Fragment notatki:
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
10. PLATNOŚCI W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM
Podział rozliczeń ze względu na formę przekazywania/otrzymywania środków za/z zagranicy:
1. rozliczenia gotówkowe – przekazanie należności w formie gotówki. Coraz mniejszy udział
w całości rozliczeń ze względu na tzw. pieniądz elektroniczny i różnego rodzaju ograniczenia w przywozie i wywozie gotówki w
niektórych krajach.
2. rozliczenia bezgotówkowe – obecnie najbardziej popularna forma rozliczeń. W tej formie dominują rozliczenia dewizowe
(dokonywane przy pomocy czeków, weksli, przekazów, etc.). Mniej popularne jest rozliczanie się przy pomocy towarów i usług
(barter, clearing, transakcje samospłaty, etc.).
Podział rozliczeń ze względu na termin, w którym następuje regulacja zobowiązań:
1. rozliczenia natychmiastowe – płatność w momencie dostawy lub w niewielkim odstępie czasu
2. rozliczenia kredytowe – otrzymanie tzw. kredytu kupieckiego, czyli odroczenia terminu płatności
Podział rozliczeń ze względu na zakres ryzyka ponoszonego przez partnerów transakcji:
1. rozliczenia nieuwarunkowane – płatność nie jest uzależniona od spełnienia przez beneficjenta jakichkolwiek warunków. Do tej formy
rozliczeń możemy zaliczyć płatność
w rachunku otwartym oraz przedpłatę. (w praktyce polecenie wypłaty i czeki).
2. rozliczenia uwarunkowane – dokonanie płatności jest uzależnione od spełnienia określonych warunków. Do tej formy należy zaliczyć
inkaso dokumentowe oraz akredytywę dokumentową.
AKREDYTWYA
Akredytywa – pisemne zobowiązanie banku importera do wypłacenia eksporterowi należności w zamian za złożenie dokumentów
reprezentujących towar. W rozliczeniach tego typu zleceniodawcą jest importer. Importer wpłaca on środki na poczet akredytywy. Jeżeli
eksporter spełni wymagania dostanie należność. Dla importera akredytywa nie eliminuje ryzyka (niezgodność towaru).
Zalety akredytywy:
Importer
pewność, że płatność nastąpi za takie dokumenty, jakie są
wymienione w akredytywie,
pewność kontroli bankowej przedłożonych przez
eksportera dokumentów,
importer nie musi płacić za towar, dopóki ten nie znajduje
się efektywnie w drodze, stąd pewność co do realizacji
wysyłki w uzgodnionym terminie.
Eksporter
pewność otrzymania zapłaty, gdyż za zapłatę odpowiada
bank otwierający
sprzedając towar importerowi, w. Kredycie może uzyskać
wcześniejszą zapłatę),
może wykorzystać akredytywę jako środek płatniczy dla
swoich dostawców i poddostawców,
może, na podstawie akredytywy, uzyskać kredyty bankowe
na sfinansowanie produkcji lub zakupu towaru
Wady akredytywy:
Importer
blokuje swoje środki obrotowe musi zaciągnąć kredyt na
otwarcie akredytywy
ponosi koszty bankowe otwarcia akredytywy
nie ma pewności, że eksporter wywiąże się ze swoich
zobowiązań
Eksporter
skomplikowany przebieg płatności
koszty bankowe
uciążliwość w opracowaniu i skompletowaniu dokumentów
Podstawowe rodzaje:
Akredytywę gotówkową - bank otwierający akredytywę zobowiązuje się do zapłaty gotówkowej po przedstawieniu wymaganych
dokumentów, przedstawienie dokumentów musi nastąpić w terminie ważności akredytywy.
Akredytywa akceptacyjną - bank zobowiązuje się do akceptowania trat terminowych ciągnionych na bank przez eksportera i do zapłaty za nie
(zgodnie z prawem wekslowym) w terminie wymagalności. W tym wypadku też występuje odroczona płatność, ale jednym z dokumentów,
który musi przedstawić eksporter, jest trata terminowa wskazująca termin zapłaty.
