FINANSE PUBLICZNE w ramach władzy wykonawczej nie może dochodzić do zbyt dużej koncentracji władzy w rękach rządu (min. z powodu bliskości pewnych sfer do praw i wolności człowieka), a dodatkowo pewne dziedziny muszą być zorganizowane i zarządzane w specyficzny sposób , do czego potrzebna jest pewna sfera niezależności od rządu tych struktur, a efektem tego jest bliższy związek z parlamentem → w Konstytucji z 1997 r. wyodrębniono takie 3 dziedziny : finanse publiczne (NBP), radiofonia i telewizja (KRRiTV), kontrola państwowa (NIK);
FINANSE PUBLICZNE Główne kompetencje w zakresie finansów publicznych należą do RM (uchwala projekt budżetu, chroni interesy SP, inicjatywa ustaw o zaciąganiu długu publicznego i o udzielaniu gwarancji finansowych przez państwo) oraz do MF (właściwy w sprawach realizacji dochodów z podatków i opłat, koordynowanie i organizowanie współpracy finansowej, kredytowej, płatniczej z zagranicą itd. - ustawa o działach ), ale w Konstytucji są 3 mechanizmy ograniczające swobodę RM w tym zakresie :
zasada wyłączności ustawy dla normowania spraw związanych z finansami publicznymi :
choć wynika z zasad ogólnych z art. 87 i 93, to podkreślono to w rozdziale Finanse Publiczne w: art. 216 → porządek i ramy publicznej gospodarki finansowej - sposób gromadzenia i wydatkowania środków finansowych na cele publiczne; rozporządzanie nieruchomościami, udziałami, akcjami i papierami wartościowymi przez SP, NBP i inne państwowe osoby prawne; ustanowienie monopoli; zasady i tryb udzielania pożyczek i gwarancji finansowych; sposób obliczania długu publicznego i PKB; art. 217 → system podatków i opłat - nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie przedmiotów, podmiotów opodatkowania, stawek podatkowych, ulg i umorzeń; art. 218 → organizacja SP i sposób zarządzania majątkiem SP ; art. 219 ust. 2 → unormowanie prawa budżetowego - zasady, tryb opracowania projektu, stopień jego szczegółowości, wymagania jakim powinien odpowiadać, zasady i tryb jego wykonywania (ustawa o finansach publicznych); 2 zasady merytoryczne dot. finansów publicznych : art. 216 ust. 5 → zakaz zaciągania pożyczek czy udzielania gwarancji i poręczeń , które doprowadziłyby dług publiczny do przekroczenia 3/5 wartości rocznego PKB ; art. 220 ust. 2 → ustawa budżetowa nie może przewidywać pokrycia deficytu budżetowego przez zaciąganie zobowiązań w NBP ;
odrębny tryb uchwalania budżetu i jego kontroli - choć w znacznej mierze jest to sfera władzy wykonawczej, powszechnie przyjęte jest, iż należy to do kompetencji parlamentu ; budżet składa się z 2 części : tekst - prawne ramy budżetu;
(…)
…, o ile nie ogranicza to podstawowego celu → wskazanie kryteriów podczas ew. konfliktów NBP-rząd;
inne zadania: gospodaruje rezerwami dewizowymi, prowadzi bankową obsługę budżetu państwa, reguluje płynność banków oraz ich refinansowanie, gromadzi rezerwy obowiązkowe banków, sporządza bilanse płatnicze oraz należności i zobowiązań państwa → współdziała z Sejmem, RM i MF;
organy:
prezes NBP - powoływany przez sejm na wniosek prezydenta (bez kontrasygnaty) na 6 lat, możliwa 1 reelekcja. Wymóg apolityczności (partia, związek zawodowy czy działalności publiczna nie dająca się pogodzić z godnością urzędu); Odwołanie - niemożliwe, chyba, że zrzeknie się, nie wypełnia obowiązków na skutek długotrwałej choroby, skazany przez sąd za przestępstwo lub przez TS; Przewodniczy RPP, zarządowi NBP, Komisji Nadzoru Bankowego;
zarząd NBP - skład: prezes, 2 wiceprezesów i 4-6 członków (powoływani przez Prezydenta na wniosek prezesa NBP + kontrasygnata). Zadania: szereg zadań związanych z funkcjonowaniem NBP;
Rada Polityki Pieniężnej - osoby wyróżniające się wiedzą z zakresu finansów publicznych na 6 lat (powołanie po 3 przez Sejm, Senat, Prezydent bez kontrasygnaty, nie ma możliwości odwołania), a przewodniczy prezes NBP. Zadania…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)