Fragment notatki:
Dr. Bogdan Buczkowski
Rozliczenia w obrocie międzynarodowym
Wykład III - Inkaso
Inkaso dokumentowe - to warunkowa forma płatności stosowana w obrocie zagranicznym. Jest to pisemne zlecenie banku
eksportera skierowane do banku importera wydania płatnikowi określonych dokumentów uprawniających do dysponowania
towarem, w zamian za spełnienie przez niego warunków określonych w instrukcji inkasowej.
Inkaso wyklucza teoretycznie możliwość obejrzenia towaru przez kupującego przed dokonaniem zapłaty. Jest tak rzeczywiście
tylko w przypadku transportu morskiego lub rzecznego, gdzie dokumentem przewozowym jest konosament. W pozostałych
rodzajach transportu dokumenty przewozowe, adresowane na kupującego, pozwalają mu obejrzeć towar jeszcze przed
nadejściem instrukcji inkasowych.
Warunki, które musi spełnić importer to:
-
zapłata wskazanej w zleceniu kwoty
zabezpieczenie zapłaty
wydanie dokumentów na innych warunkach
1. Formy inkasa:
Ze względu na charakter przesyłanych dokumentów:
Inkaso finansowe - zwane też inkasem prostym; jego przedmiotem są niektóre wartości finansowe (głównie czeki i weksle).
Realizacja inkasa finansowego przebiega zawsze w formie inkasa gotówkowego
Inkaso dokumentowe - jego przedmiotem są dokumenty handlowe (np. faktura, konosament), dające ich posiadaczowi
prawo do dysponowania towarem. Realizacja inkasa dokumentowego przebiega w formie inkasa gotówkowego lub inkasa
akceptacyjnego.
-
gotówkowe typu D/P (documents against payment) – polega na wydaniu nabywcy dokumentów reprezentujących
towar w zamian za zapłatę gotówkową
akceptacyjne typu D/A (documents against acceptance) – polega na wydaniu nabywcy dokumentów
reprezentujących towar w zamian za zaakceptowanie traty terminowej dołączonej do tych dokumentów. Akceptacji
traty dokonuje nabywca towaru. Sprzedawca nie otrzymuje w tym rodzaju inkasa zapłaty lecz zabezpieczenie
wekslowe zapłaty w późniejszym terminie.
Ze względu na osobę pośredniczącą:
Inkaso bankowe - czynności techniczne związane z tą formą inkasa wykonuje bank
Inkaso pocztowe – czynności techniczne związane z tą formą inkasa wykonuje poczta
Inkaso spedytorskie - towar trafia do spedytora, realizowane bez pośrednictwa banku. Spedytor ma obowiązek wydania
towaru nabywcy po przedstawieniu przez niego dowodu wykupienia dokumentów handlowych
Inkaso bezpośrednie - wysyłka dokumentów handlowych następuje pocztą kapitańską wraz z towarem, bezpośrednio do
banku inkasującego, z pominięciem banku podawcy
Ze względu na termin i formę zapłaty:
Inkaso kasowe – realizacja polega na wydaniu przez bank dokumentów płatnikowi po zainkasowaniu od niego należności w
celu przekazania ich podawcy
Inkaso akceptacyjne - realizacja polega na wydaniu przez bank przedmiotu inkasa płatnikowi, w zamian za zabezpieczenie
zapłaty poprzez dokonanie przez płatnika akceptu traty terminowej
Inkaso gwarantowane – bank gwarantuje podawcy otrzymanie płatności w przypadku niewykupienia przedmiotu inkasa lub
traty terminowej przez płatnika. Ten rodzaj inkasa stosowany bywa w transakcjach handlowych z mało znanymi partnerami.
