To tylko jedna z 6 stron tej notatki. Zaloguj się aby zobaczyć ten dokument.
Zobacz
całą notatkę
Fale fenomenalne (freak waves) Na tle falowania występującego na powierzchni oceanu od czasu do czasu notuje się wystąpienie pojedyńczych fal, których rozmiary daleko odbiegają od przeciętnych. Najczęściej używana angielska nazwa takich fal to "freak waves" lub "rogue waves", niemiecka - Killerwellen, chociaż spotyka się określenia "monster wave". W języku polskim fale te najczęściej nazywane są falami fenomenalnymi, choć na przykład tłumacz książki K.A.Colesa (Żeglowanie w warunkach sztormowych, Wyd.Morskie, Gdańsk, 1986) tłumaczy "freak waves" jako "falę potworną". Najogólniej, mianem fali fenomenalnej określić można falę, której wysokość lub stromość znacznie przewyższa rozmiary (stromości) najlepiej rozbudowanych fal sztormowych. Fale fenomenalne występują głównie na wodach umiarkowanych i wysokich szerokości geograficznych, gdzie obserwuje się silną działalność wiatru. W kilkudziesięciu co najmniej przypadkach rejestrowano występowanie fali fenomenalnej związanej z cyklonami tropikalnymi. Ich występowanie było odnotowywane na Północnym Atlantyku, również na wodach przylegających do Europy (Zatoka Biskajska, Morze Celtyckie, Morze Północne, Morze Norweskie...), na Północnym Pacyfiku, wielokrotnie opisywane były na wodach Oceanu Południowego. Rejonem Oceanu Światowego, w którym występowanie fal fenomenalnych jest stosunkowo częste a prawdopodobieństwo ich napotkania jest szczególnie duże, są wody subtropikalne rozciągające się wokół południowo-wschodnich i wschodnich wybrzeży Afryki Południowej. Odnotowano tam kilkastet, dobrze udokumentownych przypadków wystąpienia fal fenomenalnych, które doprowadziły do mniej lub bardziej poważnych awarii, w kilkunastu przypadkach połączonych z całkowitą utratą statku. Poglądów na genezę fal fenomenalnych jest kilka, można przypuszczać, że obserwowane fale nadnaturalnych rozmiarów mogą powstawać w wyniku kilku różnych procesów: • procesu interferencji dwu fal o dużej czy bardzo dużej wysokości różniących się długościami, a tym samym i prędkością, poruszających się w takim samym kierunku. Jeśli różnice prędkości nie są zbyt wyraźne, proces interferencji prowadzi do dość długiego (rzędu kilkudziesięciu sekund do kilku minut) utrzymywania się wyjątkowo wysokiej fali lub szczególnie głębokiej doliny między przeciętnej wysokości falami. Istnieje niewielkie, ale większe od zera, prawdopodobieństwo, że statek znajdzie się w zasięgu takiej fali lub w bezpośredniej jej bliskości. Obserwacja widnokręgu w czasie długotrwałego,
(…)
… "Ob' " na wodach Oceanu Południowego w roku 1958). W przypadku
dojścia takich fal do górnego załomu stoku kontynentalnego / dolnego załomu
szelfu, gdy załom jest ostry (duża zmiana głębokości zachodzi na niewielkiej
odległości) dochodzi do gwałtownej transformacji fali głębokowodnej w falę
płytkowodzia, połączonej ze wzrostem wysokości i gwałtownym wzrostem
stromości przedniej części fali. Na taki mechanizm tworzenia się fal
fenomenalnych może wskazywać zwiększona częstość ich występowania w
bezpośrednim pobliżu izobaty 100-sążniowej lub 200-metrowej (patrz ryc.
9.1).
Ryc. 9.1. Statek w czasie silnego sztormu na Zatoce Biskajskiej. Fala fenomenalna o wyjątkowo dużej
wysokości i stromości czoła powstała w pobliżu izobaty 100-sążniowej (~183 m). Reprodukcja fotografii z
Mariner Weather Log (Vol. 38…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)