To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Kazimierz Ajdukiewicz - „W sprawie pojęcia istnienia. Kilka uwag w związku z zagadnieniem idealizmu”
W artykule nastąpi omówienie dwóch pojęć istnienia: istnienia rzeczywistego i istnienia intencjonalnego, w oparciu o definicję pojęcia istnienia zawartą w ontologii Leśniewskiego. Uzyskane wyniki zostaną wykorzystane do interpretacji głównej tezy idealizmu (odmawiającej przedmiotom poznawalnym zmysłowo istnienia rzeczywistego, a przyznającej im jedynie istnienie intencjonalne).
Bertrand Russell definiował istnienie w taki sposób, który pozwalał stosować orzeczenie „istnieje” tylko dla symboli klas, relacji oraz deskryptów, a nie dla imion własnych. Leśniewski uznał za sensowne wszystkie zdania, w których orzeczenie „istnieje” połączone jest z dowolną nazwą (imieniem własnym, deskrypcją, nazwą ogólną, jednostkową lub pustą). Z drugiej strony, wszystkie zdania, których podmiotami są nazwy puste lub ogólne, uznawał Leśniewski za fałszywe (choć także, jak zostało to wyżej napisane, za sensowne).
Leśniewski przyjął następującą definicję aksjomatyczną (nie jest to zasadniczo definicja, gdyż definiowany symbol ε - „jest” pojawia się także w swojej własnej definicji; dla wygody dobrze jednak przyjąć, że jest to definicja) pojęcia istnienia:
a sub b (wszelkie a jest b)
ex a (istnieją a)
sol a (istnieje co najwyżej jedno a)
Wyrażenie „a jest b” jest więc równoważne koniunkcji wyrażeń: „a sub b”, „ex a” i „sol a” - istnieje zatem dokładnie jedno a, które jest b.
Dalej wprowadzona zostaje definicja przedmiotu:
- istnieje dokładnie jedno a (a nie może być zbiorem)
a zatem:
otrzymujemy: ob a → ex a, czyli: jeżeli a jest przedmiotem, to a istnieje. Ta implikacja nie jest zwrotna ∼(p → q), a zatem p ∧ ∼q.
Nie można więc o niczym prawdziwie powiedzieć, że jest nieistniejącym przedmiotem. Niektórzy uważają, że mogą istnieć przedmioty tylko pomyślane. Ta frazeologia wniknęła w spór realizmu z idealizmem. Obecnie dąży się do jej zastępowania pytaniami metajęzykowymi. Stąd punkt wyjścia to dyskusji o „istnieniu rzeczywistym” i „istnieniu intencjonalnym”.
Język ontologii Leśniewskiego trzeba znacznie rozszerzyć, sama ontologia nie prowadzi do żadnych tez egzystencjalnych.
Język empiryczny powstanie z języka ontologii Leśniewskiego, gdy rozszerzymy go o wszystkie takie zdania, które zostały utworzone ze zdań sensownych języka ontologii Leśniewskiego, przy czym zmienne wolne (czyli te, które nie stoją przy kwantyfikatorach) zostały w nich zastąpione stałymi nazwowymi, do uznania których obligują kryteria doświadczenia. Poza tym należy zmodyfikować dyrektywę podstawiania tak, by dane nazwy (stwierdzone na podstawie doświadczenia) mogły być podstawiane za stałe nazwowe.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)