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
Akredytywa odwołalna – może być odwołana lub zmieniona bez wcześniejszego zawiadomienia beneficjenta - praktycznie w normalnych
stosunkach handlowych w handlu zagranicznym nie występują, bo są nie do zaakceptowania przez eksportera
Akredytywa nieodwołalna – nie może być zmieniona ani odwołana bez zgody wszystkich zaangażowanych w akredytywę stron czyli:
zleceniodawcy, banku otwierającego i potwierdzającego, beneficjenta.
Akredytywa gwarancyjna – akredytywa z odroczonym terminem płatności.
Akredytywa importowa - kiedy klient banku pełni w danej transakcji rolę importera i zleca swojemu bankowi otwarcie akredytywy
Akredytywa eksportowa - kiedy klient banku pełni w danej transakcji rolę eksportera, na którego rzecz została otwarta i ewentualnie
potwierdzona akredytywa.
Akredytywa – schemat:
INKASO
Inkaso dokumentowe - polegająca na pobraniu przez bank od kupującego na rzecz sprzedającego określonej należności, w zamian za wydanie
powierzonych przez sprzedającego dokumentów, zgodnie z ustalonymi warunkami. Stanowi zabezpieczenie zarówno dla eksportera jak i
importera. Dla sprzedającego przed ryzykiem odebrania towaru przez kupującego bez dokonania zapłaty, a kupującemu daje możliwość
odroczenia płatności do momentu otrzymania towaru. Bank eksportera i importera pełni rolę pośrednika.
Zalety inkasa:
Importer
Eksporter
Ma pewność że dokumenty nie zostaną wydane
importerowi dopóki nie spełni on warunków zawartych w
zleceniu inkasowym
Inkaso jest bezpieczniejsze, prostsze i tańsze niż akredytywa
Niski koszt operacji bankowej
Łatwy sposób rozliczenia transakcji z kontrahentem
Przed dokonaniem płatności może sprawdzić i ocenić
dokumenty będące przedmiotem inkasa i dopiero wtedy
dokonać płatności
Niski koszt operacji bankowej
-
-
-
Wady inkasa:
Importer
-
Kupujący nie ma pewności czy sprzedający dopełnił
wszystkich warunków umowy
Eksporter
-
Ryzyko, że kupujący nie dokona zapłaty
Ryzyko opóźnienia wykupu dokumentów przez importera
Ryzyko odmowy przyjęcia towaru przez importera
Data płatności nie jest znana
Podstawowe rodzaje:
Inkaso finansowe - zwane też inkasem prostym; jego przedmiotem są niektóre wartości finansowe (głównie czeki i weksle). Realizacja inkasa
finansowego przebiega zawsze w formie inkasa gotówkowego
Inkaso dokumentowe - jego przedmiotem są dokumenty handlowe (np. faktura, konosament), dające ich posiadaczowi prawo do
dysponowania towarem. Realizacja inkasa dokumentowego przebiega w formie inkasa gotówkowego lub inkasa akceptacyjnego.
-
gotówkowe typu D/P – polega na wydaniu nabywcy dokumentów reprezentujących towar w zamian za zapłatę gotówkową
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
-
akceptacyjne typu D/A– polega na wydaniu nabywcy dokumentów reprezentujących towar w zamian za zaakceptowanie traty
terminowej dołączonej do tych dokumentów. Akceptacji traty dokonuje nabywca towaru. Sprzedawca nie otrzymuje w tym rodzaju
inkasa zapłaty lecz zabezpieczenie wekslowe zapłaty w późniejszym terminie.
Inkaso spedytorskie - towar trafia do spedytora, realizowane bez pośrednictwa banku. Spedytor ma obowiązek wydania towaru nabywcy po
przedstawieniu przez niego dowodu wykupienia dokumentów handlowych
Inkaso akceptacyjne - realizacja polega na wydaniu przez bank przedmiotu inkasa płatnikowi, w zamian za zabezpieczenie zapłaty poprzez
dokonanie przez płatnika akceptu traty terminowej
Inkaso gwarantowane – bank gwarantuje podawcy otrzymanie płatności w przypadku niewykupienia przedmiotu inkasa lub traty terminowej
przez płatnika. Ten rodzaj inkasa stosowany bywa w transakcjach handlowych z mało znanymi partnerami.
