To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
13. KONCEPCJA PAŃSTWA PRAWNEGO I JEJ ELEMENTY SKŁADOWE:
I. Ogólny sens koncepcji: - tzw. rządy prawa
- władza państwowa jest związana prawem, które sama ustanowiła
- respektowanie dotyczy sfer stanowienia i stosowania prawa
- geneza → J. Locke, Ch. Montesquieu, G. Jellinek
- obecnie → w rozwiniętych demokracjach panuje konsens co do tej koncepcji
II. Źródła związania władzy prawem:
- zasada suwerenności ludu
- zasada reprezentacji (przedstawicielstwa)
III. Elementy składowe koncepcji:
1. idea samoograniczenia władzy prawem (rządów prawa)
2. zasada prymatu ustawy:
a) istota:
- powszechność ustawy → ustawa może regulować każdą treść poza konstytucyjną
- pierwotność → może być pierwszym aktem w danej sferze stosunków społecznych
- samoistność → uchwalenie ustawy nie wymaga szczegółowego upoważnienia
b) ograniczenia:
- rozporządzenia z mocą ustawy → ale podlegają następnie kontroli parlamentu
- ustawy referendalne → formalnie na tym samym szczeblu hierarchii, de facto wyżej
- taksatywnie wyliczona materia ustawowa → wynika z treści konstytucji (np. Francja)
3. zasada hierarchii norm prawnych:
a) istota → norma wyższego stopnia upoważnia do wydania normy niższego stopnia, jej obowiązywanie jest uzasadnieniem obowiązywania normy niższego stopnia, zaś najwyższym szczeblem są normy konstytucyjne (przyjęte przez suwerena)
b) modele konstrukcji systemu prawnego:
- formalny (dynamiczny) → upoważnienie tylko formalne, do ustanowienia aktu
- materialny (statyczny) → upoważnienie zawiera też wytyczne co do treści aktu
c) koncepcja hierarchii, piramidy norm → H. Kelsen
4. rozdzielność sfer stanowienia i stosowania prawa:
a) sens → organy stosujące prawo nie mają kompetencji do abrogowania norm ze względu na ich niezgodność treściową z innymi normami, mogą jedynie uchylić ich zastosowanie w konkretnej sprawie za pomocą reguł kolizyjnych
b) aspekty rozdzielności:
- podmiotowy → inne organy stanowią przepisy a inne stosują normy
- przedmiotowy → odmienność procedur stanowienia i stosowania prawa
- nie stosowanie normy (desuetudo) nie ma wpływu na jej obowiązywanie
c) wyjątki → normotwórcza działalność niektórych sądów (np. we Francji)
5. idea konstytucjonalizmu
6. integralna osobowość prawna państwa a) aspekty:
- jedność, integralność państwa
(…)
… hierarchii aktów normatywnych (w sferze upoważnienia oraz w zakresie zgodności treściowej)
- należyta promulgacja (jawność prawa)
- zakaz retroakcji (lex retro non agit)
- wymogi należytej legislacji → jasność i jednoznaczność
- skutki naruszenia → derogacja przez sąd konstytucyjny, uchylenie przez organ stosujący w konkretnej sprawie, osłabienie autorytetu prawodawcy i państwa
c) praworządność w sferze…
… → instytucje i rozwiązania prawne
- materialne → kultura prawna i polityczna
e) koncepcje praworządności:
- formalna → na obowiązywanie wpływa tylko sposób ustanowienia
- materialna → o obowiązywaniu może też decydować treść normy
8. dyrektywa nie działania prawa wstecz (lex retro non agit):
- dla ustawodawcy jest zaleceniem
- dla normodawcy niższego stopnia ma charakter bezwzględny
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)