. Główny zarys myśli Myśliciele o swojej filozofii pisali jako o nowym myśleniu, fenomenologii spotkania, a o człowieku jako egzystencji dialogującej - określenie Bubera. Czym zatem jest filozofia dialogu, jakie cechy musi spełniać dialog będący podstawą filozofii dialogu? Filozofia dialogu jest nazywana także filozofią spotkania lub Innego. Użycie jednej z tych nazw jest uzależnione często od aspektu, któremu badacz poświęca więcej uwagi. Rozencweig, Ebner, Buber, Levinas - Filozofowie dialogu, których twórczość przypada ma lata dwudzieste XX wieku, podejmują się radykalnej krytyki filozofii zachodniej. Można ją sprowadzić do trzech zasadniczych elementów. W pierwszym z nich zwraca się uwagę na to, że metafizyka jako nauka filozoficzna porządkująca przyrodę i człowieka, czyni to według jednej apriorycznie przyjętej zasady. Konsekwentnie, w ramach tak rozumianej metafizyki, zakłada się, że arche świata, utożsamia się z kondycją człowieka ujętą w kategoriach racjonalnych. Prowadzi to do rozróżnienia na poznający podmiot i poznawany przedmiot. Ten sposób myślenia odrzucają dialogicy. Przeciwstawiają się oni podmiotowo-przedmiotowej teorii poznania, gdyż zakłada ona pewną wizję człowieka, w której „Upojony władzą i poznawczą pewnością, jakiej dostarcza mi cogito, przestaję być wyczulony na głos innych ludzi” . Drugim z elementów poddanym krytyce jest uznanie ja za jedyne, niepodważalne źródło filozoficznego poznania. Taka „pozycjonalna świadomość domaga się dla siebie obiektów i sprowadza wszelkie przedmioty swej intencji do roli bezwolnych rzeczy, które mają być dane, postrzegane, przeżywane (...) jako bierna strona tego procesu” . Trzeci element nawiązuje do Heglowskiej koncepcji filozofii jako systemu, w którym „chodziło zawsze o rozwiązanie formułowanych pytań i problemów, czyli zamknięcie (skończenie) filozofii, przez ostateczne udzielenie odpowiedzi” . W tym systemie człowiek stanowi element wiedzy absolutnej, a ona sama „nie jest wcale nowym i ostatecznym sensem, który dodawałby się do uprzedniego rozwoju, lecz jest absolutyzacją samego tego rozwoju, lub lepiej, jest to sens ostateczny, który nadaje znaczenie wszystkim sensom pośrednim” . Tymczasem nieskończoność dla dialogitów „nie poddaje się totalizacji, wyrywa nas samych z ograniczeń myśli, działań i pożądań. Nieskończoności nie można ująć w pojęciach, uchwycić intuicją, można jej tylko pragnąć” . W świetle tego można ustalić że dialogity krytykują metafizykę, która szuka jednej podstawy dla rzeczywistości, a zindywidualizowane formy bytu ujmuje w kategoriach ogólnych. Filozofia dialogu podejmuje próbę rozwinięcia takiej refleksji która neguje sensowność, całościowego poznania rzeczywistości. Ponieważ ona sama zmierza do „włączenia do struktur myślenia innych treści poza poznawczymi i metafizycznymi, i budowania [rzeczywistości] nie na poszukiwaniu jedności i wspólnych prawd, lecz na aksjologicznym doświadczeniu inności”
(…)
…:
Miłość jako pewne działanie ze względu na człowieka, którego inność zostaje bezwarunkowo zaakceptowana przez chrześcijańskiego Boga w akcie wcielenia;
Dogmacie o trójosobowym Bogu stanowiący „podstawę do ujmowania osoby jako relacji, czyli jako odniesienia do drugiej osoby. W pojęciu osoby zawiera się z konieczności przekroczenie liczby pojedynczej”;
określa bycie chrześcijaninem jako otwarcie…
… aktywności. Dla Rosenzweiga przyjmowanie różnych dogmatów, pewników bez włączenia indywidualnej refleksji nie prowadzi do prawdy. J. Bukowski, Zarys filozofii spotkania, Kraków 1987, s. 45.
Tamże, 50.
M. Szulakiewicz, Filozofia jako hermeneutyka, Toruń 2004, s. 13.
P. Ricoeur, Nadzieja a struktura systemów filozoficznych, tłum. E. Pulkowska, w: „Znak” 1973, nr 9 (231), s. 1138.
B. Skarga, Wstęp, w: E…
…] nie na poszukiwaniu jedności i wspólnych prawd, lecz na aksjologicznym doświadczeniu inności”. Stanowisko to przyjmuje inną od tradycyjnej perspektywę poznawczą którą min. wyznacza tradycja judaistyczna. Tradycję tę reprezentuje judaizm rabinistyczny i mistyka żydowska obok tradycji chrześcijańskiej. Można wskazać na najważniejsze idee związane z obecnością wątków religijnych w filozofii dialogu. Zostaną…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)