To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Jan Woleński - „O koherencyjnej teorii prawdy”
twierdzenia Gödla (Krajewski)
twierdzenie o niezupełności: twierdzenie to stwierdza, że dowolny system formalny zawierający w sobie aksjomaty arytmetyki liczb naturalnych, jest albo zupełny albo spójny i nigdy nie posiada obu tych cech jednocześnie. Innymi słowy: można orzekać o prawdziwości wszystkich zdaniach takiego systemu, jednak wówczas istnieje w systemie pewne prawdziwe zdanie P, którego zaprzeczenie ~P również jest prawdziwe. Tym samym system albo jest sprzeczny wewnętrznie, albo system nie musi być sprzeczny, lecz wówczas istnieją zdania, których prawdziwości nie da się wywieść z aksjomatów i twierdzeń rozważanego systemu formalnego.
twierdzenie o niedowodliwości spójności: nie da się dowieść, w ramach tego systemu, spójności żadnego systemu formalnego zawierającego arytmetykę liczb naturalnych. Aby taki dowód przeprowadzić, niezbędny jest system wyższego rzędu, którego spójności w ramach niego samego również nie da się dowieść - i tak ad infinitum.
Woleński
Koherencyjne teorie prawdy stawia Woleński przed dwoma podziałami. Po pierwsze, co do tego, czy są czyste, czy też kombinują kryterium koherencyjne z innym. Po drugie, jaką zakładają logikę (tu wyróżnia teorie „normalne” Hempela i Neuratha oraz teorie „bradleyowskie”).
Ajdukiewicz sformułował koherencyjną koncepcję prawdy następująco: kryterium decydującym ostatecznie i nieodwołalnie o tym, czy jakieś twierdzenie uznać, czy odrzucić, jest zgodność tego twierdzenia z innymi twierdzeniami przyjętymi. Woleński uważa, że sformułowanie Ajdukiewicza poprzestaje na kategoriach epistemologicznych, a brak w nim kategorii ontologicznych.
Bradley opiera się na pewnej ontologii. Uznaje, że rzeczywistość jest zorganizowaną całością, z której nie można całkowicie wyabstrahować żadnego elementu. Stąd jego teoria prawdy: prawdziwość orzeka się o wiedzy jako całości, a nie o jej odseparowanych elementach. Poszczególne twierdzenia mogą być tylko „częściowo prawdziwe”.
Bradley przyjmuje też dodatkowe tezy epistemologiczne: koherencja wiedzy polega na wewnętrznym uporządkowaniu jej składników i wzajemnym ich powiązaniu. Całość musi być niesprzeczna i wyczerpująca (kryterium komprehensji). Z innymi koherencyjnymi teoriami prawdy łączy ją niesprzeczność systemu.
Blanchard interpretował Bradleya koherencję jako spójność: każde zdanie systemu pociąga za sobą każde inne zdanie tego systemu i jednocześnie samo jest przez nie pociągane. Erwing sformułował to tak: żaden sąd nie jest logicznie niezależny od innych.
Według Russella logika koherencjonistów jest różna od logiki klasycznej. W tej drugiej prawdziwość przenosi się ze zbioru zdań na ich sumy i podzbiory. Jeżeli jakiś system jest niepełny i istnieją w nim zdania „zawieszone w powietrzu”, to można ustalić różne wersje koherencji (system rozgałęziony, niespójny), równie prawdziwe. U Bradleya prawdziwość nie przenosi się ze skończonych podzbiorów wiedzy na nieskończony jej zbiór ani na odwrót, bo o podzbiorach można orzec tylko częściową prawdziwość. Koherencyjna teoria prawdy nie jest zwarta ani odwrotnie zwarta (cokolwiek miałoby to znaczyć).
(…)
…
Jan Woleński - „O koherencyjnej teorii prawdy”
twierdzenia Gödla (Krajewski)
twierdzenie o niezupełności: twierdzenie to stwierdza, że dowolny system formalny zawierający w sobie aksjomaty arytmetyki liczb naturalnych, jest albo zupełny albo spójny i nigdy nie posiada obu tych cech jednocześnie. Innymi słowy: można orzekać o prawdziwości wszystkich zdaniach takiego systemu, jednak wówczas…
… systemu formalnego zawierającego arytmetykę liczb naturalnych. Aby taki dowód przeprowadzić, niezbędny jest system wyższego rzędu, którego spójności w ramach niego samego również nie da się dowieść - i tak ad infinitum.
Woleński
Koherencyjne teorie prawdy stawia Woleński przed dwoma podziałami. Po pierwsze, co do tego, czy są czyste, czy też kombinują kryterium koherencyjne z innym. Po drugie, jaką…
…: albo koherencyjna teoria prawdy jest ograniczona i nie realizuje oczekiwać narzucanych na teorię prawdy, albo jest równoważna teorii semantycznej, albo należy ją zdyskwalifikować logicznie.
EPISTEMOLOGIA
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)