Dr. Ewa Feder - Sempach
Rynki finansowe
Wykład XIII – Instrumenty pochodne, kontrakty futures
1. Powstawanie kontraktów terminowych:
Na początku przedmiotem kontraktów terminowych były płody rolne
Towarowe kontrakty terminowe minimalizowały ryzyko cenowe
Powstanie giełd terminowych – Chicago Board of Trade – 1848 rok
Od lat 70 XX wieku notoryczny wzrost handlu kontraktami na świecie
2. Największe giełdy terminowe na świecie:
CME Group Inc. - Chicago Board of Trade (CBOT) i Chicago Mercantile Exchange (CME) – największy rynek
terminowy świata
LIFFE – London International Financial Futures Exchange – część Euronext
Singapore International Monetary Exchange (SIMEX)
European Exchange (EUREX)
3. Transakcja kasowa a transakcja terminowa:
Kurs bieżący – spot exchange rate
Kurs terminowy – forward, futures exchange rate
Rynek transakcji bieżących – spot market Kupno i sprzedaż dobra następuje z myślą o jego natychmiastowej
dostawie
Rynek transakcji terminowych – forward market Kupno i sprzedaż dobra następuje z myślą o dostawie i rozliczeniu
w przyszłości
Transakcja kasowa - praktycznie eliminuje się ryzyko bo, że jedna ze stron nie wywiąże się z umowy bowiem w momencie
dojścia do skutku transakcji następuje dostawa dobra i zapłata za nie.
Transakcja terminowa - polegają na zawarciu umowy zobowiązującej sprzedającego do dostarczenia określonego co do
jakości i ilości dobra, będącego jej przedmiotem, a kupującego do jego odebrania w wyznaczonym przyszłym terminie, po
cenie ustalonej w momencie zawierania umowy.
Istota transakcji terminowej:
Zawarcie kontraktu terminowego oznacza oddzielenie w czasie momentu zawierania umowy od momentu
dostarczania dobra i zapłaty za nie.
Zamiast dostarczenia i odebrania przedmiotu transakcji, umowa może zobowiązywać strony do dokonania
równoważnego z tymi czynnościami rozliczenia pieniężnego.
Przedmiotem kontraktu terminowego może być bardzo wiele towarów a także waluty, papiery wartościowe, stopy
procentowe, indeksy giełdowe.
Transakcje terminowe zawierają zawsze element spekulacji.
4. Spekulacja:
Rynki transakcji futures i opcyjnych są wykorzystywane przez spekulantów
Cześć inwestorów stosuje strategie zabezpieczające starając się uniknąć niepomyślnych ruchów cen
Spekulanci starają się zająć odpowiednią pozycję na rynku, aby ruchy cen maksymalnie wykorzystać
5. Rynek instrumentów pochodnych – rynek terminowy:
Instrumenty pochodne (derywaty) to takie instrumenty, których wartość zależy od wartości innych aktywów, na
które instrumenty te zostały wystawione.
Aktywa na które instrument pochodne są wystawiane to aktywa bazowe (podstawowe, pierwotne).
Długa pozycja - nabywca kontraktu zajął długą pozycję co oznacza, że przyjął zobowiązanie do zapłaty ustalonej ceny po
dostarczeniu mu przedmiotu kontraktu.
Krótka pozycja - sprzedawca kontraktu zajął krótką pozycję co oznacza, że przyjął zobowiązanie sprzedaży, dostawy podmiotu
kontraktu w przyszłości.
Dr. Ewa Feder - Sempach
Rynki finansowe
Wykład XIII – Instrumenty pochodne, kontrakty futures
Otwarcie i zamknięcie pozycji:
Zajęcie nowej pozycji na rynku terminowym bez względu czy jest ona długa czy krótka określa się mianem otwarcia
pozycji.
Natomiast zajęcie pozycji przeciwstawnej do pozycji otwartej nazywa się zamknięciem pozycji.
Efekt dźwigni finansowej:
Bardzo istotną cechą charakterystyczną instrumentów pochodnych jest to, że inwestorzy biorący udział w obrocie tymi
instrumentami angażują tylko niewielką część środków, jakie byłyby wymagane w przypadku nabywania bezpośrednio
danego instrumentu bazowego, ponieważ wykorzystywany jest mechanizm tzw. dźwigni finansowej.
Wnoszony depozyt zabezpieczający, będący faktyczną inwestycją inwestora dokonującego transakcji na rynku kontraktów
terminowych oraz wystawcy opcji, stanowi niewielką część wartości instrumentu bazowego. Dlatego też nawet nieznaczne
zmiany wartości instrumentu bazowego powodują znaczące zmiany w depozycie zabezpieczającym. Sprawia to, że
potencjalny dochód, ale też i strata, może być znaczny w stosunku do zainwestowanych środków.
