To tylko jedna z 5 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Forma państwa. Kontrowersje wokół pojęcia typu państwa
Pojęcie formy państwa
generalnie przez formę państwa można rozumie przede wszystkim
sposób zorganizowania naczelnych organów państwa, ich kompetencje oraz wzajemne zależności polityczne i prawne, następnie sposób wyznaczania stosunku organów centralnych do terenowych na odpowiednich zasadach centralizacji i decentralizacji (autonomii, samorządu), koncentracji i dekoncentracji
w istocie na formę państwa składają się trzy elementy:
forma rządów - ogół organów naczelnych państwa i stosunki między nimi
reżim polityczny - ogół metod, jakimi posługuje się władza państwowa w stosunkach z ludnością oraz zasady, jakimi ona kieruje się w tych stosunkach
ustrój terytorialny państwa - odpowiednie rozczłonkowanie państwa na jednostki terytorialne służące sprawowaniu funkcji publicznej
Klasyfikacja form państwa
ze względu na kryterium reżimu politycznego
demokratyczne
parlamentarno - gabinetowe - zespół zasad polityczno - ustrojowych, określających wzajemny stosunek między trzema naczelnymi organami władzy państwowej: parlamentem, głową państwa - którą jest prezydent albo monarcha - i rządem w taki sposób, że rząd powoływany przez głowę państwa musi posiadać zaufanie parlamentu (np. Wielka Brytania)
parlamentarno - komitetowe - zespół zasad polityczno - ustrojowych, określających w szczególny sposób stosunki między trzema naczelnymi organami państwowymi, tj. parlamentem, głową państwa i rządem, mianowicie w ten sposób, że parlament, jako najwyższy organ państwowy, bezpośrednio powołuje i kontroluje zarówno głowę państwa, jak i rząd, który jest niejako komitetem wykonawczym parlamentu; parlament jest także najwyższym organem reprezentującym suwerenne prawa narodu i wykonującym w jego imieniu władzę na zasadzie wyłączności (np. Konfederacja Szwajcarska)
prezydenckie - zespół zasad prawnoustrojowych, opartych na idei podziału władzy, określających w szczególny sposób relacje między parlamentem, prezydentem, będącym jednocześnie szefem rządu i głową państwa, realizatorami polityki prezydenta oraz sądami, sprawującymi wymiar sprawiedliwości i kontrolę konstytucyjności aktów prawnych (np. USA)
półprezydenckie - zespół zasad prawnoustrojowych, wg których prezydent posiada szerokie kompetencje osobiste, jest powoływany niezależnie od parlamentu w wyborach powszechnych, on to powołuje następnie rząd, który jest odpowiedzialny zarówno przed nim, jak i przed parlamentem
autokratyczne
autorytarne
totalitarne
ze względu na kryterium formy rządów
(…)
… ma wyraźnie określony zakres władzy wyrażony w aktach ustrojowo - prawnych; władza głowy państwa ogranicza się głównie do funkcji reprezentacji państwa i mediacji;
ma pewien udział w działaniach prawodawczych; nie należą do niej kompetencje sądowe; w ograniczonym zakresie spełnia czynności w działalności administracyjnej ze względu na kryterium ustroju terytorialnego państwa
państwa unitarne
cechą charakterystyczną jest zwartość strukturalna i organizacyjna oraz terytorialna wspólnoty państwowej, czyli nie występowanie części wykazujących znamiona znacznej samodzielności; w państwie unitarnym istnieje jednolita i wspólna dla wszystkich części składowych władza centralna oraz jednolity system organów państwowych, kształtowany na jednolitych zasadach; rozwiązania autonomiczne przyjmowane w państwach unitarnych i przyznające społeczności lokalnej pewien stopień samodzielności mieszczą się w ramach unitarności terytorialnej
państwa unitarne przybierają postać mniej lub bardziej scentralizowaną; scentralizowanie wiąże się ze stworzeniem zawartej struktury organizacyjnej władzy i ześrodkowaniem mechanizmu decyzyjnego; większość decyzji podejmowana jest na szczeblu centralnym; struktury terytorialne władzy…
… przed nim, jak i przed parlamentem
autokratyczne
autorytarne
totalitarne
ze względu na kryterium formy rządów
monarchie
ograniczone (konstytucyjne)
nieograniczone (absolutne)
stanowe (władcy dążyli do umocnienia swojej władzy wobec przedstawicielstwa trzech stanów - rycerstwa, duchowieństwa i mieszczaństwa)
dziedziczne
elekcyjne
można powiedzieć, że w monarchii każdego rodzaju suwerennym reprezentantem władzy jest monarcha…
…; właściciele niewolników są ludźmi panującymi i posiadającymi prawa obywatelskie, niewolnicy są pozbawieni praw i swobód
państwo feudalne - znamionuje się występowaniem feudalnej własności ziemi należącej do rycerstwa lub kościoła; dominującą siłą społeczną i polityczną są feudałowie świeccy i kościelni, którzy rządzą i decydują o losach chłopstwa; stosunki zwierzchnictwa i podporządkowania układają…
… oraz swobodnych wytwórców sprzedających swoją siłę roboczą; głównymi siłami społecznymi są właściciele środków produkcji - kapitaliści od drobnych posiadaczy do wielkich potentatów przemysłowych, robotnicy przemysłowi i drobnomieszczaństwo (rzemieślnicy i kupcy); w krajach słabo rozwiniętych gospodarczo siłą znaczącą bywa drobnomieszczaństwo i chłopstwo; grupy społeczne korzystają z formalnie różnych praw…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)