Fizjologia sportu cz.2

pdf zajmuje 13 stron i zawiera materiał z zakresu fizjologii sportu. Jest to część przedmiotu fizjologia człowieka, który wykładają dr. Tomasz Pałka oraz prof. dr hab. Andrzej Klimek na Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie.

Notatka zawiera zagadnienia takie jak: wydolność aerobowa (tlenowa): Progi metaboliczne, ocena intensywności wysiłku: kalorymetria, wydolność beztlenowa: czynniki wpływające na wielkość MAP, sposoby badania wydolności anaerobowej, test Vandewalle’a i wsp., test Georgescu, test Bosco oraz inne metody.

Notatka pozwoli zapoznać się z fizjologią człowieka uprawiającego sport oraz przygotować się odpowiednio do zajęć.

Progi metaboliczne Wysiłek o stopniowo narastającej intensywności   
 
in t. wys. 
 
 
wysiłek o max. int. 
 oziom   O2max    Emax, HRmax – max. poziom wszystkich parametrów 
 
 
 
skrajne zmęczenie 
 II próg 
 
 
 La 
 niekompensowanej 
 
 
 
 
 kwasicy metabolicznej 
O2 (beztlenowy)
   
 
 
 
 
 
 
 pH 
rezerwa buforowa krwi jest wyczerpana - 
65-80% VO2max 
                
 
- obniżenie pH krwi 
ok. 85% HR max TDMA 
                                                                 
 
                               
La                                                  
tutaj mniej więcej 
 
 
             
O
wzrost stężenia kwasu mlekowego   
 
2       +   
O2 
znajduje się próg I próg 
 
 
                   pH krwi utrzymuje się na stałym 
 
 
 
 
 
mleczanowy tlenowy 
 
 
     
pH          poziomie 
 
 
 
same procesy tlenowe nie wystarczają  
                                      c           
onst                                                                                             włączają się procesy beztlenowe 
 
. AT 
50-60% VO2max 
 
intensywność 
ok. 70% HR max 
 
wysiłku rośnie 
 
 
O2 
 
początek wysiłku 
 
wolny trucht 
min. 
przemiany tlenowe 
   AT – aerobic threshold, AnT – anaerobic threshold (TDMA) 
t I próg tlenowy to taka intensywnośd pracy, po przekraczaniu której uruchamiane są procesy beztlenowe, w konsekwencji rozwija się kompensowana kwasica metaboliczna. Kompensowana kwasica metaboliczna  - bufory nadążają z utrzymaniem stałego PH krwi. Cały trening nastawiony jest na zbudowanie bazy – zwiększenie VO2max. Po osiągnięciu VO2max celem treningu staje się przesunięcie jak najwyżej II progu. Próg tlenowy – na jego poziomie spala się tłuszcz – na takiej intensywności wykonuje się wysiłek w celu zbicia masy.  W okresie wstępnym z intensywnością AT usprawniamy mechanizmy zaopatrzenia tlenowego (wentylacja, krążenia, hb, dystrybucja tlenu) Drugi okres – na poziomie TDMA – podnosi zarówno VO2max jak i II próg.  Najskuteczniejszą metodą kształtowania wydolności tlenowej  (podnoszenia VO2max i podwyższania II progu) jest trening interwałowy z intensywnością progową.  Oceniając wydolnośd tlenową oceniamy VO2max i TDMA.     Maksymalny stan stały 
              submaksymalna                 maksymalna           supramaksymalna 
intensywnośd 
 podprogowa     nadprogowa 

(…)

… osoba wykonuje właściwy test z indywidualnie
wyznaczoną siłą oporu, wynoszącą 50% oporu granicznego, lub wylicza się MAP na
podstawie przedstawionych zależności.
Test Georgescu
Próba polega na wykonaniu serii wyskoków (około 10) o maksymalnej wysokości na
platformie mierzącej czas kontaktu z podłożem oraz lotu.
Wyskoki są wykonywane w osi pionowej z minimalnym ugięciem w stawach kolanowych.
W czasie testu mierzony jest czas lotu, czas fazy podporowej (czas kontaktu z podłożem – t),
wysokośd poszczególnego wyskoku (h).
Maksymalna moc anaerobowa obliczona jest zazwyczaj z trzech, uśrednionych, najwyższych
po sobie występujących wyskoków jakie wykonał badany
Wybicie tu następuje za pomocą mięśnia brzuchatego łydki – działają stawy skokowe bo
warunkiem jest minimalne ugięcie stawów kolanowych…
… między takimi listwami.
Test Bosco
Test ocenia moc anaerobową podczas pionowych wyskoków w górę.
Podobnie jak test Georgescu wykonuje się go na platformie mierzącej czas lotu i czas
kontaktu z podłożem.
Ponadto określa się liczbę wykonanych wyskoków w trakcie testu.
Czas trwania testu wynosi od 15 do 60 sekund.
12
Od badanego zawodnika wymaga się podobnej pozycji w trakcie lotu jak i momentu odbicia:
staw…
… przez pokrętło lub przez dodatkowe
obciążenie.
2
200 W
150 W
100 W
5’
50 W
4’
4’
5’
VO2
VE
III
I
IV
IV
II
I
II
III
t (min)
R – restytucja
t (min)
HR
IV
III
II
I
t (min)
R
R
R
3
Ocena intensywności wysiłku (łączy fizjologię, żywienie i dietetykę)
W fizjologii jest tylko jeden sposób subiektywnej oceny intensywności wysiłku, resztę mierzy
się na podstawie reakcji organizmu.
Kalorymetria
metoda do wyznaczania…
… wielkości wydatku energetycznego
1 kaloria cal – jest to ilośd ciepła potrzebna do ogrzania 1 g wody chemicznie czystej o 1˚
Celsjusza przy ciśnieniu 1 atmosfery.
1 kilokaloria [kcal] = 100 cal
1 kilojul [kJ] = 1000 J
1 kcal = 4,184 kJ
Dwa sposoby:
Pośrednia i bezpośrednia
Bezpośrednia – w komorze kalorymetrycznej mierzy się ile dana osoba wyprodukowała
ciepła.
75% energii powstałej w mięśniu zamienia…
… kaloryczny tlenu. Mówi on, że jeżeli
pobieramy do organizmu jeden litr tlenu to spalamy od 4,7 do 5,5 kcal. Zależy to od tego co
jest spalane w organizmie.
Dla 1 g białka – 4,0 kcal
Dla 1 g tłuszczu 9,0
Dla 1 g węglowodanów 4,0
Dla 1 g alkoholu etylowego 7 (puste kalorie) – nie dostarcza witamin ani białek,
węglowodanów ani minerałów niczego innego, sama czysta energia
Wielkośd równoważnika energetycznego 1…
…
Najwyższy poziom wydolności tlenowej osiągany jest w wieku 18-25 lat, beztlenowej 25-35
lat.
Czynniki wpływające na wielkość MAP








Stan energetyczny mięśnia
Zawartośd w komórkach mm ATP, fosfokreatyny i glukozy
Sprawnośd enzymatyczna
Temperatura wewnątrzmięśniowa
Szybkośd skracania włókien mm.
Udział włókien szybkokurczliwych w składzie mm.
Siła mięśni (izometryczna)
M.in. sprawnośd aktywacji…
... zobacz całą notatkę