Domniemania interpretacyjne (tzw. reguły wykładni sensu stricto) - mają skutek, iż zmieniają ciężar argumentacji - spoczywa on nie na tym, kto się na domniemanie powołuje, ale na tym, kto te domniemanie kwestionuje
- domniemania interpretacyjne:
domniemanie języka potocznego, prawnego i społecznego
domniemanie zgodności normy z konstytucją
domniemanie zgodności normy niższego rzędu z normą hierarchicznie wyższą
domniemanie racjonalności prawodawcy
domniemanie, że prawodawca nie stanowi norm sprzecznych
domniemanie, że prawodawca nie stanowi norm zbędnych
domniemanie, że prawodawca dąży do społecznie aprobowanych celów
domniemanie, że prawodawca liczy się z konsekwencjami empirycznymi podejmowanych decyzji
domniemanie, że prawodawca dysponuje najlepszą wiedzą empiryczną wynika z tego nakaz interpretowania przepisów prawa w sposób uwzględniający aktualny stan wiedzy naukowej i technicznej
5. Dyrektywy preferencji (teorie wykładni) - dyrektywy preferencji są to reguły, które wskazują jak rozwiązać konflikt różnych dyrektyw wykładni - wg prof. Wróblewskiego „ dyrektywy wykładni drugiego stopnia ”
wskazują jaką decyzję interpretacyjną należy podjąć w sytuacji, gdy zastosowanie dyrektyw wykładni pierwszego stopnia (dyrektyw wykładni językowej, systemowej i funkcjonalnej) prowadzi do rozbieżnych ustaleń interpretacyjnych
- trzy podstawowe strategie rozwiązywania konfliktów interpretacyjnych (tzw. teorie wykładni):
teorie subiektywne i obiektywne wykładni:
czy w toku wykładni interpretator powinien się orientować na wolę i intencje historycznego (teorie subiektywne), czy też aktualnego (teorie obiektywne) prawodawcy
teorie subiektywne zakładają, że norma prawna ma jedno, stałe, nie ulegające zmianom znaczenie i jest to właśnie znaczenie zgodne z wolą historycznego prawodawcy
teorie obiektywne zakładają, że norma prawna rozumiana jako wyraz woli suwerena musi być zgodna z wolą aktualnego suwerena, bo norma ta obowiązuje w końcu właśnie z jego woli (gdyby nie odpowiadała jego woli, mógłby ją uchylić)
teorie obiektywne nie wykluczają, iż sens przepisu, w razie zmiany celów i zadań, które stawia sobie aktualny prawodawca, może również ulec zmianie
teorie intencjonalne i tekstualne wykładni:
teorie intencjonalne zakładają, że celem wykładni jest odtworzenie woli i intencji prawodawcy. Tekst prawny traktowany jest jako jedynie mniej lub bardziej doskonały instrument przekazu tych intencji
teorie tekstualne zakładają, że z chwilą ustanowienia aktu, tekst prawny niejako odrywa się od osoby legislatora i zaczyna żyć swoim własnym życiem
(…)
… w prawie karnym
nullum crimen, nulla poena sine lege (żadnego przestępstwa, żadnej kary bez ustawy)
niedopuszczalność analogii na niekorzyść oskarżonego, nie ma przeszkód by stosować na korzyść oskarżonego
niedopuszczalność analogii wprowadzającej nowe czyny zabronione przez prawo karne lub zwiększającej zakres odpowiedzialności karnej
podobnie w prawie podatkowym
nullum tributum sine lege (żadnego podatku bez…
… komisji legislacyjnych, a także materiały z obrad parlamentu, komisji parlamentarnych, rządowych itd.)
projekty ustaw i innych aktów normatywnych, a także teksty uchylonych aktów normatywnych oraz związane z nimi orzecznictwo i doktrynę
materiały komparatystyczne (obce teksty prawne, orzecznictwo i doktrynę)
*kontrowersje budzi kwestia dopuszczalności wyników ekspertyz naukowych, a nawet opinii biegłych…
…, co z faktem bezpośrednio uregulowanym przez przepisy prawne
przykłady wnioskowania przez analogię to powszechnie przyjęte w orzecznictwie reguły:
obowiązująca w postępowaniu karnym reguła, że termin wniesienia pisma procesowego jest zachowany gdy osoba uwięziona przed upływem terminu złożyła pismo w zarządzie więzienia stosuje się per analgiam do postępowania cywilnego
do użytkowania wieczystego wolno stosować przepisy o własności do ugody zawartej w sprawie karnej wolno stosować przepisy o ugodzie w postępowaniu cywilnym
podobieństwo faktów może wynikać zarówno z fizycznego podobieństwa faktów, jak i z porównania celów regulacji
formuła ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio (gdzie taki sam cel, tam taka sama dyspozycja ustawy)
analogia z prawa (analogia iuris)
podstawą analogii…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)