8. Fagocytoza i mechanizmy cytotoksyczności komórek żernych - największe znaczenie ma fagocytoza drobnoustrojów
- jest ona wstępem do ich zabicia po połączeniu się fagosomu i lizosomu pierwotnego w fagolizosom
- neutrofil potrafi w ciągu kilku minut sfagocytować nawet kilkanaście bakterii
- wstępem do fagocytozy jest rozpoznanie i związanie przez komórkę żerną cząsteczki lub komórki która ma ulec fagocytozie i otoczeniu jej swoimi wypustkami cytoplazmatycznymi
- komórka żerna poprzez odpowiednie receptory może rozpoznać albo bezpośrednio określone struktury w ścianie bakterii albo pewne czynniki opłaszczające komórkę bakteryjną i ułatwiające fagocytozę, taki proces ułatwienia fagocytozy nazywamy opsonizacją, a czynniki ułatwiające i wzmagające fagocytozę opsoninami
- najważniejszymi opsoninami są przeciwciała i składniki dopełniacza, dla których komórka żerna ma na swojej powierzchni receptory a indukowana przez nie fagocytoza określana jest jako immunofagocytoza
Receptory uczestniczące w fagocytozie Rec eptory dla fragmentu Fc przeciwciał - funkcją receptorów dla fragmentu Fc przeciwciał (FcR) może być nie tylko indukowanie fagocytozy, ale także aktywacja komórki np. do cytotoksyczności zależnej od przeciwciał (ADCC)
- FcR uczestniczące w aktywacji mają w swej części wewątrzkomórkowej aktywujące sekwencje ITAM (immunoreceptor tyrosine-based activation motifs)
- sekwencje ITAM mogą występować bądź w cytoplazmatycznym odcinku samego receptora (FcγRIIA) bądź w podjednostkach tworzących wraz z receptorem FcR kompleks przekazujący sygnały (np. podjednostki w FcγRI i FcγRIIIA)
- po związaniu ligandów przez FcR i po agregacji sekwencje ITAM ulegają fosforylacji, co wiąże się z aktywacją białkowych kinaz tyrozynowych
- FcR nie przenoszące sygnałów aktywujących można podzielić na takie, które w ogóle nie wpływają na aktywację komórek (np. transportują immunoglobuliny poprzez komórkę) i takie, które hamują aktywację (FcγRIIB), mają one w części wewnątrzkomórkowej hamujące sekwencje ITIM
Receptory dla fragmentu Fc p rzeciwciał klasy IgG - przeciwciała klasy IgG są najefektywniejszymi opsoninami
- indukowana przez nie fagocytoza zależy od obecności na komórkach żernych receptorów dla fragmentu Fc IgG
- istnieją cztery zasadnicze typy tych receptorów: FcγRI (CD64), FcγRII (CD32), FcγRIII (CD16), FcγRIV (CD16b) oraz kilka podtypów
- wszystkie należą do nadrodziny cząsteczek Ig-podobnych i wiążą sekwencje stałe w obrębie łańcucha ciężkiego IgG
FcγRI ma największe powinowactwo do IgG i jest jedynym który wiąże wolne przeciwciała (pozostałe wiążą IgG połączone z antygenem), występuje konstytutywnie na monocytach i makrofagach, a na neutrofilach pojawia się dopiero w wyniku aktywacji interferonem γ
(…)
… i makrofagach i uczestniczy głównie w fagocytozie drobnoustrojów
- FcεRI występuje na komórkach tucznych, bazofilach, komórkach Langerhansa i eozynofilach, wiąże wolne IgE, z chwilą gdy ulokowane na powierzchni tych komórek IgE połączą się z antygenem FcεRI indukuje uwolnienie z komórek tucznych i bazofilów mediatorów reakcji alergicznej
- FcεRII o małym powinowactwie, występuje na Lim B i T, eozynofilach…
… między innymi cyt b558
- oksydaza NADPH katalizuje powstanie anionorodnika ponadtlenkowego w wyniku przemieszczenia elektronu z NADPH na tlen cząsteczkowy
- w wyniku działania dysmutazy ponadtlenkowej z anionorodnika ponadtlenkowego powstaje nadtlenek wodoru (część H2O2 jest następnie redukowana do O2 i H2O przez katalazę)
- z udziałem jonów żelazowych powstają rodniki hydroksylowe
- w reakcji katalizowanej…
…
- do najaktywniejszych należą rodnik hydroksylowy i tlen singletowy
- nadtlenek wodoru jest mniej reaktywny i szybko unieczynniany
- reaktywne formy tlenu wydostające się z fagolizosomów są potencjalnie neibezpieczne dla samej komórki (toksyczne i mutagenne), dlatego są dezaktywowane przez enzymy: dysmutazę ponadtlenkową, katalazę, glutation i tioredoksyny
- mieloperoksydaza zawarta jest w ziarnach azurofilnych…
… stężenie endotoksyny bakteryjnej, zapobiega wystąpieniu wstrząsu septycznego
- katepsyna G
glikoproteina występująca podobnie jak BPI w ziarnach azurofilnych neutrofilów
w mniejszych ilościach również w ludzkich monocytach i komórkach tucznych
zabija bakterie G(+), G(-) i grzyby
uwrażliwia również niektóre bakterie na lizozym i działa synergistycznie z elastazą na E.coli
jest proteazą serynową podobną…
… w nich uczestniczące
- neutrofile szczególnie bogate w zestaw ziaren, najwcześniej powstają ziarna azurofilne, potem ziarna swoiste (wtórne), ziarna trzeciorzędowe w dojrzałych neutrofilach (bogate w żelatynazę) i ziarna wydzielnicze
- fagocytoza rozpoczyna się od opłaszczenia cząsteczki wypustkami fagocytów
- wypustki łączą się powstaje fagosom
- ziarna fagocytów zlewają się z fagosomem, stężenie białek uwolnionych…
…, CXCL8 CXCL10
- interferony alfa i beta
- TNF, TRAIL
- czynniki wzrostu: PDGF, FGF, G-CSF, GM-CSF, M-CSF, insulinopodobne czynniki wzrostu
- onkostatyna M, erytropoetyna, LIF, TGF-alfa i TGF-beta
- enzymy: kolagenaza, lipazy, fosfatazy, nukleazy, glikozydazy, cytolityczne proteazy
- inhibitory enzymów: inhibitory plazminy, β2-makroglobulina
- składniki dopełniacza C1, C2, C3, C4, C5, czynnik B i D…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)