To tylko jedna z 8 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Geneza egzystencjalizmu- czy to coś nowego, czy już to kiedyś było?
Wg Franciszka Sawickiego, filozofia egzystencjalna towarzyszy nam od dawna i można ją znaleźć chociażby u średniowiecznych myślicieli chrześcijańskich, takich, jak chociażby św. Augustyn, Pascal czy Newman.
Wg Jana Legowicza egzystencjalizm można ściśle powiązać tylko ze współczesnością i z problemami, z jakimi dzisiaj mierzy się człowiek.
Czy w takim razie egzystencjalizm jest kontynuacją dawnych kierunków, czy może raczej twór epoki współczesnej?
Wydaje się, że najbliższe prawdy i najbardziej logiczne jest rozwiązanie zaproponowane przez Adama Schaffa. Zastanawiał się on nad wzrostem popularności egzystencjalizmu w ostatnich latach. Poddał on analizie filozofię jako taką i podzielił ją na dwa nurty. Pierwszy z nich pochodził ze szkoły jońskiej i był praktykowany chociażby przez Talesa czy Heraklita. Zajmował się on naturą świata, jego początkiem i zasadami rządzącymi tym, co nas otacza. Druga koncepcja, pochodząca od Sokratesa, skupiła się raczej na człowieku i istocie jego natury. W jej skład wchodziła dogłębna analiza jednostki ludzkiej, rozmyślanie nad jej motywacją i postępowaniem względem samej siebie i innych. Mając to na uwadze Adam Schaff twierdził, że egzystencjalizm zalicza się do tego drugiego typu i że jego rodowód jest bardzo rozbudowany. Nagły sukces tej filozofii jest spowodowany jednak aktualnymi czynnikami- problemy losu człowieka są dla niego ważne, ale w niektórych etapach życia wydają się ważniejsze niż kiedykolwiek. Wg Shaffa i egzystencjalistów stoimy dziś właśnie w takim krytycznym momencie- ludzkość ma za sobą już dwie wojny, a świat ciągle targany jest przez nowe konflikty. Prowadzi to do wznowienia się odwiecznych pytań o sens życia, istotę wolności czy o stosunek do innych i stąd tak duże zapotrzebowanie na tę filozofię.
Można więc wysnuć wniosek, że egzystencjalizm stanowi kontynuację starej tradycji filozoficznej skupionej na człowieku jakim takim, ale nagły wzrost zainteresowania tą filozofią spowodowany jest naturą epoki, w której obecnie się znajdujemy.
Tendencje przeciwstawne w egzystencjalizmie
Jako że termin egzystencjalizm jest dość wieloznaczny, bywa używany do określania nieraz sprzecznych ze sobą poglądów. W przypadku egzystencjalizmu można wskazać jego dwa odłamy- jeden zaszczepiony w chrześcijaństwie, a drugi w ateizmie. Omówię teraz oba te odłamy, łącznie z ich najważniejszymi przedstawicielami.
TENDENCJA AGNOSTYCZNO-ATEISTYCZNA
Martin Heidegger (1889-1976)
Koncepcja człowieka:
Zwraca uwagę na trzy etapy w życiu człowieka: Geworfenheit czyli absurdalne wynurzenie się człowieka z nicości i rzucenie w świat,
(…)
… człowieka i chce go chronić.
Człowiek wobec Boga
Trwają spory co do tego, czy teoria ta jest ateistyczna, czy też nie. Na pewno w swoim ateizmie jest mniej radykalna od innych teorii, w związku z czym najbezpieczniej jest określić ją mianem agnostycyzmu otwartego.
Jean Paul Sartre (1905-1980)
Koncepcja człowieka i problem Boga
Sartre uważał, że zakładając istnienie Boga, od razu negujemy wolność człowieka…
… teraz. Gdy wskutek śmierci nasz empiryczny byt dobiegnie końca, egzystencja ludzka może uczestniczyć w życiu wiecznym. Jaspers wiele razy podkreślał, że śmierć nie musi być końcem życia, a wręcz czasami nawet jego dopełnieniem. Głosił też, udział w życiu wiecznym człowieka polega na tych krótkich momentach zachwytu, kiedy przekracza granice czasu i znaczy to nawet więcej niż życie pozagrobowe.
Transcendencja…
… i zniewoleniem jej.
Albert Camus (1913-1960)
Koncepcja człowieka i jego stosunek do świata
Camus ujmuje człowieka w dwie kategorie- kategorię absurdu i buntu. Pierwsza z nich jest niezauważalna w codziennym życiu, całkowicie stłumiona przez swego rodzaju automatyzm, przez to, że wiele czynności wykonujemy automatycznie i bez głębszej refleksji. Kiedy jednak wydarzy się coś szokującego, np. mordersto, doznajemy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)