Kontrola eksportu towarów strategicznych
Obecnie mamy wysoki stopień swobody wymiany, coraz mniej ograniczeń, co wynika m.in. z postępującej globalizacji. Rolnictwo i WPR w UE są kontrolowane, ale w skali globalnej kontrola jest mniejsza. Strategiczne znaczenie niektórych towarów sprawia jednak, że w ich przepływ wkrada się polityka i ograniczenia.
Towary strategiczne to towary i technologie, które mogą być użyte zarówno w celach cywilnych i wojskowych(towary podwójnego zastosowania) oraz uzbrojenie. Obrót nimi może stanowić zagrożenie dla pokoju, bezpieczeństwa, przestrzegania praw człowieka i podstawowych swobód obywatelskich.
Współczesne reżimy nieproliferacyjne towarów strategicznych:
WA - Porozumienie Wassenaar(cywilne i uzbrojenie, ale tylko konwencjonalne)
Pozostałe reżimy dot. WMD:
AG - Grupa Australijska(broń chemiczna)
ZC i NSG(broń atomowa)
MTCR(nie zajmują się samą bronią, ale technologią jej użycia i przenoszenia)
CoCom(The Coordinating Committee for Multilateral Export Controls) 27.11.1949 - 31.03.1994 Powstał z inicjatywy USA, które wcześniej przyjęły u siebie ustawę kontrolną z ograniczeniem(a w niektórych przypadkach zakazem) eksportu do państw socjalistycznych(export control act). Członkami było 17 państw zachodnich(NATO bez Islandii, Australia i Japonia). Miał charakter zamknięty(bez możliwości dołączania nowych członków. USA tylko raz rozszerzyły w latach 80tych i to na zasadzie przystąpienia wymuszonego - Hiszpanii postawiono ultimatum - USA zainwestuje tam, jeśli państwo dołączy do CoComu), tajny(bo nie stworzony w oparciu o publiczną umowę, nie był formalną om. Umowa nie została upubliczniona i nie była przedmiotem dyskusji parlamentu w żadnym z państw. Działał na zasadzie gentleman agreement). Siedziba mieściła się w Paryżu(akredytowani dyplomaci państw spotykali się tam wraz z ekspertami wybranych dziedzin). Początkowo spotkania odbywały się co 4 lata, później coraz częściej. Decyzje podejmowano na zasadzie jednomyślności.
CoCom ustalił listy produktów objętych kontrolą:
1). Uzbrojenia(materiały, sprzęt wojskowy. Nie budziło to kontrowersji, bo była zimna wojna, gdzie nie uzbraja się przeciwnika przy ryzku wystąpienia konfliktu)
2). Energii atomowej(chodziło o pokojowe aspekty nuklearne - nowe technologie, techniki budowy elektrowni atomowych itp.)
3). Przemysłową:
ścisłego embarga(eksport wyłącznie w drodze wyjątku. Obejmowała 10 grup towarowych, np. wyposażenie dla elektrowni, chemikalia itp.)
kontroli ilościowej(eksport mógł być dokonywany do określonego limitu po przekroczeniu którego potrzebna była zgoda)
wymiany informacji i nadzoru(miała stworzyć system kontroli dostarczonych państwom socjalistycznym towarów - importer musiał pisemnie określić dalszy los produktów i godził się na kontrolę eksportera)
(…)
… - związany z pogorszeniem stosunków(kryzys berliński, powstanie ChRL). Wtedy CoCom był narzędziem polityki powstrzymywania.
2). 1965-79 - w połowie lat 60tych okazało się, że CoCom nie jest do końca skuteczny, bo ZSRR wysyłał satelity i ludzi w kosmos, a więc miał dostęp do technologii. Lista ograniczeń została zmniejszona x3, wprowadzono zasadę embarga ruchomego(listy, zwłaszcza przemysłowa, były często…
…, którym się sprzedaje. W rozporządzeniu tym zawarte są państwa objęte szczególną kontrolą:
Zakaz: Birma, Irak, Demokratyczna Republika Konga, Korea Północna, Liban, Liberia, Sierra Leone, Somalia, Sudan, Uzbekistan, Wybrzeże Kości Słoniowej, Zimbabwe
+ wszystkie państwa świata - miny przeciwpiechotne oraz dostawy dla „Usamy bin Ladena, członków organizacji Al Qaida, Talibów oraz innych osób fizycznych, grup, wspólnot…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)