując III cz . Dziadów . Wzgląd na wydanie poematu był jedna z przyczyn wyjazdu do Paryża. Poeta obawiał się zostać w Saksonii, gidze naciski rządu carskiego mogłyby narazić go na represję. Poza tym w Paryżu Dziady wydać było najłatwiej. Podróż przez Niemcy w towarzystwie Domeyki i innych emigrantów dała Mickiewiczowi sposobność do zaobserwowania entuzjazmu, jaki w liberalnych środowiskach niemieckich obudziło powstanie listopadowe. Życzliwość dla wygnańców, manifestacje solidarności ze sprawa wyzwolenia Polski towarzyszyły podróżnym przez cale Niemcy. Inaczej było we Francji. I tam Polacy dla szerokich mas byli bohaterami dnia, ale władza była niechętna. Rząd Ludwika Filipa obawiając się powstańców zastosował wobec nich prawo o cudzoziemcach z kwietnia 1832 r. Na jego mocy emigranci zostali objęci dozorem policyjnym. Obowiązywało ich stałe miejsce pobytu w kilku wyznaczonych „zakładach” w miastach prowincjonalnych. Na osiedlenie się w Paryżu potrzebne było trudno dostępne zezwolenie. Wobec tego Mickiewicz przyjechał do Paryża nielegalnie, rządowym dyliżansem, gdyż w nich rzadko legitymowano podróżnych. W Paryżu był 1 sierpnia 1832. W biurze pocztowym czekał na niego Lelewel. Przyjazd Mickiewicza stał się dla emigrantów wydarzeniem. Grupa Polaków złożyła mu hołd przysyłając zloty pierścień z lirą. Podejmowano tez poetę na kilku obiadach publicznych. Do współpracy zapraszał go polskie organizacje: Towarzystwo Litewskie, Towarzystwo Litewskie i Ziem Polskich, Towarzystwo Pomocy Naukowej. Mickiewicz zajmował się zbieraniem funduszy na szkołę polską i gromadzeniem pamiętników o powstaniu na Litwie, studiowaniem stosunku prasy francuskiej do sprawy polskiej, propaganda na rzecz utworzenia biblioteki polskiej w Paryżu. Poeta wiódł żywot nader towarzyski i otoczył się grupą przyjaciół i wielbicieli m.in./ Bogdan Zaleski, Stefan Witwicki, Bohdan Jasiński, Domeyko. Przeczy to dawnemu (zresztą nie do końca niesłusznemu?) poglądowi o niechęci Mickiewicza do emigracji paryskiej. Świadczą o tym listy, fragment
(…)
… raz po raz przechodzi w prozę poetycką, zrytmizowaną, zbliżona do wiersza wolnego. Człony zdaniowe zamykaj się wówczas w granicach stałej niemal ilości sylab. Wszystkie te środki służą do nadania Księgom stylu podniosłej \retoryki. Najwięcej samodzielności literackiej wykazał Mickiewicz w przypowieściach Ksiąg pielgrzymstwa. Koncepcja przypowieści wzorowanych a ewangelicznych a stanowiących alegorie…
… w ich systemach jest różny: od traktowania chrześcijaństwa arkoz boru zasad humanitarnych aż do zadeklarowanego fideizmu i mistycyzmu. Religijne zabarwienie programów politycznych obserwować można u działaczy o różnych stopniu dojrzałości ideowej. Odrodzenie religijne ludzkości głoszą zarówno zwolennicy rewolucji społecznej duchu socjalizmu utopijnego jak i zdecydowani rewolucjoniści, ideologowie ruchu…
… z pierwiastkami zła, działającego poprzez ludzi stan doskonałości pierwotnej, upadek w okresie imperium rzymskiego, odrodzenie ludzkości przez Chrystusa i średniowieczne chrześcijaństwo, upadek w okresie monarchii absolutnych i początków kapitalizmu- oto rytm dziejów Europy. Natomiast w publicystce tych lat rola autonomicznie pojętej opatrzności zredukowana jest na rzecz idei kierującej historią, a określanej…
… i katolicyzmu, lecz politycznymi i moralnymi interesami ludów. Są to wyraźne ślady odmiennych punktów wyjścia obu p[pisarzy: dla Mickiewicza była nim problematyka narodowa, dla Lamennais'go duchowe wartości ucieleśnione w ideale katolickim. Przed Kościołem roztacza on pers[pektynę objęcia kierowniczej roli w ruchu rewolucyjnym ludzkości. U Mickiewicza brak wiary, że kościół odrodzi się, stanie na czele rewolucji. Ta różnica miedzy Księgami a „L'Avenir” ma swe źródło w wydarzeniach, które przyniosły postępowym katolikom gorzkie rozczarowanie. Chodzi tu o dwie encykliki papieskie wydane w 1 832 r. W pierwszej z nim Cum prirum adresowanej do biskupów polskich papież potępił powstanie listopadowe. Encyklika ta była wielkim ciosem dla polskich katolików. Mickiewicz nie skrytykował bezpośrednio postawy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)