To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ogólna charakterystyka egzystencjalizmu
Egzystencjalizm to kierunek filozofii współczesnej przejawiający się w szerzej rozumianej kulturze, w życiu codziennym i obyczajowości, którego właściwym przedmiotem badań jest człowiek jako jednostka ludzka lub - mówiąc inaczej - jest to kierunek, który za punkt wyjścia uznaje indywidualną egzystencję człowieka i jej fundamentalne własności. Egzystencjalizm głosił pogląd, że losy jednostki nie podlegają ani społecznemu ani innemu zdeterminowaniu. Jednostka jest całkowicie wolna; sama tworzy wszelkie wartości; sama decyduje o sensie i kształcie własnego istnienia oraz sama ponosi odpowiedzialność za skutki swoich wyborów. Jest ona jedynym bytem, w stosunku do którego obowiązuje twierdzenie, będące jedną z najważniejszych tez egzystencjalizmu, głoszące, że „egzystencja poprzedza esencję” (Sartre). Jako kierunek filozofii współczesnej egzystencjalizm wyrósł bezpośrednio z fenomenologii Husserla, która uległa daleko idącej ewolucji od wysuniętego na początku przez jej twórcę programu poznania prawdy o rzeczywistości na drodze redukcji fenomenologicznej i intuicji ejdetycznej. Tego przejścia od fenomenologii do egzystencjalizmu dokonał niemiecki filozof Martin Heidegger, za którego przyczyną fenomenologia przeszła od teorii poznania w tzw. „ontologię fundamentalną” i dalej, w antropologię filozoficzną, czyli filozofię człowieka jako jednostki. Momentem przełomowym w tej ewolucji od fenomenologii do egzystencjalizmu było wydane w 1927 r. dzieło Heideggera pt.: „Sein und Zeit” . Dzieło to należy do najwybitniejszych osiągnięć filozofii XX wieku. Już po narodzinach egzystencjalizmu w dwudziestym wieku, twórcy i reprezentanci tego kierunku filozoficznego odnaleźli korzenie swych poglądów w poglądach i pismach duńskiego filozofa Sörena Kierkegaarda (1813-1855), które w sposób całkowicie uzasadniony włączono do tradycji egzystencjalistycznej. W sumie, z pewnym uproszczeniem można powiedzieć, że rozwój egzystencjalizmu potoczył się dwutorowo, tj. ukształtowały się dwa odłamy egzystencjalizmu: (a) egzystencjalizm teistyczny, którego głównymi przedstawicielami byli S. Kierkegaard, G. Marcel i K. Jaspers oraz (b) egzystencjalizm ateistyczny, który rozwijali tacy myśliciele, jak: M. Heidegger, J.P. Sartre, A. Camus i in.
2. Egzystencjalizm Kierkegaarda
Sören Kierkegaard żył w latach 1813-1855; był duńskim filozofem z Kopenhagi. Pochodził z rodziny głęboko religijnej wyznania protestanckiego (ojciec był pastorem). Wyrastał w atmosferze ciężkiej, ponurej religijności, przesyconej poczuciem winy za grzechy i lęku przed karą boską. Kierkegaard studiował na uniwersytecie kopenhaskim teologię, ale głównie interesował się filozofią, literaturą i historią. Między innymi dobrze poznał filozofię Hegla, która jednak wzbudziła w nim od początku głęboki sprzeciw. W swym życiu dorosłym Kierkegaard prowadził życie samotnicze, najczęściej pogrążony w melancholii i zaabsorbowany problemami egzystencjalnymi i religijnymi. Posiadał uzdolnienia literackie, toteż z pasją oddawał się pracy pisarskiej. Napisał kilka prac, których tematyką były jego religijne i filozoficzne przemyślenia. Był typem filozofa nie-akademickiego i nie uznawał filozofii przybierającej postać systemu filozoficznego
(…)
… doświadczeń religijnych i pozostając jednocześnie w opozycji do zinstytucjonalizowanego chrześcijaństwa, Kierkegaard ujmował wiarę religijną jako konieczny atrybut egzystencji. W życiu jednostki tzw. „stadium religijne” jest - według Kierkegaarda - najwyższym poziomem egzystencji, które poprzedzają niższe w hierarchii „stadia na drodze egzystencji”, tj. „stadium estetyczne” (zmysłowe) oraz „stadium etyczne…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)