Historia władzy w Europie - System instytucji władzy

SYSTEM INSTYTUCJI WŁADZY W RZECZPOSPOLITEJ XVI - XVIII W.
Instytucje polityczne państwa szlacheckiego przez które szlachta sprawowała władzę. Nie były czymś narzuconym, kształtowały się przez kilka wieków, w XVIII wieku przyjęły stałą formę.
I rzadko zbierające się ogólnokrajowe zjazdy rycerskie- w XIV wieku historycy ustalili że w czasach Władysława Łokietka (1306-1333 początek monarchii stanowej) odbyły się IV takie zjazdy. W tych zjazdach uczestniczyli także przedstawiciele innych stanów, ale najbardziej uprzywilejowani byli rycerze (poza mieszczanami, bogatymi chłopami (stąd wywodził się pierwszy prymas Mikołaj Trąba). Kazimierz Wielki sprawował rządy sam, a za czasów Ludwika Węgierskiego wróciło to do łaski. W drugiej połowie XVI wieku w art. henrykowskich oraz akcie unii lubelskiej zawarto sformułowania ugruntowanie przywileje stanów na terenie całym terenie RP (swoboda nabywania ziemi, małżeństw itd. integracja ziemi) poza tym atrakcyjność systemu ustrojowego RP, kiedy na zachodzie panował absolutyzm (brak wolności słowa, brak sądów) w RP były pełne gwarancje systemu, wolności. np. prześladowania protestantów, w RP było rajem przyjmowano innowierców (holendrów- żuławy wiślane- unowocześnienie) Z przykrością można stwierdzić, że dawna RP była krajem do którego cudzoziemcy przyjeżdżali osiedlając się szukając pracy, teraz już tak nie jest.
Instytucje:
Zjazdy prowincjonalne- stan komunikacji ówczesnej był na bardzo niskim poziomie, na ogół poruszano się konno (wierzchem)- słabe drogi, W tym stanie komunikacji zjazdy ogólnokrajowe musiały odbywać się względnie rzadko. Organizowano zjazd rycerstwa małopolskiego czy szlacheckiego.
Zgromadzenia, wiece prowincjonalne dzielnicowe, regionalne, lokalne po rozbiciu dzielnicowym rożne nazwy.
Od wieku XV ujednolica się nazwa- są to sejmiki, wykształciły się 3 rodzaje zgromadzeń, były to zgromadzenia na których zjawiali się wszyscy członkowie stanu rycerskiego- określało się, ze Ci co się zjawili to są WSZYSCY którzy powinni się zjawić, nie liczono ile powinno się zjawić.
Sejmiki ziemskie
Sejmiki prowincjonalne
Sejm walny
W XV wieku sejm walny stawał się organem przedstawicielskim, swego rodzaju wynalazek społeczny, zastosowano regułę przedstawicielstwa.
Pierwotną formą były zgromadzenia kościelne z których wybierano przedstawicieli- początek dawania mandatu. W XV coraz częściej rycerstwo się stawiało na takie zjazdy (najczęściej okoliczne rycerstwo). Pozytywne konsekwencje przedstawicielstwa:
-na takich zjazdach gdzie wszyscy się zjawiają skład był przypadkowy (im bliżej miejsca zjazdu tym więcej szlachty z tego rejonu) te przypadkowe zgromadzenia rozstrzygały o ważnych sprawach, dlatego uznano, że należy dawać upoważnienia, gdzie liczba jest mniejsza, a także koszta są mniejsze! Nie trzeba było organizować już takich pocztów, kiedy każdy szlachcic musiał isc na sejm walny, a także utrzymanie na danym zjeździe. Kiedy było się reprezentantem to sejm opłacał pobyt reprezentanta na sejmiku- coś jak obecny dieta. Takie przedstawicielstwo umacniało rangę tych sejmów.

(…)

… senatu. Senat nie był dziedziczny.
Ostatnim pierwiastkiem jest pierwiastek demokratyczny złożony z izby poselskiej-nawiązanie do zgromadzenia elektorów i konstytucji kwietniowej.
Systemem politycznym Rzeczypospolitej była demokracja szlachecka. Zgodnie z jej założeniami władza należała do ogółu szlachty, która mogła wpływać na politykę kraju poprzez uczestnictwo w sejmikach i sejmach. W rzeczywistości…
... zobacz całą notatkę