To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Filozofia egzystencji Jaspersa
Karl Jaspers (1883-1969) był drugim, obok Heideggera, wybitnym przedstawicielem egzystencjalizmu w Niemczech. Równocześnie jednak poglądy Jaspersa były bardziej zbliżone do teistycznego egzystencjalizmu Kierkegaarda niż do ateistycznej koncepcji człowieka u Heideggera czy Sartre'a. Jaspers studiował najpierw medycynę, psychologię, psychiatrię i prawo na kilku uniwersytetach niemieckich (Berlin, Getynga, Heildelberg), a dopiero później, drogą nieco okrężną, doszedł do filozofii. W 1921 r. uzyskał powołanie na stanowisko profesora filozofii na uniwersytecie w Heidelbergu a w 1932 r. wydał swoje najważniejsze dzieło filozoficzne pt. „Philosophie” („Filozofia”), które zawiera pełny wykład jego oryginalnej doktryny filozoficznej. W okresie hitlerowskim został pozbawiony katedry uniwersyteckiej a jego prace objęto zakazem publikacji. W 1945 r. Jaspers powrócił do pracy na uniwersytecie heidelberskim, a w 1948 r. przeniósł się na uniwersytet w Bazylei (Szwajcaria), gdzie wykładał do emerytury w 1961 r. Jaspers nie widział możliwości stworzenia prawdziwej wiedzy o rzeczywistości przez tradycyjnie rozumianą naukę i filozofię. Idąc śladami Heideggera, głosił potrzebę poznania prawdziwej natury bytu w ogóle poprzez wcześniejsze rozumiejące odniesienie się człowieka do własnej egzystencji. Generalnie określał zadanie filozofii jako rozjaśnianie egzystencji, uważając także podobnie jak Heidegger, że początkiem na drodze do prawdy na temat bytu w ogóle winno być rozjaśnienie egzystencji ludzkiej. Egzystencję człowieka Jaspers uważał za coś, co nie wyczerpuje się w sumie swych możliwych uprzedmiotowień, czyli nie jest ona możliwa do uchwycenia w żadnej skończonej ilości określeń, które ktoś chciałby jej przypisać. Egzystencja jednostki jest ruchem stawania się lub - lepiej powiedzieć - ruchem dokonywania się tej egzystencji w świecie (Vollzug der Existenz). Jaspers przejął od Nietzschego i Kierkegaarda przekonanie, że filozofia powinna starać się wyrażać indywidualną, osobową prawdę o egzystencji jednostki, a nie usiłować opisywać tę egzystencję w jakichś ogólnie ważnych pojęciach. Na miejsce pojęć, Jaspers w swym dążeniu do rozjaśniania egzystencji wprowadził określenie „znaków”, które są wyrazami urzeczywistniania się egzystencji. Wyróżniał na przykład takie znaki jak: bycie sobą, wolność, komunikacja, transcendencja, wiara i in. Za jeden z najważniejszych znaków rozjaśniających egzystencję, Jaspers uznał komunikację między jednostkami. W odróżnieniu od Heideggera i Sartre'a, uważał, że urzeczywistnienie własnej egzystencji jednostki nie może się dokonać bez pozytywnego odniesienia się z jej strony do egzystencji innej jednostki, czyli bez autentycznej komunikacji z egzystencją drugiego człowieka. W aktach pozytywnej komunikacji prawda jednego partnera wyzwala prawdę drugiego partnera i odwrotnie. Ujęcie problemu komunikacji między jednostkami, polegające na założeniu potrzeby autentycznej wspólnoty pośród ludzi, stawia Jaspersa po stronie teistycznej odmiany egzystencjalizmu.
(…)
… była dla niego tożsama z pojęciem Boga „ukrytego”, z którym egzystencja nie styka się nigdy bezpośrednio, lecz mimo to odnajduje ślady jego obecności w świecie w postaci różnych szyfrów. Bóg nie może być przedmiotem poznania naukowego, ale we wszystkim, co istnieje, wyczuwa się ślady jego obecności. Nie naukowe badanie, lecz filozoficzny namysł nad bytem w ogóle i egzystencją człowieka w szczególności każe nam zakładać…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)