Krytycyzm. Kant urodził się w Królewcu. Po studiach rozpoczął karierę naukową na uniwersytecie. Został profesorem, następnie dziekanem i rektorem. Był kawalerem, całe jego życie było bardzo uregulowane i uporządkowane, każdy dzień taki sam jak poprzedni. Oprócz koncepcji filozoficznej stworzył też koncepcję kosmologiczną. Jego działalność dzieli się na dwa etapy: okres przedkrytyczny (do 1772) i okres krytyczny (po 1772). Dzieło rozgraniczające `Krytyka czystego rozumu' ukazało się w 1781 roku.
Okres krytyczny jest bardziej istotny dla filozofii. Natomiast w okresie przedkrytycznym powstała kosmologiczna koncepcja Kanta (1751), jego poprzednikami w tym zakresie byli Galileusz i Newton. Galileusz uznawał, że stan, w jakim świat istnieje był taki od zawsze, jakim go stworzył Bóg. Newton stworzył mechanikę tłumaczącą wzajemne oddziaływania ciał na siebie, lecz uznał, że pewnych właściwości świata nie da się wytłumaczyć za pomocą mechaniki. Uznał więc, ze świat został stworzony przez Boga takim, jakim jest. Pewne właściwości można tłumaczyć za pomocą mechaniki, lecz świat musiał powstać przy ingerencji Boga. Kant przyjął rozważania Galileusza, Newtona i Kepplera za punkt wyjścia. W swojej teorii przyjął, że problemy, którymi zajmował się Newton istnieją, jeśli przyjmiemy, że świat jest niezmienny. Jeśli jednak przyjmiemy, że świat ewoluował, to wszystkie właściwości świata można wyjaśnić za pomocą praw naturalnych, praw fizyki .
Świat powstał z niezorganizowanej materii poprzez oddziaływanie sił przyciągania. Wskutek konsolidacji materii powstawały gwiazdy i planety. Wszystkie te etapy powstawania świata da się wytłumaczyć za pomocą praw mechaniki. Jest to dynamiczna koncepcja świata (wcześniej przyjmowano statyczną). Wszystko wyłoniło się z rozproszonej materii, powinno więc mieć podobną gęstość. Fizyk Bufon odkrył, że ciężar właściwy planet i gwiazd jest zbliżony, więc można przyjąć, że wspólne jest źródło, z którego się wyłoniły. Kant przyjął koncepcję Wielkiego Wszechświata - nie ma powodów, aby twierdzić, że świat kończy się tylko na naszej galaktyce. Określił warunki brzegowe - nie da się wyjaśnić pewnych warunków początkowych, istnienie praw, dzięki którym materia ewoluowała pochodzi od Boga. Również w przypadku powstania życia należy założyć ingerencję Boga, wszystkiego nie można wytłumaczyć fizyką. Pod koniec XVIII w. znajomość tej koncepcji odżyła. Nie znając koncepcji Kanta Laplace doszedł do tych samych wniosków.
Filozofia krytyczna. Zajmuje się ona nie poznawaniem przedmiotów, lecz bada samo poznawanie. Krytycznie odnosi się do samego procesu poznawania.
Podstawowe cele w ramach filozofii krytycznej:
(…)
….
Przełom polegał na tym, ze wcześniej uważano, że podmiot poznający dostosowuje się do przedmiotu. Kant przyjął, że podmiot jest warunkiem istnienia przedmiotu (nazwano to przewrotem kopernikańskim w filozofii). Do czasów Kanta uważano, że świat i przedmioty są obiektywne. Kant uznał, że to podmiot tworzy to, co nazywamy przedmiotem w procesie konstruowania, który angażuje zarówno umysł, jak i rozum…
… stanowi imperatyw kategoryczny, prawo, które ma charakter powszechny i konieczny, odnosi się do wszystkich istot rozumnych, nie dopuszcza żadnych wyjątków. Formą imperatywu kategorycznego ma prawo moralne oceniające postępowanie człowieka. Jest tylko jedno prawo moralne, każde ze sformułowań prowadzi do tych samych wniosków.
Dwie formuły prawa moralnego:
Postępuj tylko wedle takiej zasady…
…. Był człowiekiem bardzo inteligentnym i oczytanym, tym niemniej miał bardzo trudny charakter i nie miał dobrych kontaktów z otoczeniem. Porzucił karierę uniwersytecką, żył samotnie, nigdy się nie ożenił.
Filozofia Schopenhauera.
Uważał się za ucznia Kanta i podobnie jak on uważał, że podmiot poznający kształtuje przedmiot poznania, narzuca kategorię czasu, przestrzeni i przyczynowości. Punktem wyjścia staje…
… i powszechne oraz poszerzają naszą wiedzę.
Kant stwierdził, że sądy syntetyczne a priori są możliwe, istnieją w matematyce i czystym przyrodoznawstwie (teoretyczna fizyka). Np. 7+5=12 to sąd syntetyczny i a priori, z pojęcia liczb 5 i 7 nie wynika, że ich suma to 12.
Jak przebiega proces poznawania? Dwie władze poznania, które muszą wystąpić, aby zaistniała nauka: zmysły i rozum - dwa korzenie poznania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)