To tylko jedna z 10 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
KONCEPCJA FALSYFIKACJONIZMU POPPERA
Karl R. Popper (1934/1959/2002). Logika odkrycia naukowego. Warszawa: PWN. PROBLEM DEMARKACJI: co różni wiedzę naukową od wiedzy nienaukowej? Kryterium naukowości teorii jest jej FALSYFIKOWALNOŚĆ („wywrotność”). Teoria jest falsyfikowalna jeśli można wskazać fakty, które (gdyby zaszły) byłyby z nią niezgodne. Obserwacyjnie można stwierdzić tylko zaistnienie jakiegoś faktu. Nie można stwierdzić empirycznie, że coś nie istnieje (to, że jakiegoś faktu dotąd nie zaobserwowano nie przesądza wcale, że nie zaobserwujemy go w przyszłości). Zatem, aby teoria była falsyfikowalna muszą z niej wynikać negatywne przewidywania. Teoria naukowa musi mówić co jest niemożliwe, co się nie może zdarzyć. Jeśli taki (według teorii niemożliwy) fakt stwierdzimy, będzie to oznaczać, że teoria jest błędna. Im więcej negatywnych przewidywań da się wydedukować z teorii tym jest ona bardziej falsyfikowalna (bardziej naukowa). W szczególności, teoria jest tym bardziej falsyfikowalna im:
jest bardziej precyzyjna;
jest bardziej ogólna (tj. wynika z niej więcej faktów);
jest bardziej śmiała (wynikające z niej predykcje są, na gruncie dotychczasowej wiedzy, nowatorskie) Dyrektywy postępowania naukowca wg Poppera
Zadaniem naukowca jest tworzenie śmiałych teorii a następnie poddawanie ich możliwie jak najsurowszym testom (tj. podejmowanie prób obalenia teorii). Pozytywne wyniki testów nie przesądzają o prawdziwości teorii. W szczególności, nie ma sensu robić badań, jeśli z góry wiadomo, że dadzą one wynik pozytywny (jeśli wiadomo z góry że "wyjdzie").
Jeśli teoria wytrzyma testy ("corroboration"), tzn. nie uda się jej sfalsyfikować, nasze zaufanie do niej wzrasta i TYMCZASOWO akceptujemy teorię. Jeśli teoria nie wytrzyma testów ("refutation") -- szukamy nowej, lepszej teorii (w szczególności - może być to zmodyfikowana wersja dotychczasowej teorii).
Koncepcja Poppera jest normatywna (wskazuje jak powinno się postępować przy testowaniu teorii);
kładzie większy nacisk na kryteria odrzucania niż na kryteria uznawania teorii; tymczasem teorie są akceptowane przede wszystkim ze względu na swoje sukcesy; Nie wyjaśnia też jakimi kryteriami kierują się naukowcy wybierając jedną spośród istniejących teorii. KONCEPCJA REWOLUCJI NAUKOWYCH KUHNA
Thomas S. Kuhn (1962/2001). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: PWN. Jak faktycznie postępują badacze testując teorie? (podejście historyka nauki).
(…)
…) - jako powszechnie uznawane przez badaczy okazy owocnej praktyki badawczej, wyznaczające wzorce postępowania przy rozwiązywaniu problemów naukowych. Koncepcja Kuhna kwestionuje Naiwny falsyfikacjonizm (odrzucamy teorie dlatego, że są niezgodne z faktami)
Pogląd, że rozwój nauki jest kumulatywny (polega na dokładaniu nowych faktów i nowych teorii do wcześniej uznanych). Rozwój nauki polega raczej na nowym…
…). Pisma z filozofii nauk empirycznych. Warszawa: PWN.
Teorii naukowych nie można rozpatrywać jako izolowanych twierdzeń. Uznanie teorii zależy od uznania innych teorii. Stąd, pojedynczy fakt niezgodny z teorią nie musi obalać tej teorii.
Teorie ukierunkowują rozwój badań -- są PROGRAMAMI BADAWCZYMI.
Na program badawczy składa się: TWARDY RDZEŃ złożony z najbardziej ogólnych hipotez. Twardy rdzeń…
… twardego rdzenia programu
- modyfikowanie programu za pomocą hipotez "ad hoc".
Teorie (programy) konkurują ze sobą. Programy POSTĘPOWE wypierają programy DEGENERUJĄCE SIĘ. O tym, który program jest bardziej postępowy, można jednak rozstrzygnąć dopiero po fakcie (z perspektywy historycznej). W historii nauki zdarzało się nieraz, że programy, które wydawały się zdegenerowane, zaczynały potem na nowo…
… niż na kryteria uznawania teorii; tymczasem teorie są akceptowane przede wszystkim ze względu na swoje sukcesy; Nie wyjaśnia też jakimi kryteriami kierują się naukowcy wybierając jedną spośród istniejących teorii. KONCEPCJA REWOLUCJI NAUKOWYCH KUHNA
Thomas S. Kuhn (1962/2001). Struktura rewolucji naukowych. Warszawa: PWN. Jak faktycznie postępują badacze testując teorie? (podejście historyka nauki). Historia…
… inspirować badania (np. atomizm).
PROGRAM JEST POSTĘPOWY
TEORETYCZNIE - gdy potrafi generować nowe przewidywania, EMPIRYCZNIE - gdy przynajmniej niektóre z przewidywań zostaną potwierdzone empirycznie, HEURYSTYCZNIE - gdy oferuje nowe metody rozwiązywania problemów.
Program badawczy zyskuje szczególnie dużo w konkurencji z innymi programami, jeśli potrafi przewidzieć jakieś nowe, nie znane wcześniej fakty…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)