To tylko jedna z 3 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
X ELEMENTY TEORII ARGUMENTACJI Dwa typy uzasadnienia twierdzeń, norm i ocen:
Subsumcyjny (sylogistyczny) - uzasadnienie przyjmuje postać wprowadzenia określonych następstw z przyjętych przesłanek na podstawie założonych reguł interferencyjnych (r. wnioskowania); przykładem sylogizmu prawniczego jest wyprowadzanie następstw prawnych z normy prawnej i ustalonego stanu faktycznego.
Argumentacyjny (dyskursywny) - uzasadnianie przyjmuje postać wymiany argumentów wspierających daną tezę (argumenty pro) i argumentów ją kwestionujących (argumenty contra). Model ten zakłada dokonywanie szeregu ocen co do wartości poszczególnych argumentów („ważenie” argumentów) a w konsekwencji podjęcie decyzji, które argumenty okazały się lepsze.
Najważniejsze i najczęściej używane w uzasadnieniach prawniczych argumenty:
Normy prawne
Orzecznictwo sądowe
Poglądy doktryny prawniczej
Reguły egzegezy:
Reguły interpretacyjne
Reguły kolizyjne
Reguły wnioskowań prawniczych
Reguły i zasady pozaprawne
Opinie ekspertów i twierdzenia naukowe Uniwersalne toposy prawnicze (topos = argument) Reguły wnioskowań prawniczych (reguły logiki prawniczej) - należą do wykładni sensu largo Argumentum a simile - wnioskowanie z podobieństwa lub analogi;
analogii z ustawy (analogia legis) - podstawą jest zawsze jakiś konkretny przepis prawny, który musi zostać wskazany we wnioskowaniu organu stosującego prawo;
Trzy podstawowe etapy wnioskowania z analogii:
ustalenie, iż określony fakt nie został unormowany przez przepisy prawne
ustalenie, że istnieje przepis prawny, który reguluje sytuacje pod istotnymi względami podobne do faktu nienormowanego
powiązanie z faktem prawnym nieunormownym podobnych lub takich samych konsekwencji prawnych, co z faktem bezpośrednio uregulowanym przez przepisy prawne Ubi eaden legis ratio, ibi eadem legis dispositio - gdzie taki sam cel tam taka sama dyspozycja ustawy. Odnosi się to zarówno do fizycznego podobieństwa faktów jak i porównania celów regulacji.
analogii z prawa (analogia iuris) - brak ściśle wskazanych przepisów prawa, ale bardzo ogólne określenie zasad czy idei, na których opiera się prawo; daje dużą swobodę wnioskującemu. Argumentum a contrario - wnioskowanie z przeciwieństwa. Przeciwieństwo wnioskowania z analogii. Zabronione jest zastosowanie podobnych lub takich samych konsekwencji prawnych do sytuacji podobnych.
Jeżeli norma prawna wiąże konsekwencje prawne k z faktem f i dany fakt nie jest identyczny z faktem f, to nie wolno do niego zastosować konsekwencji k i to nawet wtedy gdyby był on pod istotnymi względami do faktu f. wnioskowanie z przeciwieństwa stosujemy, gdy w kontekście danego przepisu występują zwroty „wyłącznie”, „jedynie”, „tylko”.
(…)
… vigilantibus - ustawy napisano dla ludzi wykazujących się należytą starannością. Niedbalstwo, lekkomyślność nie stanowi okoliczności usprawiedliwiających.
Nullum crimen, nulla poena sine lege - przestępstwem może być wyłącznie czyn wyraźnie zabroniony przez prawo karne i przestępcy może być wymierzona wyłącznie kara przewidziana przez przepisy prawa karnego.
Zasada prawa do sądu - dochodzenie swoich roszczeń…
… - rzecz osądzona powinna być uważana za prawdziwą, rzecz osądzona ma pierwszeństwo przed prawdą.
Ne ultra petita partium - sądy i inne organy stosujące prawo są związane żądaniami stron, nie mogą orzekać ponad te żądania.
Stanowi konsekwencję zasady dyspozycyjności według której strony, a nie sąd są dysponemtami postępowania cywilnego.
Deniminis no curat pretor - argument usprawiedliwiający odmowę…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)