Efekt przylądkowy Wzrost prędkości wiatru, połączony często ze zmianą kierunku wiatru, w stosunku do wiatru wynikającego z rozkładu pola ciśnienia w skali mezosynoptycznej występujący w pobliżu wysuniętych w morze przylądków, półwyspów oraz po nawietrznej i wzdłuż brzegów wysp. Efekt przylądkowy spowodowany jest przez wzrost siły tarcia i spowolnienie przepływu powietrza nad lądem, co odkształca linie prądu. W rezultacie nad morzem dochodzi do zagęszczenia lini prądów i zmiany ich kierunku w stosunku do linii pradów wynikających z pola ciśnienia (patrz rysunek). Z zagęszczeniem linii pradów wiąże się zawsze wzrost prędkości wiatru - przez określony przekrój poprzeczny w jednostce czasu musi przepłynąć większa ilość powietrza (patrz twierdzenie Bernoulliego; podręcznik fizyki). W momencie, gdy trasa rejsu prowadzi w pobliżu brzegów wysuniętego w morze półwyspu, przylądka, etc., a wiatr wywołany przez mezoskalowy układ baryczny ma kierunek zbliżony do wzdłużbrzegowego, należy liczyć się, że w strefie przybrzeżnej (rzędu od kilku do kikunastu Mm od brzegu) prędkość wiatru może być znacznie większa od tej, która jest obliczona z mapy a kierunek wiatru odmienny. Jeśli brzeg jest dodatkowo wysoki (góry, wzgórza) należy dodatkowo liczyć się z silną porywistością wiatru w strefie przybrzeżnej. Efekt przylądkowy powoduje, że pewne rejony przybrzeżne charakteryzują się wyraźnie podwyższoną w stosunku do otaczająch akwenów częstością występowania wyższych stanów morza. Rejonów, w których silnie zaznacza się występowanie efektu przylądkowego, jest wiele. Szczególnie silnie efekt przylądkowy zaznacza się w tych rejonach, gdzie okresowo lub stale dominujący kierunek wiatru jest zbliżony do równoległego do brzegu i wiatr musi przepływać nad półwyspem czy przylądkiem. Oto dwa przykłady. Na wybrzeżu zachodnim USA znajduje się przylądek Mendocino (N Kalifornia, na N od San Francisco). W sytuacji, gdy Wyż Hawajski jest silniej rozwinięty a jego centrum przesunięte jest na E, wzdłuż wybrzeża stanów Oregon i Północnej Kaliforni wieją wiatry północne o umiarkowanej sile (około 5°B). W rejonie Przylądka Mendocino wiatr się wtedy wzmaga, często osiągając siłę sztormu (=
(…)
…) i przepływa się ten rejon w zupełnie dobrych warunkach wiatru i stanu morza.
Na Morzu Śródziemnym, przy wybrzeżach Tunezji, w rejonie przylądka Ra's
Addar, przy nawet stosunkowo słabych wiatrach zachodnich i NW siła wiatru
wyraźnie rośnie w strefie przybrzeżnej (o około 3°) i tworzy się nieprzyjemna, silnie
skłócona, wysoka i krótka fala. Dalej od brzegu (10-12 Mm) sytuacja jest już
normalna.
Ze względu…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)