EMPATIA Plan pracy: Historia empatii. Naturalny rozwój empatii od wczesnego dzieciństwa po okres dorastania (wg Martina Hoffmana) Empatia w stosunku do cudzych uczuć dobra komunikacja taktowny styl bycia 4. Konflikty i ich rozwiązywanie Litera tura Daniel Goleman „Inteligencja emocjonalna”; przeł. [z ang.] Andrzej Jankowski Poznań; Media Rodzina of Poznań, 1997 Mark H. Davis „Empatia”; tł. [ z ang.] Jolanta Kubiak Gdańsk; Gdańskie Wydaw. Ps y chologic z ne, 1999 John Gray „Mężczyźni są z Marsa, kobiety z Wenus”; Zysk i S-ka Wydawnictwo Poznań, 1996 „Aby zrozumieć ludzi, trzeba starać się usłyszeć to, czego nigdy nie mówią i być może nigdy nie p o wiedzieliby” (Autor nieznany) Kluczem do rozumienia drugiego człowieka jest świadomość swoich i jego st a nów emocjonalnych. Empatia istnieje tak długo, jak istnieje wrażliwość, litość, przejmowanie się troskami drugich, chęć niesienia pomocy i świadome ogran i czanie własnych pragnień na rzecz innych. Dlaczego jednak tak wiele jest zachowań nastawionych na realizację własnych zamierzeń? Tomasz Hobbes (1651), stwierdził, że „ludzka natura jest właśnie t a ka, że nieuniknionym efektem życia sp o łecznego jest niemal otwarta wojna, którą każdy prowadzi ze wszystkimi innymi. Ponieważ nie istnieją żadne wewnętrzne przyczyny skłaniające nas do tego, abyśmy dobrowolnie powściągali nasze pr a gnienia, każdy dąży do zdobycia jak największej ilości dóbr, zupełnie nie licząc się z innymi (...)”. Mniej pesymistycznie przedstawił problem Adam Smith (1759), stwierdzając, że jednostki same n a kładają na siebie ograniczenia, co w y nika ze zjawiska współodczuwania, określanego często mianem empatii. Wg Smitha „współodczuwanie jest to uczucie, którego doświadczamy, obserwując stany emocjonalne innych ludzi: współczucie, jakie żywimy dla nich, kiedy są smutni; oburzenie - kiedy są traktowani z lekceważeniem; radość - gdy osiągają sukces (...). Współodczuwanie jest możliwe w y łącznie dzięki sile wyobraźni, p o nieważ same nasze zmysły nigdy nie byłyby w stanie w pełni poi n formować nas o fizycznych i psychicznych doznaniach osób trzecich, (...) dzięki wyobraźni umies z czamy siebie w sytuacji drugiego człowieka, wchodzimy jak gdyby w jego ciało i stajemy się w jakiejś mierze tą samą osobą. Dzięki wyobraźni możemy d o świadczyć przeżyć podobnych (choć zazwyczaj mniej intensywnych) do doznań dr u giego człowieka ”. Jednak współodczuwanie w ujęciu w/w charakteryzowane jest jako „pasy w ne”. Położony jest tu nacisk na sposób, w jaki obserwujący człowiek dochodził do odczuwania tego, co odczuwali inni, lub co powodowało, że czuł się poruszony cudzym przeżyciem. Nowsze pojęcie „empatii” (z niem. Einfűhlung), sugeruje „bardziej aktywne usiłowania jednostki zmierzające do „wejścia do wnętrza” k
(…)
… ulżenia takim osobom w niedoli czy na chęci walki ze spotykającą ich niesprawiedliwością. Wiek
(w latach)
Najbardziej prawdopodobne sposoby pobudzenia
Poznawcze odczuwanie innych
reakcja empatyczna
0-1
Pierwotna reakcja cyrkularna; Naśladowanie motoryczne
Warunkowanie klasyczne
Skojarzenia bezpośrednia Fuzja „ja - inny”; brak wyraźnego rozróżnienia „ja - inny”
Ogólne cierpienie empatyczne; dzielenie negatywnego afektu; niejasne pojęcie o tym, czy cierpienie jest własne, czy cudze.
1-2
Naśladowanie motoryczne;
Warunkowanie klasyczne; Skojarzenia bezpośrednie;
Osiągnięcie poczucia niezmienności osoby; wewnętrzne reprezentacje samego siebie i innych.
Cierpienie współodczuwane możliwe dzięki wyraźnemu rozróżnieniu „ja - inny”; próby udzielania pomocy, są często nieodpowiednie ze względu na brak umiejętności…
… Martina Hoffmana.
Wszelkie cieplejsze stosunki z innymi, które leżą u podstaw troski o nich, wynikają z emocjonalnego dostrojenia się. Zdolność do empatii jest bardzo przydatna w wielu dziedzinach życia, od sprzedaży i zarządzania poczynając, poprzez nawiązywanie romansów i sprawowanie obowiązków rodzicielskich, aż do polityki. Kluczem do wyczucia emocji innej osoby jest zdolność odczytywania sygnałów…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)