Inkaso dokumentowe – schemat:
RÓŻNICE MIĘDZY INKASO A AKREDYTYWĄ
akredytywa jest droższa
akredytywę otwiera importer, inkaso eksporter
inkaso prostsze procedury
po zawarciu kontraktu eksporter wysyła towar – inkaso
eksporter nie wyśle towaru dopóki akredytywa nie zostanie otwarta
CZEK
Czek - jest to papier wartościowy wystawiony w ściśle określonej formie przez prawo czekowe, w którym wystawca czeku (trasant) poleca
bankowi (trasat) zapłatę określonej sumy pieniężnej okazicielowi (remitent) lub oznaczonej osobie za okazaniem czeku. Czek jest przede
wszystkim środkiem zapłaty, wręczany jest zamiast pieniądza, przy zakupie towarów i usług.
Podstawowe rodzaje:
Czek in blanco - zwany również niezupełnym, jest to czek wystawiony z pominięciem niektórych istotnych elementów czeku, np. sumy lub
daty wystawienia, musi jednak zawierać co najmniej podpis wystawcy czeku.
Czek postdatowany – to takie, w których wpisano datę wystawienia późniejszą niż data faktycznego wystawienia. Może to być związane z
brakiem pokrycia na koncie wystawcy w dniu faktycznego wystawienia czeku.
Czek gotówkowy (kasowy) - to dokument zawierający polecenie wystawcy czeku skierowane do banku - trasata wypłacenia określonej na
czeku kwoty.
Czek na okaziciela - bank jest zwolniony ze sprawdzania, czy osoba, która przedkłada czek do zapłaty, jest jego prawnym właścicielem z
formalnego punktu widzenia. Czeki takie przenoszone są przez samo wręczenie dokumentu. Legitymowana jest każda osoba przedstawiająca
czek do zapłaty.
Czek imienny - zawierają imię, nazwisko remitenta. W tym wypadku bank przy wypłacie ma obowiązek sprawdzenia legitymacji czekowej
osoby, na rzecz której czek wystawiono.
Termin przedstawienia czeku do zapłaty:
8 dni (Polska 10 dni) od daty wystawienia, jeżeli czek jest wystawiony i płatny w tym samym kraju
20 dni od daty wystawienia, jeżeli miejsce wystawienia czeku i miejsce jego płatności znajduje się w różnych krajach tej samej części
świata
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
70 dni od daty wystawienia, jeżeli miejsce wystawienia czeku i jego płatności znajdują się
w różnych częściach świata
Przeniesienie praw z czeku:
poprzez przelew
w drodze indosu
poprzez proste wręczenie
WEKSEL
Weksel – rodzaj papieru wartościowego imiennego lub na zlecenie, w którym wystawca weksla (trasant) zobowiązuje się bezwarunkowo, że
inna osoba (trasat) dokona na rzecz odbiorcy weksla (remitenta) zapłaty określonej sumy pieniężnej w określonym miejscu i czasie.
Podstawowe rodzaje:
Weksel własny (P/N) - weksel zawierający bezwarunkowe przyrzeczenie wystawcy weksla zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej w określonym
miejscu i czasie remitentowi wskazanemu na wekslu. Obowiązek zapłaty powstaje z chwilą złożenia na wekslu podpisu przez wystawcę weksla
Weksel trasowany (B/E) - inaczej zwany wekslem ciągnionym albo tratą. Jest to weksel, w którym trasant poleca trasatowi zapłatę określonej
sumy pieniężnej w określonym miejscu i czasie remitentowi wskazanemu na wekslu. Trasat powinien akceptować tratę. Trasat nie odpowiada
za zobowiązania wynikające z weksla, dopóki trata nie zyska jego akceptu.
Weksel In blanco - nie został wypełniony całkowicie, brakującym elementem, który najczęściej jest nie określony w chwili wystawienia weksla
jest suma wekslowa. Musi zawierać co najmniej podpis wystawcy weksla lub akceptanta złożony w celu zaciągnięcia zobowiązania wekslowego.
Weksel skarbowy - jeden z rodzajów skarbowych papierów dłużnych. Ma on formę weksla własnego, którego wystawcą jest Skarb Państwa.
