W treści referatu omówiono cechy charakterystyczne współczesnego personalizmu, genezę nowożytnego personalizmu oraz biografię jego twórcy - Emmanuela Mouniera.
EMMANUEL MOUNIER
Biografia
Emmanuel Mounier urodził się 1 kwietnia 1905 roku w Grenoble, w rodzinie mieszczańskiej. W swoim mieście rodzinnym studiował najpierw nauki przyrodnicze, następnie medycynę, a wreszcie filozofię. Jego nauczycielem filozofii był uczeń H. Bergsona, Jacques Chavalier. Pod jego wpływem Mounier zbliżył się do filozofii platońsko-augustyńskiej.W 1927 roku wyjechał do Paryża, gdzie nawiązał kontakty z aktywnymi myślicielami katolickimi, przede wszystkim z J. Maritainem, J. Danielou i J. Guittonem. W 1930 roku Mounier założył czasopismo "Esprit", w którego redakcji znaleźli się nie tylko katolicy. Czasopismo to preferowało tzw. katolicyzm otwarty. Przede wszystkim postulowano oczyszczenie katolicyzmu z przenikających do niego elementów cywilizacji mieszczańskiej, kapitalizmu, liberalizmu, polityki. Środowisko "Esprit" wzywało do podjęcia dialogu chrześcijaństwa z marksizmem i z lewicą społeczną.Podczas wojny Mounier był aresztowany za związki z ruchem oporu. Po wojnie zajmował się dalszym redagowaniem "Esprit" oraz pisarstwem. Wydał 165 numerów czasopisma oraz 15 książek. Zmarł nagle 22 marca 1950 roku. W latach 1961-1965 zostały wydane wszystkie jego dzieła w czterotomowych Oeuvres. Najważniejsze dzieła Mouniera to: Wprowadzenie doegzystencjalizmów, Co to jest personalizm?, Chrześcijaństwo i pojęcie postępu.
Personalizm
Emmanuel Mounier 1 (1905-1950), który uważany jest za twórcę nowożytnego personalizmu, wspomina, że ruch personalistyczny zrodził się z kryzysu na Wall Street w 1929 roku i wyraził się powstaniem w 1932 roku miesięcznika "Esprit". Genezą jego zaistnienia był kryzys owych czasów: dla moralistów był to kryzys człowieka, dla marksistów kryzys ekonomiczny. Zdaniem Mouniera zarówno moraliści, jak i marksiści nie mieli racji; oddzielili ciało i dusze człowieka, jego homo faber i homo sapiens. Dla personalistów kryzys ten był równocześnie kryzysem człowieka i struktur, stąd postulaty zarówno rewolucji moralnej, jak i ekonomicznej zarazem. Dla Mouniera personalizm jest pewną perspektywę spojrzenia na problemy ludzkie w odpowiedzi na powstające totalitaryzmy. Nie powinien jednak stać się systemem, ani narzędziem politycznym. Personalizm w ogóle nie jest systemem, ale pewną perspektywą, metodą, zobowiązaniem. Jako perspektywa jest próbą osiągnięcia jedności rozbitej przez realizm duchowy i marksizm. W sferze metod chce człowieka skierować naprzód w historii i tworzyć historię, choć w szerszej perspektywie największe znaczenie ma trud ludzki. Jako zobowiązanie, personalizm wymaga zaangażowania. W odróżnieniu od egzystencjalizmu, który podkreśla rozpacz egzystencji, personalizm oznacza jej afirmację. Choć u Mouniera personalizm akcentuje obronę osoby ludzkiej przed jakimkolwiek uciskiem i nosi pewne cechy indywidualizmu, należy pamiętać, że sprzęga się z pojęciem wspólnoty. Osoba nie jest tutaj traktowana jako społeczna komórka, ale jako centrum wszelkich sposobów myślenia i działania. Personalizm tkwi także w opozycji do narcyzmu, który przejawia się zainteresowaniem tylko własnymi sprawami. W personalizmie powinnością człowieka jest działanie, i choć jesteśmy w mniejszym lub większym stopniu zdolni opanować nasze otoczenie, człowieka współczesnego często przerastają jego własne dzieła. Jego pojęcia, władze i uczucia są, zdaniem Mouniera, zupełnie niedo
(…)
… się także, aby nie została ona zajęta i pochłonięta przez masę, wskazując w ten sposób na konieczność życia społecznego opartego na relacjach interpersonalnych. podobnie zresztą N. A. Bierdiajew zauważa konieczność pójścia nie tylko ponad masą, lecz również ponad samą społecznością, aby dojść do życia wspólnotowego, w którym uczestniczenie osób pozwala na ukonstytuowanie się pewnej solidarności, obejmującej…
… personalisty jest zaangażowanie myślą i działaniem, ale musi być ono wystrzegające się utopii i konformizmu. Człowiek jest człowiekiem dzięki zaangażowaniu. Gdyby nie było w człowieku nic prócz zaangażowania, stałby się on niewolnikiem. Ta filozofia zaangażowania związana jest z pojęciami absolutu i transcendencji człowieka. Bez odniesienia bowiem do absolutu zaangażowanie jest tylko okaleczeniem, organizacją…
… człowiekiem) oraz sposób arystotelesowski, stanowiący ujęcie substancjalistyczne, w którym twierdzenia czym jest człowiek znajdują się w nim samym. Analogiczne, dwie płaszczyzny rozwoju personalizmu w filozofii pokazuje także Robert Spaemann11 . Pierwsza, związana między innymi z Lockiem oraz Kartezjuszem, akcentuje cechy człowieka jako osoby, między innymi: rozumność, samowiedza, pamięć, stosunek…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)