6. Struktura rynku terminowego:
Rynek finansowy
Rynek terminowy
Transakcje bezwarunkowe
Transakcje forward
Transakcje futures
Rynek kasowy
Transakcje warunkowe
Opcje
7. Trzy podstawowe rodzaje kontraktów:
Kontrakty terminowe forwards
Kontrakty terminowe futures
Kontrakty opcyjne
Kontrakty terminowe – definicja:
Kontrakty terminowe to instrumenty finansowe, które zobowiązują obie strony do zawarcia w przyszłości, w określonym
terminie, transakcji na warunkach określonych w kontrakcie.
Wystawiający kontrakt zobowiązuje się do dostarczenia przedmiotu kontraktu (instrumentu bazowego) w ustalonym
terminie (tzn. zajmuje pozycję krótką), oczekując spadku kursu instrumentu bazowego.
Nabywca kontraktu zobowiązuje się do zapłacenia ustalonej ceny po dostarczeniu przedmiotu kontraktu (tzn. zajmuje
pozycję długą), oczekując wzrostu kursu instrumentu bazowego.
Kontrakty terminowe a opcyjnie:
Obie strony kontraktu terminowego biorące udział w transakcji mają obowiązek wywiązania się z umowy bez względu na to,
czy dana transakcja jest korzystna czy przyniesie stratę. Jest to zasadnicza różnica w porównaniu z opcjami i warrantami.
Kontrakty forwards:
Kontrakt terminowy forward jest umową zobowiązującą jedną ze stron do dostawy, a druga do przyjęcia określonego dobra
w ustalonym terminie, w określonej ilości oraz jakości po cenie wyznaczonej w momencie zawierania umowy. Kontrakty
forwards nie występują w obrocie giełdowym ze względu na brak standaryzacji.
Kontrakty futures:
Kontrakt future, jest umową zawartą pomiędzy stronami, zobowiązującą jedną z nich do zakupu, a druga do sprzedaży
określonej ilości przedmiotu transakcji, po wyznaczonej cenie, w ustalonym dniu przyszłym lub do dokonania rozliczenia
pieniężnego mającego na celu wyrównanie różnic cen. Zawierane głównie na giełdach.
Dr. Ewa Feder - Sempach
Rynki finansowe
Wykład XIII – Instrumenty pochodne, kontrakty futures
Forwards
Futures
prywatna umowa miedzy dwoma stronami
przedmiot obrotu giełdowego
brak standaryzacji
standaryzacja
zwykle określona jedna data dostawy
przedział dat w których możliwa jest dostawa
rozliczenie na zakończenie ważności kontraktu
rozliczenia codzienne
zwykle dochodzi do dostawy lub końcowego
rozliczenia gotówkowego
zwykle zamkniecie pozycji przed nadejściem
terminu realizacji
Rodzaje finansowych kontraktów futures:
Wśród kontraktów futures większość stanowią finansowe kontrakty futures (instrument bazowy to instrument finansowy).
Walutowe transakcje futures
Procentowe transakcje futures
Indeksowe transakcje futures
Cechy handlu kontraktami futures:
standaryzacja (wszystkie warunki oprócz ceny ustala giełda)
izba rozrachunkowa (gwarantuje dokonanie transakcji i minimalizuje ryzyko niewypłacalności)
depozyt zabezpieczający (kaucja którą musi wpłacić inwestor chcący zawrzeć transakcje futures. Wyróżniamy
depozyt początkowy i uzupełniający)
rozliczenia dzienne
Kontrakty terminowe na GPW w Warszawie:
W obrocie giełdowym znajdują się kontrakty terminowe na indeksy WIG20 i mWIG40, na waluty USD, EURO i
CHF
oraz na akcje dziesięciu spółek.
Handel kontraktami terminowymi odbywa się w systemie notowań ciągłych w godz. 8.30 - 17.35. Na otwarcie i
zamknięcie notowań odbywa się fixing, podobnie jak w przypadku innych instrumentów notowanych w
systemie ciągłym.
8. Podsumowanie:
Instrumenty pochodne mają bardzo wszechstronne zastosowanie. Z jednej strony służą do ograniczania ryzyka
inwestycji na rynku kasowym, z drugiej zaś mogą być wykorzystywane w celach spekulacyjnych, dając przy tym
możliwość realizacji wysokich stóp zwrotu.
Instrumenty te mogą być wykorzystywane zarówno przez inwestorów indywidualnych, jak i przez instytucje
finansowe. Wymagają jednak dużej wiedzy i doświadczenia.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)