Dr. Bogdan Buczkowski
Rozliczenia w obrocie międzynarodowym
Wykład III - Inkaso
Inkaso towarowe – importer może najpierw odebrać towar, a następnie zapłacić za niego, łączy się z dużym ryzykiem
nieotrzymania zapłaty za wysłany towar
2. Podmioty występujące w inkasie:
Zleceniodawca (eksporter) - zwany także podawcą inkasa, który składa do swojego banku dokumenty eksportowe wraz ze
zleceniem inkasowym precyzującym szczegółowo warunki, na jakich dokumenty mają być wydane importerowi
Bank zleceniodawcy - zwany też bankiem podawcy. Jest to bank pośredniczący w przesyłce dokumentów do banku importera
oraz wysyłający instrukcję inkasową
Bank inkasujący - jego funkcją jest zainkasowanie zapłaty lub odebranie od importera przyrzeczenia zapłaty, a w zamian –
wydanie dokumentów
Płatnik (importer) - podmiot, któremu prezentowane są dokumenty i który ma uiścić ustaloną kwotę lub zobowiązać się do
jej uiszczenia
3. Przedmioty inkasa:
1.
dokumenty handlowe (inkaso dokumentowe), np.
faktury
specyfikacje
certyfikaty
dokumenty ubezpieczeniowe
dokumenty transportowe
dokumenty stwierdzające tytuł własności
2.
dokumenty finansowe (inkaso finansowe), np.
traty (weksle trasowane)
weksle własne
czeki
asygnaty
pokwitowania otrzymanej należności
4. Przebieg inkasa:
zawarcie umowy między importerem a eksporterem
eksporter składa odpowiednie dokumenty ( np. faktury ) do swojego banku
bank eksportera przesyła uprzednio przyjęte od eksportera dokumenty do banku importera
bank importera informuje swojego klienta o otrzymaniu dokumentów od eksportera, a warunkiem wydania
dokumentów jest zapłacenie żądanej przez eksportera kwoty
bank importera pobiera odpowiednią kwotę z rachunku importera oraz przekazuje ją na rachunek eksportera,
importer otrzymuje dokumenty po pełnym uregulowaniu należności
Inkaso dokumentowe musi zawierać:
-
nazwę zleceniodawcy inkasa
miejsce i datę wystawienia zlecenia
Dr. Bogdan Buczkowski
Rozliczenia w obrocie międzynarodowym
Wykład III - Inkaso
-
dane dotyczące realizowanego kontraktu (nazwa towaru, kraj eksportu, nazwa importera, wartość transakcji)
wykaz dokumentów przesyłanych w trybie inkasa
dyspozycje dla banku
Dyspozycje dla banku odnoszą się m.in. do:
-
wydania dokumentów
postępowania banku w przypadku trudności realizacji inkasa dokumentów
wysokości i waluty płatności
osoby pokrywającej koszty inkasa
banku, w którym zleceniodawca życzy sobie realizacji inkasa
dyspozycji specjalnych (np. dot. magazynowania towaru)
Typowe błędy występujące w inkasie:
1.
W procesie realizacji inkasa dokumentowego D/P :
przekazanie do banku inkasującego dokumentów niekompletnych
przekazanie do banku inkasującego dokumentów kompletnych, ale różniących się w treści między sobą
niedokładne, nieprawidłowe wypełnione zlecenie inkasowe dla banku
niewłaściwe skompletowanie dokumentów handlowych
brak instrukcji w zleceniu inkasa co do pokrycia kosztów bankowych i prowizji banków przez nabywcę
brak wskazania banku pośredniczącego w zleceniu inkasowym
2.
