), początki III rzeczpospolitej, mała konstytucja, istota i pojęcie konstytucji, cechy konstytucji jako ustawy zasadniczej, obowiązywanie konstytucji, dualistyczny charakter systemu źródeł prawa, prawo międzynarodowe i prawo wspólnotowe w krajowym porządku prawnym, organizacja wyborów, pojęcie zasad ustroju, zasada niepodległości i suwerenności państwa, zasada społecznej gospodarki rynkowej, prawa człowieka i ich ewolucja, konstytucja z 1997 – zasady przewodnie statusu jednostki, pozycja ustrojowa, kompetencje prezydenta, istota samorządu terytorialnego, odpowiedzialność konstytucyjna, trybunał stanu.
Notatka stanowi doskonałe źródło do nauki z przedmiotu prawo konstytucyjne.
KU NOWEJ KONSTYTUCJI
KONSTYTUCJE MIĘDZYWOJENNE
Konstytucja marcowa (17 marca 1921 r.)
typowe zasady demokratycznego systemu: suwerenność narodu, podział władz, zagwarantowanie praw obywatelskich;
parlamentarny system rządów (nawiązanie do III Republiki Francuskiej w relacjach między legislatywą a egzekutywą → silniejszy parlament, uzależniony od niego rząd, ceremonialne znaczenie prezydenta → obawa przed Piłsudskim);
Parlament - Sejm (444) i Senat (111), wybory 5-cioprzymiotnikowe, przewaga Sejmu:
Senat tylko uczestniczył w uchwalaniu ustaw;
Sejm ostateczny głos w ustawodawstwie, szeroka kontrola rządu (zwykłe votum nieufności dla gabinetu lub ministra), rozwiązanie parlamentu tylko na mocy uchwały Sejmu lub prezydent za zgodą Senatu;
Prezydent wybierany przez Zgromadzenie Narodowe, ponosił jedynie odpowiedzialność konstytucyjną przed Trybunałem Stanu. Powoływał rząd.
→ brak stabilnej większości w Sejmie, częste upadki gabinetów → zamach majowy w 1926 r. Nowela sierpniowa (2 sierpnia 1926 r.)
→ To osiem artykułów regulujących poniższe kwestie, będące wypadkową różnych koncepcji, kompromisów i taktycznych rozgrywek, wzmacniające władzę wykonawczą kosztem ustawodawczej:
w sprawach budżetowych - obowiązek zakończenia prac nad projektem budżetu w ściśle określonym terminie (5 miesięcy) przez obie izby, a w razie nie ukończenia prac projekt wchodził w życie w postaci, w jakiej został zgłoszony jako projekt rządowy, albo w postaci uchwalonej przez tą izbę, która ukończyła prace w terminie. W tym czasie nie można było zamknąć sesji parlamentu;
prezydent otrzymał prawo rozwiązania parlamentu na wniosek RM umotywowany orędziem, ale tylko raz z tego samego powodu. Oznaczało to, że sejm stracił swoje prawo do rozwiązania się swoją uchwałą;
w czasie, gdy obie izby są rozwiązane prezydent może wydawać w razie nagłej konieczności rozporządzenia z mocą ustawy. Rozporządzenia te nie mogły jednak dotyczyć problemów najwyższej wagi, jak np. zmiany konstytucji, ustalania budżetu państwa, albo zaciągania zobowiązań finansowych i politycznych wobec innych państw itd. Rozporządzenia te traciły moc, jeśli nie zostały przedstawione Sejmowi w ciągu 14 dni po najbliższym posiedzeniu albo, jeśli Sejm je uchylił;
wniosek o votum nieufności dla rządu nie może być głosowany na tym samym posiedzeniu, na którym został zgłoszony;
sankcja za naruszenie konstytucyjnego zakazu pobierania przez posła lub senatora korzyści od rządu. W razie stwierdzenia przez SN złamania tego zakazu członek parlamentu tracił mandat i korzyści otrzymane od rządu.
→ koniec lat 20'tych to ciągła walka obozu sanacji z partiami opozycyjnymi i dopiero wybory brzeskie w 1930 r. doprowadziły do wygrania większość mandatów w parlamencie → rozpoczęto procedurę uchwalania konstytucji (choć nie trzymano się jej)
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)