To tylko jedna z 2 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Ujęcie esencjalistyczne - te cechy, które starają się określić literaturę jako zespół jej cech. Pojawiło się ono w przełomie antypozytywistycznym, okres w którym narodziła się współczesna nauka o literaturze. Chodzi tu o przełom, który miał miejsce w filozofii, dokładniej w epistemologii (lata 70-te XIX w.). Stawia sprzeciw wobec stosowania metody pozytywistycznej w humanistyce. Przełom ten obejmuje końcówkę XIX wieku do 20-tych lat XX wieku i nie należy go łączyć z przewartościowaniem.
Esencjalizm - pogląd filozoficzny: 1. który w opozycji do fenomenalizmu twierdzi że pod powierzchnią obserwowalnych zjawisk ukrywa się właściwa, esencjalna rzeczywistość. 2. twierdzący że dla każdego określonego bytu, przynajmniej teoretycznie, jest możliwe podanie skończonego zbioru cech (esencję), takich, że określony byt koniecznie musi posiadać wszystkie te cechy by należeć do definiowanej w ten sposób grupy. Element takiej grupy może posiadać cechy spoza takiego zbioru cech, które nie są ani konieczne ani wykluczające dla przynależności do definiowanej grupy. Esencja określa substancję lub ideę, w sensie spotykanym w idealizmie platońskim. Jest stała, niezmienna, wieczna i obecna w każdym z możliwych światów. W klasycznym humanizmie istnieje koncepcja esencjalistyczna człowieka, to znaczy, istnieje przekonanie, że natura ludzka jest odwieczna i niezmienna. Ten element humanizmu był krytykowany przez Marksa i Nietzschego. Metoda pozytywistyczna - czas pozytywizmu to czas dominacji nauk przyrodniczych i ścisłych w XIX wieku. Nauki przyrodnicze traktowane były jako nauki królewskie. Metody badań nauk przyrodniczych przenoszono na badania innych zjawisk, np. historię. Badały one to, co można doświadczalnie sprawdzić, np.: mają także swój określony cel, polega on na tym, by z obserwacji pojedynczych zjawisk wyprowadzić prawa ogólne. W badaniu dzieła literackiego dominuje genetyzm (wpływologia). Polega ona na tym, że dzieło literackie badano patrząc na jego przyczyny, genezę.
Wydając w 1863 r. Historię literatury angielskiej Hipolit Taine powiedział, że każde dzieło literackie jest wypadkową trzech czynników: czas - okres, w jakim dany utwór powstał; moment historyczny powstania dzieła, itp. środowisko - te czynniki, które wpływają na sposób wychowania; z jakiej grupy społecznej pochodzi autor, pochodzenie; rasa - usposobienie, charakter, indywidualne predyspozycje.
Nie chce się literatury badać patrząc tylko na przyczynę. Pojawiła się w Niemczech grupa filozofów - neokantyści . Najważniejszym przedstawicielem był Wilhelm Dilthey (powołuje się współczesna hermeneutyka). Zauważył on, że świat, który nas otacza nie jest jednorodny, dzieli się on na dwie rzeczywistości:
(…)
… Comte.
Określany przez trzy czynniki - scjentyzm, ewolucjonizm, utylitaryzm. Program pozytywistyczny opierał się na czterech podstawowych punktach:
- praca organiczna,
- praca u podstaw,
- asymilacja Żydów i innych mniejszości narodowych,
- emancypacja kobiet.
…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)