KONSTYTUCYJNE ZASADY DZIAŁANIA SĄDÓW zasady organizacji sądownictwa: zasada dwuinstancyjności ( art. 176 ust. 1 ) → ( wymóg minimalny ) nakaz by w każdej sprawie była możliwość zwrócenia się do sądu wyższej instancji o zbadanie prawidłowości orzeczenia I inst ., a na mocy art. 236 ust. 2 dot. też spraw adm. , ale na ile wymóg ten będzie miał zastosowanie również do spraw, w których rozstrzygniecie zapadło w pozasądowym organie (też dyscyplinarnym), pokaże przyszłość (wg TK wystarczy jednoinstancyjna kontrola sądowa); zasada udziału obywateli w sprawowaniu wymiaru sprawiedliwości ( art.182 ) → odesłanie do uregulowań w ustawie. Nie stosuje się systemu ław przysięgłych (odrębne ciało orzekające), ale stosuje się system sądu ławniczego (jednolite ciało - sędzia i ławnicy zarówno o winie jak i karze, głosowanie większością); tylko sądy powszechne i wojskowe ( I inst. ), wybierani przez rady gminy, a kandydatów mogą zgłaszać prezesi sądów, organizacje, stowarzyszenia, związki zawodowe oraz grupy wyborców; sprawy cywilne tylko dot. pracy, ubezpieczeń społecznych, rodzinne; wymogi : obywatelstwo polskie, 30 lat, praca/zamieszkanie w danym miejscu przez min. 1 rok, nieskazitelny charakter; wyłączenia : zatrudnieni w sądach i prokuraturach, policjanci, adwokaci, radcy prawni, duchowni, funkcjonariusze Służby Więziennej; kadencja 4 lata , a odwołanie w wyjątkowych przypadkach;
wyznaczony do udziału w rozprawach do 12 dni w roku ; niezawiśli , ale trudniej o gwarancje, gdyż zatrudnieni poza sądem; zasada jawności rozprawy ( art. 45 ust. 2 ) → odnosi się do wszystkich rozpraw , ale możliwe ograniczenia ze względu na moralność, bezpieczeństwo, porządek publiczny, ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny - nie dot. stron, ich przedstawicieli; prawa jednostki związane z postępowaniem sądowym prawo do sądu ( art. 45 ust. 1 ) → właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd i dot. każdego (ale nie musi dot. np. podmiotów publicznych, np. z zakresu podległości), a treścią tego prawa jest: prawo dostępu do sądu ; prawo do odpowiedniego ukształtowania procedury sądowej ; prawo do uzyskania wyroku sądowego ; kwestia sporna to zakres swobody ustawodawcy w przekazywaniu spraw cywilnych pod jurysdykcję sądów adm. , ze względu na ich węższy zakres rozpatrywania spraw; prawo do obrony ( art. 42 ust. 2 ) → dot. wszystkich etapów spraw karnych. 2 aspekty: aspekt formalny - prawo do posiadania obrońcy z wyboru, lub z urzędu; aspekt materialny - takie ukształtowanie procedury karnej , które stwarza możliwość występowania jako pełnoprawny uczestnik procesu (zasada kontradyktoryjności) oraz obowiązek zachowania niezależności adwokatury i zapewnienia jej wysokiego poziomu fachowego;
(…)
… praworządnego procesu → szereg reguł, min. prawo do obrony, jawność, nullum crimen nulla poena sine lege, domniemanie niewinności, ochrona wolności i nietykalności osobistej, zakaz tortur i nieludzkiego karania, inne jeszcze wynikają z gwarancji wymaganych przez międzynarodowe traktaty o prawach człowieka;
WŁADZA SĄDOWNICZA. TRYBUNAŁ KONSTYTUCYJNY.
WPROWADZENIE
sądowa kontrola zgodności ustaw z konstytucją…
… takie uregulowania → nowela Konstytucji z kwietnia 1982 r. → wprowadzenie TS (+ ustawa) i TK, ale ustawa o TK została uchwalona dopiero w 1985 r. szereg ograniczeń kompetencji, a najważniejsze to możliwość odrzucenia przez Sejm wyroku TK większością 2/3 głosów;
po przełomie w 1989 r. - utrzymano TK, ale nie zmieniono jego ograniczeń (wszystkie państwa byłego obozu socjalistycznego utworzyły sądy konstytucyjne…
…, jak: kadencyjność urzędu, tryb powoływania sędziów, bliższe związki z parlamentem stąd wg niektórych to nie organ sądowy, ale szczególna instytucja kontroli konstytucyjności prawa;
charakter pozycji TK - niezależność (choć i Sejm i prezydent mają pewne uprawnienia kreacyjne, a w stosunku do innych organów sądowych (sądy, SN, NSA, KRS) nie ma żadnych powiązań) oraz zasada niezawisłości sędziowskiej;
Skład TK
15…
… komisji lekarskiej o trwałej niezdolności do pełnienia obowiązków → wygaśnięcie mandatu musi zostać potwierdzone przez ZO TK i dopiero potem Sejm może wybrać następnego;
immunitet - zgoda na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej/aresztowanie wyraża TK w pełnym składzie (2/3 za);
incompatibilitas - z innymi stanowiskami w aparacie państwowym oraz nakaz apolityczności;
Organy TK
Zgromadzenie Ogólne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)