Etapy ewolucji westfalskich teorii SM:
nurt idealistyczny(liberalny)
nurt realistyczny
behawioralny:
podejście systemowe
teoria więzi
teoria pola(analiza czynników)
etap postbehawioralny
wpływ końca zimnej wojny na rozwój teorii Sm
). Istnieją dwa czynniki, które warunkowały ewolucję myślenia o sm:
1. ewolucja rzeczywistości międzynar.(szkoła idealistyczna powstała po zakończeniu I wojny, gdy świat był ogarnięty ideami bezwojennej rzeczywist.)
2. inne dyscypliny z zakresu nauk społecznych(filozofia, historia, socjologia, psychologia, nauka o polityce, prawo międzynarodowe)
Idealizm jest teorią modelującą. Podstawową filozofię czerpie z liberalizmu(politycznego i ekonom.), np. od Jeremy'ego Benthama, Mille'a, Kanta(Traktat o wiecznym pokoju). Obok inspiracji filozoficznej duże znaczenie miał koniec I wojny. Wilson miał wizję pokoju poprzez instytucje i prawo międzynarodowe. Stworzył więc projekt Ligii Narodów. Szkoła liberalna eksponuje rolę wartości i instytucji międzynar.
Podstawowe założenia nurtu:
Ograniczenie roli państw na rzecz bezpośrednich kontaktów jednostek i grup społecznych - Kantowska wizja sm, wizja Wiecznego Pokoju. Na podst. tej wizji system Republikański Kant uznał za przesłankę pokojowego środow. międzynar. Idealiści uważali, że etyka, moralność jednostek powinna znaleźć zastosowanie w sm, tzn., że państwa, tak jak i jednostki, mogą być dobre albo złe. Mogą kierować się w działaniu etyką i moralnością lub być złe.
Idealiści wychodzili z założenia, że w śm istnieje naturalna harmonia interesów. Wynika to z przekonania, że ludzie w podst. intencjach są generalnie dobrzy, mają wspólne interesy w zakresie bogacenia się, pokoju, zaspokajania potrzeb. Stąd nacisk na działania jednostkowe. Wojny wg. idealistów są wynikiem niegodziwych systemów politycznych(nie jednostek), które wymykają się spod kontroli społ., destabilizując śm.
Sposoby zapewniania pokoju(podstawowej, fundamentalnej wartości):
- szerzenie demokracji(upowszechnianie republikańskich systemów politycznych; dzięki temu skończą się wojny oraz dzięki rozwojowi bezpośrednich więzi między społeczeństwami - spory są wtedy rozwiązywane w drodze negocjacji. Ważnym elementem jest rola światowej opinii publicznej)
- kształtowanie bezpośrednich relacji między grupami społecznymi
- rozwój pm(prawo to rodzaj instytucji międzynar. pokój można więc osiągnąć poprzez prawo) - rozwój org. międzynarodowych(pierwszą org. polityczną , która miała zapewniać pokój była Liga Narodów. I wojna pokazała bowiem klęskę systemu równowagi sił. Potrzebna stała się instytucja, która organizowałaby zbiorowe działania państw na rzecz pokoju. Stąd bierze się wiara w org. międzynarodowe w myśli liberalnej.
(…)
… przez mężczyzn. Cywilizacja zachodnia została wychowana na wzorcach patriarchalnych, zdominowanych życie społeczne przez mężczyzn. W związku z tym pojawia się agresja, przemoc, brak odpowiedzialności. Tu pojawia się wątek normatywny, bo feministki też chcą zmian rzeczywistości, chcą zmieć też styl sm z męskiego(etos rywalizacji) na żeński(harmonia, opiekuńczość)
- teoria krytyczna wywodzi się ze szkoły…
… niestabilnych bloków
ścisły system dwubiegunowy
2). System uniwersalny(powszechny pokój wokół instytucji międzynar.).
3). System hierarchiczny(jedno mocarstwo dominuje nad innymi, więc to system jednobiegunowy.
4). System niepełnej proliferacji broni jądrowej(broń jądrowa wyst. tutaj jako synonim siły w śm. Państwa ją posiadające są elementami o mocarstwowym statusie w strukturze systemu.
5). System pełnej proliferacji broni jądrowej.
Scenariusze struktury ładu międzynar. ze wzgl. na rozkład siły wg. Josepha Nye'a(1992):
1). Powrót do dwubiegunowości
USA - Rosja (kryterium wojskowe)
2). Wielobiegunowość USA - Rosja - Japonia - Chiny - UE (kryterium gospodarczo - wojskowe)
3). Trzy bloki gospodarcze
Dolar - Euro - Yen
4). Jednobiegunowa hegemonia
Pax Americana
Płaszczyznowa współzależność:
- wojskowa(świat…
… w analizie sm
- pojawia się tutaj proces relatywizacji państwa w śm(ograniczanie jego roli) a warunkuje to kilka czynników:
1). Rozwój komunikacji międzynarodowej i większa przenikalność granic(złamano monopol państwa na pewne procesy, możliwość kontrolowania jego terytorium; granice stały się przepuszczalne
2). Rozwój broni jądrowej(ona jako potencjał - wprowadza ten paradoks, gdzie państwa mają siłę…
….
A więc wnętrze państwa i śm nie są hermetycznie oddzielone. Analiza tego, co na przecięciu ich stosunków to teoria więzi. W kontekście procesów globalnych mamy do czynienia właśnie z analizą stosunków dyplomatycznych, kulturalnych itp. właśnie na przecięciu się wnętrza państwa i śm.
Teoria pola(analiza czynnikowa) Q. Wrighta
Założenia:
Sm traktowane są jako pole sił, które kształtują zachowania podmiotów…
… to państwa rozwinięte, a macki to państwa słabo rozwinięte. Głowa wysysa „życiodajne siły”(możliwość rozwoju) z państw słabych. ŁOOOOOOOOŚMIORNICA!!!!!! Liberalny instytucjonalizm - -Zmodyfikowana wersja idealizmu
-Eksponuje rolę instytucji w SM
-Instytucje mogą zmienić dżunglę SM w ogród zoologiczny
-Nie zgadzają się całkowicie z poglądami ani idealistów, ani poglądu, że instytucje nie są nic warte…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)