To tylko jedna z 4 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
FUNKCJE I GWARANCJE KONSTYTUCJI W doktrynie prawa konstytucyjnego przyjmuje się, że funkcja konstytucji oznacza zespół skutków społecznych, jakie w danej społeczności, w odniesieniu do określonej sfery rzeczywistości wywoływane są istnieniem konstytucji. Innymi słowy chodzi tu o rolę odgrywaną przez konstytucję w społeczno-politycznej rzeczywistości danego państwa. Badając funkcje wypełniane przez konstytucję, można stwierdzić zakres, w jakim oddziaływuje ona na cały system prawny i na różne elementy życia społeczeństwa. Funkcje wypełniane przez konstytucje ulegały systematycznym zmianom w ciągu dwóch stuleci, które minęły od uchwalenia pierwszej z nich. Powodem tych zmian były zmieniające się warunki cywilizacyjne, w jakich przyszło istnieć kolejnym konstytucjom. Funkcja prawna polega na możliwości pełnienia przez konstytucję roli aktu prawnego w zakresie stosunków politycznych, społecznych i gospodarczych, które są przez nią regulowane. W ten sposób kształtuje otaczającą ją rzeczywistość zapobiegając chaosowi prawnemu. Stwierdzenie o jurydyczności konstytucji sprowadza się zazwyczaj do uznania konsekwencji wypływających z roli, jaką odgrywa w systemie źródeł prawa. Stąd wynika między innymi założenie bezpośredniego obowiązywania jej norm, przyjęcie pozaparlamentarnego systemu kontroli konstytucyjności ustaw oraz ustanowienie instytucjonalnych gwarancji zgodnego z konstytucją funkcjonowania organów państwowych. Dla prawidłowego wypełniania tej funkcji konstytucja nie musi wcale być aktem zawierającym normy szczegółowo regulujące określone stosunki. Bardzo często zawiera normy ogólnikowe, co daje ustawodawcy oraz innym organom stosującym szeroki zakres swobody, ograniczonej ramami konstytucji. Doktryna prawa konstytucyjnego krajów demokratycznych szczególnie podkreśla znaczenie tej funkcji, co bezpośrednio wiąże się z zasadą nadrzędności konstytucji w systemie źródeł prawa. Kolejna z wymienionych w doktrynie funkcji konstytucji, funkcja stabilizująca (petryfikująca ) wynika z zasady stabilności samej konstytucji i polega na tym, że zawiera podstawowe zasady całego systemu prawa wyznaczające ramy i kierunek działalności prawotwórczej oraz determinuje sposób jego tworzenia. Dzięki temu jest w stanie pełnić rolę gwaranta pokoju społecznego. Gwarancją tej stabilizacji są specjalne procedury tworzenia, uchwalania i zmiany konstytucji. Jeśli konstytucja ma właściwie wypełniać tę funkcję, to jej postanowienia dotyczące tych materii powinny być konkretne, wystarczająco szczegółowe i jednoznaczne. Funkcja programowa (dynamiczna) wynika z tego, iż konstytucja nie może ograniczyć się tylko do konserwacji pewnego wzorca państwa i systemu prawa, ponieważ utraciłaby z czasem swoje znaczenie i nie mogła wypełniać nie tylko funkcji stabilizacyjnej, ale i prawnej. Konstytucja musi więc być również zorientowana na przyszłość i wyznaczać cele działalności organów państwowych i cele całego społeczeństwa. Dla wypełniania tej funkcji dobrze jest, gdy konstytucja zawiera normy na tyle ogólne, że są one otwarte na nowe zjawiska społeczne i służą przystosowaniu instytucji i rozwiązań konstytucyjnych do zmieniającej się z czasem rzeczywistości. W tym aspekcie szczególne zadanie do spełnienia ma ustawodawca, który powinien uwzględniać aktualne realia i poglądy, wartości akceptowane w danym czasie przez społeczeństwo.
(…)
… z nich za nadrzędną. Mogłoby to prowadzić to deprecjacji pozostałych z nich. Z drugiej strony nie oznacza to, że konstytucja realizuje wszystkie funkcje w równym stopniu. Eksponowanie takich czy innych spośród nich zależy od kultury politycznej i prawnej, a także tradycji narodowych. Nie wystarczy samo proklamowanie w konstytucji zasady jej nadrzędności. Aby stanowiła ona realną podstawę całego systemu prawa i determinowała działalność prawotwórczą państwa musi powstać mniej lub bardziej rozbudowany system zapewniający zgodność całego prawa z konstytucją. Gwarancje zgodności prawa z konstytucją to ogół rozwiązań i instytucji ustrojowych służących zapewnieniu realizacji norm konstytucyjnych. Do tych czynników i instytucji prawnych bezspornie należy układ sił społeczno-politycznych, kultura polityczna i prawna…
…, bądź jako system jurysdykcyjny. System jurysdykcyjny obejmuje działalność organów usytuowanych na zasadach niezawisłości i odrębności organizacyjnej od legislatywy i egzekutywy. Wyróżnić można dwa rodzaje tego podsystemu: system kontroli sprawowanej przez sądy powszechne jak i system kontroli sprawowanej przez sądy konstytucyjne. System sądownictwa konstytucyjnego polega na powierzeniu kontroli…
… konstytucyjnego pozostawał jednak nadal otwarty i ostatecznie zyskał rozwiązanie dopiero w nowej konstytucji z 2 kwietnia 1997 roku. Niemal równocześnie uchwalono też ustawę z 1 sierpnia 1997 roku o Trybunale Konstytucyjnym, dostosowaną do nowego stanu regulacji konstytucyjnej. Istotną rolę w kształtowaniu się systemu kontroli konstytucyjnej odgrywają specjalne procedury jak np. skarga konstytucyjna. Postulaty…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)