Odpowiednikiem weksli skarbowych, bardzo popularnych w krajach anglosaskich, są emitowane w Polsce bony skarbowe.
Funkcje weksla:
funkcja płatnicza – wręczany jest zamiast zapłaty przy zakupie towarów bądź usługę
funkcja kredytowa – wyraża się w odroczonym terminie płatności należności za zakupione towary lub usługi od daty oznaczonej na
wekslu. Tym samym dłużnikowi zostaje udzielony przez wierzyciela „kredyt kupiecki”.
funkcja obiegowa – związana jest z możliwością nieograniczonego przenoszenia praw wekslowych z jednej osoby na drugą za
pomocą indosu.
funkcja gwarancyjna – polega na zabezpieczenie zapłaty weksla przez wszystkie osoby na nim podpisane.
funkcja refinansowa – wyraża się w możliwości złożenia weksla w banku do dyskonta, czyli do wykupienia go przez bank przed
terminem płatności.
Terminy płatności weksla:
za okazaniem
w pewien czas po okazaniu
w pewien czas po dacie
w oznaczonym dniu
Przeniesienie praw z weksla:
poprzez indos
w drodze przelewu wierzytelności
przez dziedziczenie
przez samo wręczenie
POLECENIE WYPŁATY
Polecenie wypłaty - to najtańsza, najszybsza i najprostsza forma rozliczenia transakcji w handlu zagranicznym. Jest to otrzymana od banku
(zagranicznego lub krajowego) lub skierowana do banku (zagranicznego lub krajowego) instrukcja płatnicza dotycząca wypłacenia określonej
kwoty pieniężnej na rzecz wskazanego beneficjenta. Przekazy realizowane są za pomocą międzynarodowego systemu łączności bankowej
SWIFT.
Rodzaje przekazów:
importowe (polecenie wypłaty za granicę) – wystawione przez bank zgodnie z dyspozycją zleceniodawcy i skierowane do banku
zagranicznego w celu uznania rachunku lub wypłacenia określonej kwoty beneficjentowi
eksportowe (polecenie wypłaty z zagranicy) - otrzymane przez Bank z banku zagranicznego w celu uznania wskazanego rachunku lub
wypłacenie określonej kwoty beneficjentowi
nieuwarunkowane zawierające konieczność dokonania wypłaty na rzecz beneficjenta bez warunków dodatkowych
Dr. Ewa Feder – Sempach
Seminarium licencjackie
Pytania egzaminacyjne
uwarunkowane uzależniające dokonanie wypłaty na rzecz beneficjenta od spełnienia przez niego warunków określonych przez
zleceniodawcę w poleceniu wypłaty
Korzyści:
niski koszt realizacji
krótki czas realizacji
eliminacja zagrożeń związanych z płatnościami gotówkowymi
PŁATNOŚĆ W RACHUNKU OTWARTYM
Płatność w rachunku otwartym (open account) polega na tym, że eksporter przesyła towar wraz z dokumentami bezpośrednio importerowi,
który w określonym czasie (30 – 90 dni od daty wystawienia faktury) płaci za towar. Wiąże się to z udzielenie importerowi tzw. kredytu
kupieckiego.
Forma ta jest bardzo korzystna dla importera, ponieważ płaci on za towar dopiero po jego otrzymaniu, czyli nie ponosi ryzyka związanego z
jego zniszczeniem, niewłaściwą ilością bądź jakością. Z punktu widzenia eksportera forma ta naraża go na duże ryzyko braku zapłaty.
Podstawą dokonywania płatności w rachunku otwartym jest umowa sprzedaży zawarta pomiędzy eksporterem i importerem, która określa
termin płatności za poszczególne towary, sposób jej przekazania oraz tzw. limit kredytowy.
Płatność w rachunku otwartym jest stosowana w handlu zagranicznym wtedy, gdy eksporter ma pełne zaufanie do importera, a sytuacja
ekonomiczno – polityczna w kraju importera jest stabilna. Należy dodać, że oferowanie kredytu kupieckiego i płatność w rachunku otwartym
zwiększa konkurencyjność eksportera na rynku, a także ułatwia nawiązywanie trwałych relacji handlowych.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)