konstrukcja wewnętrzna podatku - omówienie

2.Konstrukcja wewnętrzna podatku.
PODMIOT PODATKU  podmiot zobowiązany do zapłaty podatku (podatnik; str. bierna); podatnikiem jest podmiot, na którym spoczywa określony ustawą obowiązek podatkowy.
PRZEDMIOT PODATKU  stan faktyczny lub prawny z którym ustawodawca wiąże obowiązek podatkowy. Z reguły przedmiotem podatku nie jest sama rzecz a stosunek do niej.
PODSTAWA OPODATKOWANIA  wartościowo lub ilościowo ujęty przedmiot podatku. Zawsze podstawa ma wymiar matematyczny, liczbowy. Nie mylić z wymiarem podatku (konkretna wielkość, przyjęta przez org.podat.w decyzji wymierzającej podatek lub przez podatnika zobowiązanego do samodzielnego obliczenia podatku w deklaracji, uwzględniająca wszystkie odliczenia i pomniejszenia podstawy opodatkowania).
STAWKI  wyrażają ilościowy stosunek podstawy opodatkowania do wysokości podatku. Stawki kwotowe (np.podatek od nieruchomości  1 zł za 1 m2), procentowe (np.podatek dochodowy od os.prawnych - 19% dochodu), mieszane (np.podatek dochodowy od os.fiz. - 6504 zł 48 gr + 30% od nadwyżki dochodu powyżej 37024 zł). Inny podział stawek: proporcjonalne (liniowe, stawka niezmienna), progresywne (stawki rosną ze wzrostem podstawy opodatkowania), regresywne (stawki maleją ze wzrostem podstawy), degresywne (stawki maleją wraz ze zmniejszaniem się podstawy).
ULGI, ZWOLNIENIA, WYŁĄCZENIA  ich zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania lub wysokości podatku. Zwolnienie to wyłączenie z zakresu podm.pewnych podmiotów (zw.podmiotowe) lub z przedmiotu podatku pewnej kategorii sytuacji faktycznych/prawnych (zw.przedmiotowe).
Ulgi to przewidziane w przepisach prawa podatkowego zwolnienia, odliczenia, obniżki albo zmniejszenia, których zastosowanie powoduje obniżenie podstawy opodatkowania (np.odliczenie od dochodu określonych darowizn), stawki podatkowej (np.obniżenie ceny żyta i w konsekwencji stawki - ust.o pod.rolnym), kwoty podatku (np.odliczenie od pod.doch.składek na bezp..zdrowotne). Przybierają formę odliczeń od podstawy opodatkowania, obniżek stawek podatkowych lub odliczeń od kwoty podatku. To nie to samo co ulgi w spłacie (te pierwsze są generalne a drugie indywidualne).
Wyłączenie to wyeliminowanie z zakresu podstawy opodatkowania.
TRYB I WARUNKI PŁATNOŚCI  ustawowo określone reguły dotyczące formy (uzależniona od rodzaju działalności podatnika; prowadzący dział.gosp. i księgi podatkowe - forma bezgotówkowa), miejsca (właściwy miejscowo i rzeczowo organ podatkowy), terminu (14 dni przy doręczeniu decyzji ustalającej podatek, kalendarzowo - ustalają przepisy) i sposobu zapłaty podatku (jednorazowo/zaliczka/raty/zastępcze formy płatności.
... zobacz całą notatkę