To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Finanse publiczne dr Jolanta Gałuszka
Wykład 8
Budżet państwa - instytucja ekonomiczna, prawna i polityczna
W systemie Finansów Publicznych. centralne miejsce zajmuje budżet państwa. Podyktowane to jest dwoma zasadniczymi przesłankami:
w budżecie państwa gromadzi się i dzieli największą część środków publicznych (w tym też też istotnych transferów głównie na rzecz samorządów terytorialnych oraz funduszy ubezpieczenia społecznego)
władza centralna nadal jest dominującym podmiotem systemu politycznego, gospodarczego i społecznego kraju.
Budżet określa ramy, granice i kierunki rocznej działalności finansowej organów państwa (np. sądów, trybunałów) i organów administracji rządowej (np. ministrów, wojewodów). Przy czym budżety jednostek samorządu terytorialnego są odrębnymi aktami prawnymi i nie są elementami struktury budżetu państwa.
Instytucja budżetu państwa jest ściśle związana z działalnością finansową państwa. Większość autorów „narodziny” budżetu wiąże się z uchwalonym w Anglii w 1689 r. dokumentem „Bill of Rights” (Deklaracja Praw), na mocy której parlament angielski uzyskał prawa do nakładania podatków oraz decydowania o wielkości i przeznaczeniu wydatków. Bill of Rights ograniczała władzę królewską i ugruntowała znaczenie parlamentu, potwierdzając zarazem swobodę i przywileje ludności w tym m.in. zakaz dotycząca króla do nakładania podatków bez jej zgody. Jednak bezpośrednia przyczyna początków historycznego rozwoju to wzajemne waśnie i wojny prowadzone głównie między Francją i Anglią. Pierwszy polski budżet został uchwalony przez Sejm w roku 1768 i był jednym z wcześniejszych budżetów w Europie, choć za początek ewolucji polskiego prawa budżetowego uznaje się powszechnie przywilej koszycki z 1374 r., który ustanowił Ludwik Węgierski, chcąc uzyskać przychylność szlachty, w zamian za sukcesję tronu dla jednej ze swych córek. Pierwszy polski budżet, pod nazwą Ostrzeżenie percepty y expensy wszystkich intrat skarbów obojga narodów, podług niżej opisanych tabell składał się z dwóch części.
Część I ustawy zawierała ustalenia co do poboru podatków i dokonywani wydatków. Postanowienia te ograniczają dokonywanie wydatków nadzwyczajnych do czasu, gdy uchwalone na ten cel podatki zaczną wpływać, a także zezwalają na pobór podatków służących pokryciu wydatków nadzwyczajnych w czasie ograniczonym, do wygaśnięcia potrzeby wydatkowania.
Część II ustawy mała charakter tabelarycznych zestawień zawierających planowane dochody (intraty) i wydatki (expensy) zwyczajne i nadzwyczajne, zestawione odrębnie dla Korony i Litwy. Budżet te nie był zrównoważony, gdyż jego zrównoważenie miało nastąpić dopiero w drodze określenia nowych podatków, których w sumie nie uchwalono. Cechą znamienną tego budżetu był brak ograniczeń czasowych co do jego obowiązywania.Ten pierwszy polski budżet przypomina współczesny układ, składający się z części krótszej, teoretycznej, tekstowej oraz tabelarycznych załączników określających dochody i wydatki publiczne.
(…)
… oraz zasady pobierania dochodów pieniężnych na rzecz budżetu państwa i zasady ich wydatkowania.Szczególne znaczenie mają normy prawne regulujące tryb i metody planowania budżetowego, uchwalania budżetu, pobierania dochodów, dokonywania wydatków, ewidencji i kontroli gospodarki budżetowej
GOSPODARKA BUDŻETOWA - w ujęciu ogólnym oznacza ona:
planowanie budżetowe,
gromadzenie dochodów budżetowych,
dokonywanie…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)