KARA- środek przymusu państwowego, stosowany przez sąd wobec sprawcy przestępstwa, polegający na wyrządzeniu określonej dolegliwości o charakterze osobistym, współmiernej do wagi popełnionego czynu przestępnego i wyrażającej potępienie jego sprawcy.
Podane zagadnienia odnoszą się odpowiednio również do pozostałych środków penalnych.
RACJONALIZACJA KARY- racjonalne usprawiedliwienie dla stosowania przez państwo określonych środków reakcji na przestępstwo.
Podział zaproponowany przez niemieckiego teoretyka prawa karnego Karla Eduarda Zachariae:
a) teorie absolutne ( redystrybutywne )-
- Kant- ( teoria odwetu sprawiedliwościowego )- kara jest realizacją idei sprawiedliwości, która domaga się odpłaty złem za zło. Każde przestępstwo musi być wyrównane karę, kara to ( tu odwołanie do Platona ) przywrócenie naruszonej przestępstwem równowagi, miarą kary jest miara przestępstwa,
- Hegel- ( teoria odwetu dialektycznego )- podstawą są reguły logiki. Przestępstwo to akt przemocy, pogwałcenie idei wolności zawartej w prawie- jest bezprawiem- zaprzeczeniem prawa. Skoro przestępstwo jest zaprzeczeniem, to kara ma znieść przestępstwo przez zaprzeczenie, a zatem kara- zaprzeczając przestępstwu- przywraca porządek prawny ( teoria negacji ). Teza- porządek prawny,
Antyteza- fakt przestępstwo,
Synteza- kara.
b) teorie względne ( utylitarne )- kara to środek celowego oddziaływania tak na sprawcę przestępstwa jak i na pozostałych członków społeczeństwa ( NEMO PRUDENS PUNIT QUIA PECATUM EST, SED NE PECCETUR )- nikt rozsądny nie karze dlatego, że popełniono przestępstwo, lecz po to, by go nie popełniano. - teorie prewencyjne ( C. Beccaria, J. Bentham ),
- teorie przymusu psychologicznego ( P. J. Feuerbach ),
- szkoła antropologiczna ( E. Ferri )- celem kary nie może być poprawa, bo zgodnie z założeniami tej szkoły człowiek jest zdeterminowany przez warunki, a zatem taka funkcja jest bezsensowna ),
- szkoła socjologiczna- ( F. Liszt )- kara powinna być dopasowana do indywidualnych cech i właściwości sprawcy i w optymalnym zakresie prowadzić do jego racjonalizacji. Nacisk na funkcję prewencji szczególnej. Wyróżnił on grupy sprawców:
- sprawcy początkowi- wystarczy im funkcja poprawcza kary,
- sprawcy niepoprawni- konieczna jest funkcja unieszkodliwienia lub uniemożliwienia popełnienia nowych przestępstw.
c) teorie mieszane ( Liszt, Ihering, Merkel, Makarewicz, W. Wolter, Andrejew, Śliwowski )- kara jest odpłatą spełniającą funkcje prewencyjne. Teorie te związane są z socjologiczną szkołą prawa karnego. CELE KARY- wyobrażenie pewnego stanu rzeczy, który zamierza się przez karę osiągnąć.
a) sprawiedliwość- kara jest sprawiedliwa wtedy, gdy wyrządza sprawcy taką dolegliwość, jaka jest współmierna do jego winy i wagi popełnionego czynu ( waga- stopień społecznej szkodliwości ),
(…)
… )- oddziaływanie zapobiegawcze i wychowawcze na sprawcę przestępstwa
c) prewencja generalna- - negatywna- odstraszanie potencjalnych sprawców przestępstw zarówno poprzez zagrożenie karą, jak też jej orzekanie i wykonanie ( obecnie jest zakazana- zob. zasada humanitaryzmu ),
- pozytywna- kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa poprzez zagrożenie karą oraz jej wymierzanie.
d) kompensacyjna- naprawienie szkody wyrządzonej przestępstwem, w ograniczonym zakresie, bo to jest przedmiotem prawa cywilnego ( wyjątki- nawiązka, obowiązek naprawienia szkody. ).
FUNKCJE KARY- oznacza faktyczne następstwa czy też skutki wywołane przez karę. Jest to proces, akcja kierunkowa, która prowadzi do osiągnięcia zamierzonego celu. Funkcja kary dotyczy rzeczywistości, a cel stanowi jedynie założenie, wyobrażenie skutków kary.
Karami są ( Art. 32 )- katalog zamknięty- od najłagodniejszej do najsurowszej:
Nie ma już w polskim prawie kary śmierci. W kk z 1969 miała ona charakter wyjątkowy. Ograniczono jej stosowanie wobec sprawców poniżej 18 roku życia i kobiet ciężarnych. Zagrożone nią były najcięższe zbrodnie ( zdrada ojczyzny, zamach terrorystyczny, dywersja, sabotaż, zabójstwo, rozbój kwalifikowany ). Przepisy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)