Wykład I Początki filozofii - VII/VI w p. n. e. Jońska filozofia przyrody.
1. Na przełomie trzeciego i drugiego tysiąclecia (epoka brązu) istniały w Grecji 3 ośrodki kultury:
- Kreta (najstarszy ośrodek) - kultura minojska - kultura pałaców, które stanowiły centra administracyjne. Ok. 1700 r p.n.e. nastąpił pierwszy kryzys tej kultury (wybuch wulkanu), która jednak odbudowała się, wykształciła własne pismo (pismo linearne A - do dziś nie rozszyfrowane)
- Kultura półwyspu Peloponez - Mykeny (XVI w p.n.e.) wybuch wulkanu na wyspie Santori spowodował kryzys kultury kreteńskiej (XV w), co zostało wykorzystane właśnie przez Mykeńczyków, którzy podbili Kretę
- Cywilizacja Cykladów powstała w tym samym czasie, co Mykeńska, jest jednak słabiej poznana
W XII w wszystkie cywilizacje greckie zostały zniszczone przez plemiona z wybrzeży Azji Mniejszej (Ludy Morza). Nastąpiły tzw. wieki ciemne, trwające do VIII w p.n.e. objawiające się regresem poziomu życia i kultury.
Ok. 3000 r p.n.e. zaczęły się migracje Greków na wschód (do Turcji), Grecy założyli kolonię na wybrzeżu Azji Mniejszej - Jonię - miejsce powstania filozofii.
Połowa VIII w p.n.e. - ponowny rozwój Greków - epoka archaiczna trwająca do V w, zwiększyła się liczba miast i ludności, rozwój kultury, pisma, architektury.
Powstały polis - miasta-państwa, Grecy stworzyli demokrację.
Solon - mędzrzęc, który w VI w przeprowadził w Atenach reformy, na podstawie której rolnicy, którzy popadli w niewolę za długi odzyskiwali wolność i zakazano sprzedaży członków rodziny w niewolę, przez co zwiększyła się liczba obywateli i poszerzył się zakres w demokracji. Grecka demokracja charakteryzowała się tym, że duża część obywateli brała udział w rządach a przedstawiciele często się zmieniali.
2. Pierwsi filozofowie† dwoływano się do mitologii, filozofowie postanowili odwołać się do czynników naturalnych.
Tales uważał, że najważniejszym pierwiastkiem warunkującym życie jest woda - twierdził, że z niej wszystko powstało.
Uczeń Talesa ANAKSYMANDER z Miletu jako pierwszy użył pojęcia `arche' oznaczającego początek jak również naturę rzeczy, istotę świata. Co jest owym arche? Uznawał, że wszystko, co powstało, powstało z APEIRONU - bezkresu, który zawiera w sobie wszystkie mozliwości.
3. HERAKLIT (VI/V w p.n.e.) doszedł do wniosku, że najważniejszą cechą świata jest zmiennosć, nie ma stałych własciwości bytu, prócz zmiennosci. Proces zmian nigdy się nie kończy. PANTHA REI - wszystko płynie. Według Heraklita arche - istotę bytu oddaje najlepiej ogień. (heraklityzm = wariabilizm)
4. Pod koniec VI w p.n.e. powstało imperium Persów w dorzeczu Tygrysu i Eufratu, które rozpoczęło ekspansję podbijając Azję Mniejszą. Jończycy zaczęli emigrować do Grecji lądowej jak również na półwysep apeniński, gdzie założyli nowe kolonie (Wielka Grecja).
(…)
…, której nie podważy sceptycyzm metodologiczny.
- Wątpienie istnieje, jest to pewnego rodzaju myślenie, myślenie nie może istnieć bez podmiotu myślącego ( istnieje podmiot myślący = jaźń myśląca/dusza - podstawowa reguła Kartezjusza, streszcza się ona w formule `Cogito ergo sum' - Myślę, więc jestem. Od całkowitego wątpienia Kartezjusz dochodzi do istnienia jaźni myślącej/duszy. Kartezjusz odnalazł punkt wsparcia…
…. Był kawalerem, całe jego życie było bardzo uregulowane i uporządkowane, każdy dzień taki sam jak poprzedni. Oprócz koncepcji filozoficznej stworzył też koncepcję kosmologiczną. Jego działalność dzieli się na dwa etapy: okres przedkrytyczny (do 1772) i okres krytyczny (po 1772). Dzieło rozgraniczające `Krytyka czystego rozumu' ukazało się w 1781 roku.
Okres krytyczny jest bardziej istotny dla filozofii…
…. Hipparchia była pierwszą kobietą filozofem, uczestniczyła w dyskusjach i podróżowała wraz z mężem po Grecji.
2. Szkoła stoików - jej założycielem był Zenon z Kition - uczeń Kratesa.
Stoicy stworzyli obszerny system filozofii, stworzyli podstawy logiki. Ich poglądy były mniej skrajne niż cyników.
Koncepcja świata wg stoików - teoria bytu.
Świat, wszystko, co istnieje powstało z połączenia dwóch czynników…
… obiektywny - wrażenia, materia, tworzywo. Kant nie kwestionuje istnienia obiektywnego świata, jest on źródłem wrażeń, ponieważ wszyscy mamy te same formy, wiedza ma charakter obiektywny.
Wykład XI
Etyka według Kanta.
Krytyka praktycznego rozumu (praktyczny rozum - rozum w odniesieniu do działania). Kant próbuje zrobić to samo, co w krytyce czystego rozumu, poszukuje uniwersalnego prawa w sferze działania…
…. Jest ich bardzo wiele, są to wskazówki mówiące, co zrobić, jeśli chce się osiągnąć jakiś cel. Jest to prawo warunkowe, odnosi się tylko do istot zainteresowanych danym celem. Drugą kategorię praw stanowi imperatyw kategoryczny, prawo, które ma charakter powszechny i konieczny, odnosi się do wszystkich istot rozumnych, nie dopuszcza żadnych wyjątków. Formą imperatywu kategorycznego ma prawo moralne oceniające postępowanie człowieka…
… się jako tabula rasa, lecz rodzi się z pewną gotową wiedzą lub z predyspozycjami do rozwinięcia wiedzy - natywizm. Przeciwieństwem natywizmu jest genetyczny empiryzm - człowiek rodzi się bez jakiejkolwiek wiedzy (tabula rasa), dopiero przez doświadczenia zdobywa wiedzę, pogląd ten głosił John Locke.
Filozofia kartezjańska to filozofia racjonalna, ścisła. Wzorem dla niej była matematyka, inne nauki powinny dążyć…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)