Karl Edmund Popper Każdy intelektualista ponosi bardzo specyficzną odpowiedzialność. posiada przywilej i stosowność studiowania. Winien więc swym bliźnim (bądź "społeczeństwu") przedstawić wyniki swych studiów w najprostszej, najklarowniejszej i najbardziej zwięzłej formie. Najgorsze, co intelektualiści mogą zrobić - grzech przeciwko Duchowi Świętemu - to pozować na wielkich proroków i epatować swoich bliźnich tajemniczymi filozofiami. Kto nie potrafi mówić prosto i jasno, ten powinien milczeć i pracować nadal, aż będzie mógł tak uczynić. Omawiane teksty: 1. W poszukiwaniu lepszego świata (Auf der Suche nach einer besseren Welt) - fragmenty zamieszczonych tam tekstów. 2. Domysły i refutacje (w budowie) 3. Teoria trzech światów Epistemologia bez podmiotu poznajacego: Teroria trzech światów (w budowie) 4. Logika odkrycia naukowego - opracowanie anonimowe 4a. The Logic Of Scientific Discovery - w opracowaniu Stefana Amsterdamskiego 5. Nota biograficzna (w budowie)
1. Z książki "W poszukiwaniu lepszego świata"
(Z eseju "Przeciwko wielkim słowom") Każdy intelektualista ponosi bardzo specyficzną odpowiedzialność. posiada przywilej i stosowność studiowania. Winien więc swym bliźnim (bądź "społeczeństwu") przedstawić wyniki swych studiów w najprostszej, najklarowniejszej i najbardziej zwięzłej formie. Najgorsze, co intelektualiści mogą zrobić - grzech przeciwko Duchowi Świętemu - to pozować na wielkich proroków i epatować swoich bliźnich tajemniczymi filozofiami. Kto nie potrafi mówić prosto i jasno, ten powinien milczeć i pracować nadal, aż będzie mógł tak uczynić. Tłumaczenie fragmentu z Habermasa Analytishe Wissenschaftsteorie und Dialektik
Cytaty z artykułu Habermasa
"Tłumaczenie" Poppera
Społeczna totalność nie prowadzi własnego życia poza i ponad życiem tego, z czego sama się składa
Społeczeństwo składa się ze stosunków społecznych
Tworzy ona i reprodukuje siebie poprzez swoje poszczególne elementy
Te różne stosunki w jakiś sposób tworzą społeczeństwo
Całości tej tak samo nie można oddzielić od życia, od kooperacji i antagonizmu jednostkowego bytu,
Wśród tych stosunków znajdują się kooperacja i antagonizm; a ponieważ (jak już zostało powiedziane) społeczeństwo składa się z tych stosunków, nie można go od nich oddzielić; jak nie można zrozumieć elementu wyłącznie jako jego funkcji bez względu na całość, której istota sama polega na ruchu jednostkowego bytu.
ale coś odwrotnego także obowiązuje: żadnego z tych stosunków nie można zrozumieć bez całości wszystkich pozostałych. System i byt jednostkowy są wzajemnie powiązane i są zrozumiałe jedynie w ich wzajemnym powiązaniu
(…)
… uzasadniać można nie tylko przez zdania, ale także przez doświadczenie postrzeżeniowe. W tym miejscu stajemy przed tzw. dylematem Friesa: albo dogmatyzm albo regressus ad infnitum albo psychologizm. Epistemolodzy najcześciej wybierają psychologizm. Zdaniem Poppera u podstaw tej teorii leży problem indukcji i pojeć uniwersalnych. Nie jesteśmy bowiem w stanie sformułować ani jednego twierdzenia naukowego…
… nauk empirycznych. Przykłady reguł metodologicznych: 1. gra naukowa w zasadzie się nie kończy: uznając pewnego dnia, że twierdzenia naukowe nie wymagają dalszego sprawdzania jako ostatecznie zweryfikowane,.vycofujemy się z gry; 2. od chwili, gdy pewna hipoteza została sformułowana i sprawdzona, nie wolno jej poniechać bez podania "dobrego powodu";
Część III Niektóre…
… mogą być logicznie uzasadniane jedynie przez zdania. Odróżnić tutaj należy z jednej strony doznania subiektywne czy uczucia przekonania, które nigdy nie dostarczają uzasadnienia dla zdań, z drugiej strony obiektywne relacje logiczne zachodzące między różnymi systemami twierdzeń naukowych. §8. Obiektywizm naukowy a przekonanie subiektywne. Uzasadnienie jest obiektywne, jeżeli w zasadzie każdy może je sprawdzić i zrozumieć. Zdaniem Poppera teorie naukowe nigdy nie dają się uzasadnić lub zweryfikować w pełni, są jednak sprawdzalne. Obiektywizm twierdzeń naukowych tkwi w fakcie, że podlegają one sprawdzeniu intersubiektywnemu. Jeżeli pozostaniemy wierni żądaniu obiektywizmu twierdzeń naukowych, wówczas zdania należące do empirycznej bazy nauki, musza również być obiektywne, czyli sprawdzalne intersubiektywnie…
… na systemy empiryczne. Rozdział V. Problem bazy empirycznej. Popper dokonuje redukcji zagadnienia falsyfikowalności teorii do zagadnienia falsyfikowalności zdań bazowych. §25. Doświadczenia postrzeżeniowe jako baza empiryczna: psychologizm. Wg Friesa twierdzeń naukowych nie należy przyjmować dogmatycznie, lecz należy umieć je uzasadnić. Jeżeli domagamy się uzasadnienia drogą racjonalnego uzasadnienia…
… twierdzen falszywych a darwinowską teorią doboru naturalnego.) Ten właśnie swoisty nauce mechanizm sprawia, że jest ona ucieleśnieniem ludzkiej racjonalności i dostarcza jej uniwersalnie ważnego wzorca. Głównym problemem poznania nie jest dowodzenie prawdziwości jakichkolwiek przekonań, tego bowiem konkluzywnie uczynić nie sposób, lecz definitywne eliminowanie twierdzeń falszywych. Ta teza leży u podstaw…
… - z drugiej żywi przekonanie, iż rozwój wiedzy tak właśnie się dokonuje. Wydaje się wszakże rzeczą dość wątpliwą, czy nawet w naukach podstawowych istotnie uczeni w swej praktyce badawczej postgpują zgodnie ze wskazaniami Popperowskiej metodologii, to jest starają się podejmować przede wszystkim takie badania, których celem jest ewentualne podważenie przyjmowanych przez nich teorii. (Że w naukach stosowanych…
…, i nie mógłby traktować nauki jako ucieleśnienia ludzkiej racjonalności rozumianej tak, jak ją eksplikuje jego metodologia), a po drugie, że modelem tym są teoretyczne nauki podstawowe, przede wszystkim fizyka, nie uwzględnia on zas w ogóle nauk stosowanych. 7. Przedstawione wyiej stanowisko filozoficzne Poppera, które wyklada on w pierwszej części książki, stanowi podstawę do omówienia w drugiej, znacznie…
… słowa, odpowiedzialność za słowo - akceptowane były uniwersalnie w całym życiu społecznym - podczas gdy zdaniem krytyków nie zaslugują one na to. W ten sposób scjentyzm był zawsze krytykowany przez zwolenników ideologii domagających się, by życie publiczne oparte było na wartościach nie podlegających analizie i krytyce intelektualnej i akceptowanych nieproblematycznie - na mocy autorytetu świeckiego…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)