W procesie realizacji inkasa akceptacyjnego D/A:
nieprawidłowe wypełnienie traty terminowej
brak zabezpieczenia przed odebraniem towaru bez akceptacji traty
brak ewentualnej informacji o zdolności płatniczej i sytuacji finansowej nabywcy
udzielenie nabywcy kolejnego kredytu mimo niespłacenia lub trudności w ściąganiu zapłaty z tytułu
wcześniej zawartych transakcji
Zalety inkasa:
Importer
Eksporter
-
-
Przed dokonaniem płatności może sprawdzić i
ocenić dokumenty będące przedmiotem inkasa i
dopiero wtedy dokonać płatności
Niski koszt operacji bankowej
-
Ma pewność że dokumenty nie zostaną wydane
importerowi dopóki nie spełni on warunków
zawartych w zleceniu inkasowym
Inkaso jest bezpieczniejsze, prostsze i tańsze niż
akredytywa
Niski koszt operacji bankowej
Łatwy sposób rozliczenia transakcji z
kontrahentem
Dr. Bogdan Buczkowski
Rozliczenia w obrocie międzynarodowym
Wykład III - Inkaso
Wady inkasa:
Importer
Eksporter
-
-
Kupujący nie ma pewności czy sprzedający
dopełnił wszystkich warunków umowy
-
Ryzyko, że kupujący nie dokona zapłaty
Stosunkowo długi czas od chwili złożenia
dokumentów p[rzez eksportera do wypłaty
należności
Ryzyko opóźnienia wykupu dokumentów przez
importera
Ryzyko odmowy przyjęcia towaru przez
importera
Data płatności nie jest znana
Inkaso nie pokrywa ryzyka odstąpienia importera
od kontraktu
Sprzedaż na warunkach inkasa wymaga wzajemnego zaufania, szczególnie jednak sprzedawcy do nabywcy towaru, pełnej
wiedzy sprzedawcy o sytuacji finansowej nabywcy, jego zdolności płatniczej i sumienności kupieckiej po to, żeby zabezpieczyć
się przed niewykupieniem dokumentów przez nabywcę lub niedokonaniem zapłaty po odebraniu przez niego towaru w
miejscu przeznaczenia.
W celu zabezpieczenia przed niewykupieniem dokumentów lub nieodebraniem towaru przez nabywcę w miejscu
przeznaczenia pożądane jest, aby warunkom płatności inkasowych towarzyszyła zaliczka, płatna przed wysyłką, opiewająca
np. koszty transportu i ubezpieczenia do miejsca przeznaczenia i z powrotem.
Interesy sprzedawcy są mniej zabezpieczone przy płatności w drodze inkasa przy przewozach w transporcie lądowym i
lotniczym, bardziej w transporcie morskim. Łączy się to ze sposobem odbioru towaru w miejscu przeznaczenia. W transporcie
lądowym i lotniczym towar zostaje wydany w miejscu przeznaczenia osobie wskazanej w dokumentach przewozowych bez
względu na to, czy wykupiła w banku dokumenty reprezentujące towar, czy tez nie. Stąd przy przewozach w tych rodzajach
transportu należałoby uważniej sprawdzić sytuację finansową nabywców i wykorzystywać transport morski, który uzależnia
wydanie towaru od przedstawienia przynajmniej jednego egzemplarza oryginału konosamentu.
Przy płatnościach inkasowych stosowana jest tzw. poczta kapitańska. Polega ona na tym, że dokumenty reprezentujące towar
wraz ze zleceniem inkasowym otrzymuje za pośrednictwem spedytora kapitan statku, który zobowiązuje się do złożenia ich
we właściwym banku zagranicznym. Pocztę kapitańską stosuje się, gdy jest prawdopodobne, że towar znajdzie się w porcie
przeznaczenia wcześniej niż dokumenty dostarczone w normalnym trybie inkasowym.
5. Regulacja Prawne – Jednolite Reguły Dotyczące Inkasa:
-
Uniform Rules for Collections No. 522
opracowana przez Międzynarodową Izbę Handlową (ICC) publikacja nr 522 obowiązuje od 1995 roku – podstawa
prawna inkasa
pierwsze opracowanie MIH dotyczące zasad inkasa zostało opublikowane w 1956 roku, zmieniano je jeszcze w 1967
oraz 1978 roku
nie jest ona konwencją, jednak banki stosują ją od 1996 r.
postanowienia i definicje publikacji MIH są wiążące we wszystkich częściach w stosunku do inkasa, jeśli nie
zaprzeczają żadnym innym uzgodnieniom
zachęca się by działając zgodnie z warunkami inkasa zaznaczyć w umowie sprzedaży, iż mają do nich zastosowanie
Jednolite Zasady Dotyczące Inkasa
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)