Kontratypy w prawie międzynarodowym - wykład

KONTRATYPY W PRAWIE MIĘDZYNARODOWYM
W przypadkach, w których zachodzi jedna bądź więcej okoliczności
wyłączających bezprawność aktu, państwo nie ponosi odpowiedzialności
międzynarodowej za ten akt.
Okoliczności wyłączające bezprawność aktu danego państwa to:
1. ważna zgoda innego państwa, która wyłącza bezprawność aktu w stosunku do
niego o tyle, o ile akt mieści się w ramach wyrażonej zgody;
2. legalne działanie w samoobronie, przedsięwziętej zgodnie z Kartą Narodów
Zjednoczonych;
3. zastosowanie „legalnego” środka odwetowego (countermeasure) przeciwko
innemu państwu wyłącza bezprawność aktu w stosunku do niego.
4. siła wyższa (force majeure). Jest to nieodparta siła lub nieprzewidziane
zdarzenie pozostające poza kontrolą danego państwa oraz czyniące rzeczą
zasadniczo niemożliwą wykonanie zobowiązania. Na siłę wyższą nie może
powołać się państwo, które: (a) przyczyniło się do powstania stanu siły wyższej
lub (b) zakładało możliwość wystąpienia siły wyższej (co może wyraźnie
wynikać np. z postanowień wchodzącego w grę traktatu);
5. działanie w sytuacji zagrożenia (distress). Jest to działanie, którego autor nie miał
innej, racjonalnej możliwości dla ratowania życia swojego lub osób znajdujących
się pod jego pieczą. Na tę okoliczność nie może powoływać się państwo, które
przyczyniło się do powstania zagrożenia. Nie można powołać się na nią także
wówczas, gdy dane działanie grozi sprowadzeniem porównywalnego lub
większego zagrożenia;
6. działanie w stanie wyższej konieczności (necessity). Stan wyższej konieczności
nie może być powoływany przez państwo jako okoliczność wyłączająca
bezprawność jego aktu, chyba, że akt ten: (a) jest jedynym środkiem dla ochrony
istotnego interesu państwa przed poważnym i bezpośrednim zagrożeniem, oraz
(b) nie narusza w poważny sposób interesów państwa, państw bądź społeczności
międzynarodowej, w stosunku do których naruszone zobowiązanie przysługuje.
Na stan wyższej konieczności nie można powołać się wówczas, gdy: (a) dane
państwo przyczyniło się do sprowadzenia zagrożenia lub (b) naruszone
zobowiązanie międzynarodowe samo wyklucza możliwość powołania się na stan
wyższej konieczności.
Żadna z powyższych okoliczności nie wyłącza jednak bezprawności aktu
stanowiącego naruszenie obowiązków wynikających z norm stanowiących ius cogens.
Państwo nie może także powoływać się na postanowienia swego prawa
... zobacz całą notatkę