Łac. zachowywanie, pozostawianie bez zmian. Nazwy tej używano w średniowieczu na określenie tych, którzy dbali o stan murów miejskich. Za źródło konserwatyzmu uważa się rewolucję francuską, wcześniej był on raczej niedojrzały. Klasykiem konserwatyzmu jest Edmund Burke. Konserwatyzm walczy o zachowanie starego, ale jak się nie uda, to przechodzi do odwrotu i tworzy warunki przetrwania w nowej rzeczywistości.
Okres zimnej wojny to królowanie liberalizmu. Żeby pokazać, że konserwatyzm nie umarł w 1978 r. w Salzburgu utworzono Europejską Unię Demokratyczną, międzynarodówkę konserwatystów.
Klasyfikację konserwatyzmu najlepiej oprzeć o kryterium idei przewodniej, wyróżniając konserwatyzm:
1). Tradycjonalistyczny - główna idea tradycji, polega na rozumowaniu praktycznym o polityce, wszelka zmiana nie pochodzi z myśli teoretycznej, lecz z przekonania społeczności o jej potrzebie, bo widzą ją na gruncie praktycznym. Władza i jej posłuszeństwo są naturalne, wynikają z utrwalonej tradycji.
2). Romantyczny - typowy dla myślicieli niemieckich, jest antyindustrialny, popiera to co wiejskie, naturalne, stąd odrzuca przemysł, merkantylizm i liberalizm klasyczny. Polega na rozumie człowieka(inaczej niż tradycjonalistyczny), gloryfikuje prostotę, religijność.
3). Paternalistyczny - idea elitaryzmu, bo elity, szczególnie arystokracja są jak ojcowie opiekunowie wobec reszty społeczeństwa, zgodnie z hasłem noblesse oblige, gdzie troszczą się oni o potrzeby socjalne społeczeństwa.
4). Liberalny - liberalizm konserwatywny
5). Nowej Prawicy - idea ta pojawiła się w kontraście do Nowej Lewicy; popiera wolny rynek a sprzeciwia się interwencjonizmowi.
Jak widać poszczególne odmiany konserwatyzmu mają różne idee, ale są też wspólne dla konserwatyzmu ogólnie:
Idea człowieka - którego natura ma trwałe i uniwersalne cechy, niestety nie ma się tu czym chwalić, jeśli chodzi o moralność i racjonalizm.
Idea tradycji - to najważniejszy składnik konserwatyzmu. Jest wyrazem mądrości grupowej. To, co nowe jest gorsze, to co tradycyjne, sprawdzone - lepsze.
Idea antyegalitaryzmu - nierówność ludzka jest naturalna, czyni nas różnymi, wychodzi z tradycji.
Idea społeczeństwa - społeczeństwo jest organiczne(naturalny organizm stworzony z rodzin, parafii itd.), wspólnotowe i hierarchiczne - to wspólnota wspólnot. Z tego wszystkiego wynika prymat interesu ogólnego nad interesem jednostki. Najpełniej hierarchię i patriarchalizm wyraża tu model rodziny.
Idea prawa - jest ono legalnym ustępstwem wspólnoty na rzecz jednostki. Ponieważ natura człowieka jest zła, trzeba odrzucić absolutne prawa naturalne. Prawo wyraża więc interesy wspólnoty. Wolność jednostki ogranicza podporządkowanie autorytetom i prawu. Posiadanie własności prywatnej zaś nakłada odpowiedzialności i obowiązki wobec państwa.
(…)
… Disraeli.
Konserwatyzm liberalny - czerpał wprost z myśli Hayeka. W dziejach konserwatyzmu zapisała się również Margaret Thatcher - lider Partii Konserwatywnej - odeszła do elitaryzmu na rzecz populizmu, robiąc coś na miarę konserwatyzmu liberalnego, ale dostępnego dla szerszego grona odbiorców.
Konserwatyzm amerykański
Tutaj był on od początku ideologią wszystkich elit społecznych, które broniły korzyści usankcjonowanych liberalizmem, odmiennie też nie bronił feudalizmu przeciw kapitalizmowi - nie musiał, bo go nie było. Gdy więc ten był w zgodzie z liberalizmem - europejski nie. Konserwatyzm amerykański powstał w odpowiedzi na rozczarowanie liberalizmem, które nasilało się w pewnych okresach - ekspansjonizmu, wojen, wobec których pacyfizm liberałów był bezsilny, kryzysów ekonomicznych.
Konserwatyzm amerykański nigdy nie był jednolity - mamy w nim opcję indywidualistyczną i organiczną:
Konserwatyzm indywidualistyczny to wpierdalanie liberalizmu klasycznego bez względu na zmiany czasowo - społecznościowe. Zwolennicy tego w drugiej poł. XX w. w USA to neokonserwatyści**. Na ten konserwatyzm wpływ miał Karol Darwin, stąd bierze się tu idea darwinizmu społecznego. Najwybitniejszym przedstawicielem jest William Graham Summer…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)