Konstytucja Marcowa 17.03.1921

Krasowski. Notatka składa się z 2 stron.
Konstytucja Marcowa 17.03.1921 + sejm i senat + prezydent (+ szczególne uprawnienia)
Konstytucja z 17 marca 1921 r. powstała po 2 lat prac (od 1919 r.) Komisji Konstytucyjnej Sejmu Ustawodawczego . W trakcie prac postanowiono nie bazować ściśle na żadnym z przekazanych projektów, a stworzyć własny. Dwa stanowiska : Endecja za francuskim modelem republiki parlamentarnej, z dwuizbowym parlamentem i przewagą władzy ustawodawczej, która także powoływała prezydenta. Lewica z PPS na czele opowiadała się za republiką ludową, w której naród nie tylko wybiera posłów, ale i prezydenta, plus duża rola form demokracji bezpośredniej (referendum, ludowa inicjatywa ustawodawcza).
Wygrała endecja , a konstytucja marcowa oparła się na praktyce konstytucyjnej III Republiki Francuskiej.
Zasady naczelne: Zasada ciągłości państwa polskiego - odrodzona Polska nie jest państwem nowym, a restytuowanym po 123 latach niewoli (preambuła). Republikańska forma rządów - “ Pastwo Polskie jest Rzecząpospolitą ”. Nazwa nawiązuje do tradycji przedrozbiorowej. Zasada zwierzchnictwa narodu - źródłem władzy i suwerenem jest naród = zbiór wszystkich obywateli. Zasada demokracji przedstawicielskiej - jedynie sejm i senat wybierane były w drodze głosowania, parlament jedynym reprezentantem suwerennego narodu. Zasada podziału władzy - legislatywa = sejm i senat, egzekutywa = prezydent i ministrowie, jurysdykcja = niezawisłe sądy. Brak równowagi, zdecydowana przewaga parlamentu. Zasada rządów parlamentarnych - prezydent sprawuje władze przez odpowiedzialnych przed sejmem ministrów i podległych im urzędników. Rząd i ministrowie odpowiedzialni parlamentarnie, akty prezydenckie kontrasygnowane przez premiera i ministra. Istota rządów parlamentarnych tkwiła w tym, że choć prezydent powoływał rząd, to musiał się on cieszyć poparciem sejmu, który mógł przegłosować votum nieufności. Zasada państwa liberalnego - istnieją tylko realne cele jednostki. Zasada jednolitości państwa - Polska państwem unitarnym. Jedyny wyjątek, to autonomia Śląska.
Legislatywa: składała się z sejmu i senatu
wybierana w pięcioprzymiotnikowych wyborach
kadencja 5-letnia
immunitet parlamentarny i nietykalność poselska
prezydent mógł rozwiązać sejm za zgodą 3/5 senatu, a sejm mógł sam się rozwiązać większością 2/3 przy obecnej połowie - w obu przypadkach rozwiązywał się też senat stanowił prawa publiczne i prywatne inicjatywa ustawodawcza w rękach sejmu i rządu senat mógł jedynie w terminie 30 dni wnosić poprawki, które weryfikował sejm

(…)

… do ustaw - najwyższy zwierzchnik sił zbrojnych, ale nie dowódca w czasie wojny - zwoływał i zamykał sesje obu izb - mógł rozwiązać sejm za zgodą kwalifikowanej większości senatu - mianował sędziów - prawo łaski - akty musiały być kontrasygnowane przez ministra i premiera - odpowiedzialność jedynie konstytucyjna, za zdradę stanu, przed Trybunał Stanu Rada Ministrów: - powoływana przez głowę państwa…
... zobacz całą notatkę