To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Krystyna Kowalik „Heleny Radlińskiej program unowocześniania wsi polskiej”:
W salonach elity intelektualnej Warszawy, do której należała rodzina Radlińskiej dyskutowało się na przełomie XIX i XX w., o kwestiach narodowych i społecznych, poszukiwano środków pracy „od podstaw”. Zainteresowanie inteligencji polskiej wsią pogłębiło się w latach 1904-1906, kiedy przez folwarki przeszła fala strajków rolnych.
Rozwojowi zainteresowań wsią, sprzyjały jej osobiste, praktyczne działania np. w Warszawie Bale Dobroczynności - gdzie poznała nędzę, skutki klęsk społecznych i niewoli. Prace wśród najuboższym podejmowała Radlińska z poczucia obowiązku moralnego.
W latach 1914-1919 ukształtował się pogląd jej, że lody Polski zależą od Ludności wiejskiej, którą trzeba rozbudzić i poderwać do walki o niepodległość.
Duże znaczenie przywiązywała Radlińska do badań historycznych problematyki wiejskiej - wiedza narodu o sobie, stanowi istotę jego mądrości. Konieczne jest poznanie rzeczywistości, nie może być powierzchowne.
Postęp dokonuje się tylko przez rzeczy wielkie, lecz także przez drobne np. takie reformy jak szczotkowanie krów. Trzeba najpierw poznać „istotę wiejskości”.
POSZUKIWANIE WZORCA WSI:
Postawa reformatorska H.Radlińskiej miała podłoże patriotyczne. Podstawą wewnętrznej więzi i mocy narodu, są wg. H.Radlińskiej dobra i wartości kulturowe. Nie akceptowała ówczesnego ustroju społeczno-politycznego.
Była świadoma nędzy materialnej wsi polskiej, jak i jej opóźnienia kulturalnego. Jej postawa: Patrzeć krytycznie wokół i ustawicznie zmieniać gorsze na lepsze. Wzór wsi zaczerpnęła Radlińska z Danii. W początkach XX w. Dania należała obok Belgii do państw przodujących w rolnictwie, a przy tym struktura wsi była zbliżona do naszej - na 100 gospodarstw w 92 pracowali tylko ich właściciele.
Zalety rozwiązań duńskich:
- prawidłowe postawienie sprawy własności wsi - na zasadzie wieczystej dzierżawy przekazana
- standaryzacje i wysoki poziom produkcji, zwłaszcza hodowlanej
- organizacja zbytu produktów rolnych
- właściwa organizacja pracy w gospodarstwach wiejskich, oszczędzająca pracę kobiet
- dostatek materialny wsi: ładne ogrody, duże domy, czyste i estetyczne mieszkania, niski wskaźnik chorób
- rozwój na terenie wsi instytucji kulturalnych i socjalnych: biblioteki, wysoki poziom kulturalny mieszkańca wsi
- zrównanie kulturalne i obyczajowe wsi i miasta.
Radlińska preferuje działania, które odwołują się do sił własnych środowisk społecznych i wewnętrznych wartości człowieka.
Podstaw jej rozwiązań praktycznych, dotyczących przebudowy środowiska społecznego leżała wiara w możliwości twórcze człowieka oraz przekonanie o inspirującej roli i mocy dóbr kulturowych. Podstawowym środkiem rozbudzania świadomości narodowej była oświata.
(…)
… własnych środowisk społecznych i wewnętrznych wartości człowieka.
Podstaw jej rozwiązań praktycznych, dotyczących przebudowy środowiska społecznego leżała wiara w możliwości twórcze człowieka oraz przekonanie o inspirującej roli i mocy dóbr kulturowych. Podstawowym środkiem rozbudzania świadomości narodowej była oświata.
Uważała, że wieś jest podatna na przyswajanie sobie wartości kultury wyższej, lecz musza one jej być udostępnione. Podkreślała wartość kultury ludowej i kultury wsi, jako podstawy życia duchowego jej mieszkańców oraz źródła inspiracji artystów.
Należy podnosić pozycję wsi w hierarchii społecznej i poczucie godności własnej rolnika - należy zatem umożliwić wszystkim dostęp do kultury.
Drugim oprócz oświaty kierunkiem szerzenia postępu na wsi jest spółdziałalność oświatowa i społeczności jako czynników postępu społecznego.
Konieczne jest umożliwienie wszystkim dostępu do dóbr kultury i pokazanie drogi do niej i należy wzbudzić chęć przeżywania jej wartości.
OŚWIATA I SZKOLNICTWO WIEJSKIE:
Radlińska uważała, że praca oświatowa jest obowiązkiem społecznym i państwowym. W 1918 r. Radlińska publikuje artykuł, w którym ostro krytykuje dotychczasowe formy kształcenia młodzieży…
… M.Falskiego.
Za właściwe szkoły pracy społecznej uważała Radlińska Uniwersytety Ludowe. Była entuzjastką ludowych szkół rolniczych J.Dziwońskiej. Uważała, że wychowują one uczniów do pełniejszego życia, zaszczepiają potrzeby kulturalne, budzą szacunek dla rolnictwa jako zawodu.
Rozważając przygotowanie młodzieży do pracy zawodowej na wsi należy wyjść poza szkołę, brać pod uwagę potrzeby i możliwości danego…
… i umysłową. Należy wyrównać szanse życiowe dzieci wiejskich i miejskich.
Radlińska podkreślała, że oprócz szkoły ogromne znaczenie mają pozaszkolne placówki kulturalno-oświatowe np. biblioteki i czytelnie „Książki i dzieła sztuki powinny iść w większej liczbie i lepszym doborze na wieś”.
Współpartnerem szkoły w przetwarzaniu środowiska i współorganizatorem oświaty pozaszkolnej jest spółdzielczość…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)