To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Inne pozasądowe instytucje orzekające (quasi-sądy) w PRL do 1956 r. (arbitraż gospodarczy, zakładowe komisje rozjemcze, kolegia ds. wykroczeń) Arbitraż gospodarczy Arbitraż gospodarczy w Polsce Ludowej był przymusową metodą rozstrzygania sporów pomiędzy jednostkami gospodarki uspołecznionej (na wzór ZSRR). Arbitraż wprowadzono dekretem z 1949 r. Utworzone zostały okręgowe komisje arbitrażowe - po jednej w każdym województwie oraz Główna Komisja Arbitrażowa.
Podkreślano, że państwowy arbitraż gospodarczy został powołany w celu zapewnienia dyscypliny w wykonywaniu narodowych planów gospodarczych. Organy arbitrażu nie były organami administracji, nie były sądami. Miały charakter quasi-sądowy. W 1975 r. rozszerzono kompetencję państwowego arbitrażu gospodarczego - w szczególności w nadzór nad niektórymi elementami działalności gospodarczej. Ponadto: stanowił nadzór nad obsługą prawną jgu, wykonywał tzw. sygnalizację o uchybieniach w działalności jgu.
Postępowanie arbitrażowe odbywało się w formie procesowej, było dwuinstancyjne. Zakładowe komisje rozjemcze. Komisje odwoławcze Zakładowe komisje rozjemcze zostały powołane do rozstrzygania spraw ze stosunku pracy. Tworzone były w większych przedsiębiorstwach uspołecznionych, a dla mniejszych zakładów pracy - przy terenowych organach związków zawodowych. Komisje składały się wyłącznie z niefachowców, pracowników danego przedsiębiorstwa, powoływanych wspólnie przez dyrektora oraz posłuszne związki zawodowe. Zupełną fikcją była niezależność ZKR-ów - faktycznie orzekały one pod dyktando dyrektora przedsiębiorstwa. Mimo to nie likwidowano ich, bowiem władzy zależało na blokowaniu dostępu do bardziej niezależnych sądów.
Wejście w 1974 r. w życie kodeksu pracy utrwaliło i rozszerzyło zasadę rozpatrywania spraw związanych ze stosunkiem pracy przez organy społeczne. Oprócz ZKR-ów powołane zostały komisje odwoławcze do spraw pracy . Komisje te tworzono przy terenowych organach administracji państwowej. Orzekały w składzie sędziego sądu powiatowego oraz dwóch członków komisji. Posiedzenia tych komisji łatwo zamieniały się w miejsca kłótni i awantur urągających powadze instytucji. Do kompetencji komisji należały m.in. odwołania od wypowiedzenia umów o pracę, pewne roszczenia odszkodowawcze. Kolegia ds. wykroczeń W 1951 r. powołano kolegia karno-administracyjne. W 1971 r. zmieniono ich nazwę na kolegia ds. wykroczeń. Umieszczone były w resorcie spraw wewnętrznych. Nadzór miał MSW.
Członków kolegiów wybierała rada narodowa na okres 4 lat. W praktyce były instytucją dyspozycyjną wobec MSW toteż miały bardzo złą opinię w społeczeństwie. Uważane były za organ represyjny. Opinia ta pogłębiła się w okresie stanu wojennego.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)