To tylko jedna z 9 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
50.Interpretacje faszyzmu- Duljas - Encyklopedia „Białych plam” Bartyzel Typologie interpretacji faszyzmu: 1. Nolte (klucz ideowo-polityczny) interpretacja : - chrześcijańska (f. jako neopogaństwo) - konserwatywn (f. jako negacja tradycji przez masy) - liberalna (f. jako jedna z form totalitaryzmu) - nacjonalistyczna (f. jako produkt swoistego rozwoju historycznego niektórych narodów) - marksistowska (f. jako klasowy produkt stosunków społeczno-ekonomicznych) - faszystowska autointerpretacja * podział ideowy: -teorie s pecyfikujące ( uznające f. włoski, i odpowiednio nazizm, za zjawiska niepowtarzalne, wyjątkowe i narodowe) -teorie generalizujące ( poszukujące wspólnego dla wszystkich faszyzmów mianownika) - etiologiczne (szukające przyczyn zjawiska) - opisowe -teorie heteronomiczne (wyjaśniają f. przez odwołanie się do innych pojęć, jak militaryzm, dyktatura kapitału etc.) -teorie autonomiczne (akcentującą nowość i nieporównywalność fenomenu f. z istniejącymi wcześniej zjawiskami) 2. De Felice interpretacje - klasyczne (f. jako „choroba moralna” Europy; jako produkt spóźnionych i nietypowych procesów rozwoju gospodarczego i zjednoczenia narodowego niektórych państw europejskich, z Włochami i Niemcami na czele; jako stadium schyłkowego kapitalizmu lub ostatecznego rezultatu walki klas) - katolicka - „transpolityczna” (Noltego) *interpretajce wypracowane przez nauki spł. - psychospoleczne - socjologiczne - socjoekonomiczne 3. Inne praktyczne interpretacje - powstałe przed wojną - powojenne - odnoszące się do faszyzmu ogółem - interpretujące rdzenny faszyzm (włoski) Autointerpretacje faszystowskie (tworzone przez faszystów) 1. Curzio Malaparte- faszyzm jako ruch jednoczący cały naród, o charakterze rewolucyjnym i proletariackich korzeniach krytykował faszyzm „ o tendencji liberalnej” , czyli czasowe kompromisy, jakie Mussolini godził się zawierać z opozycją, społeczeństwem, zagranicą i w ogóle rzeczywistością zastaną. Nawoływał do przeprowadzenia we Włoszech „ prawdziwej rewolucji” , która obaliłaby rządy „ konserwatystów z Rzymu” , a dowartościowała masy. Według niego cel całkowicie uświęcał środki: Malaparte gloryfikował każdy przejaw terroru faszystowskich bojówek, głośno protestując przeciw powstrzymywaniu go przez policję. 2. Gioacchino Volpe – zajmowała go geneza faszyzmu. By wyjaśnić faszymz na uwadze należy mieć historię, przede wszystkim ferment lat wojennych i powojennych ( ujawnił on kryzys starych partii, głęboką świadomość problemów narodowych i społecznych, rozczarowanie rządem). Zwrócił on również uwagę na czynnik społeczny rewolucji
(…)
… Kościoła
katolickiego, odrazy do kultury i jałowego dążenia do kultury zawieszonej w próżni,
mistycznych niesień i cynizmu”
-Hannah Arendt - f. był „raczej zwykłą nacjonalistyczną dyktaturą zrodzoną z trudności
wielopartyjnej demokracji”
- Alberto Aquar- „pod rządami faszyzmu nie udało się nigdy stworzyć państwa totalitarnego,
w sensie całkowitej integracji społeczeństwa z państwem”monarchia…
… — oprócz hitlerowskiej III Rzeszy — nawet nie przybliżające się w praktyce do tego
„ideału”; w swojej szczególnej odmianie, wzrosłej na gruncie „dramatu duchowego Niemiec”
— hitlerowskim narodowym socjalizmie — złączone z biologicznymi i materialistycznymi
doktrynami darwinizmu socjalnego i rasizmu antropologicznego, a w konsekwencji
doprowadzone tam do skrajnego terroru i ludobójstwa…
…, natomiast hitleryzm — od początku oceniany bezwzględnie ujemnie — wiązał z
cywilizacją bizantyjską ; nazizm, choć nienawistny żydostwu, przejął zadziwiająco dużo cech
z cywilizacji żydowskiej : monizm prawa publicznego i prywatnego; ograniczenie własności
prywatnej; nienawiść do chrześcijaństwa; plemienną monolatrię; pojęcie wybraństwa
narodowo-rasowego; nieuznawanie niewspółplemieńców za ludzi; pychę i pożądanie cudzej
własności; dopuszczenie niewolnictwa; utylitaryzm, kolektywizm (gromadność),
mechanicyzm i aprioryzm, jako wyznaczniki tej metody życia zbiorowego , F.jest wytworem
cywilizacji zachodniej
Podsumowanie:
Świadomie synkretyczna, zbierająca wyniki dociekań różnych szkół i pojedynczych badaczy,
definicja f. mogłaby brzmieć następująco:
Faszyzm to wielowymiarowe — przede wszystkim polityczne…
… antyliberalizm i
antyparlamentaryzm posiadające cechy wspólne z reakcyjną (monarchistyczną i
nacjonalistyczną) prawicą radykalną, i w pewnych płaszczyznach z nią współpracujące, ale
zasadniczo od niej różne, bo niekontrrewolucyjne, niekonserwatywne, niereligijne i nie
dążące do przywrócenia ładu tradycyjnego; egzaltujące uczucia narodowe w sposób
doprowadzający je do karykaturalnego szowinizmu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)