Wstęp do ekonomii politycznej
Czerwiec 2, 2010 WSTĘP DO EKONOMII POLITYCZNEJ
Ekonomia polityczna należy do nauk społecznych [1]. Bada ona prawa produkcji społecznej i podziału dóbr materialnych na różnych szczeblach rozwoju społeczeństwa ludzkiego.
Podstawą życia społeczeństwa jest produkcja materialna. Aby żyć, ludzie muszą mieć żywność, odzież i inne dobra materialne. Aby mieć te dobra, ludzie muszą je produkować, muszą pracować.
Ludzie produkują dobra materialne, to znaczy walczą z przyrodą, nie w pojedynkę, lecz wspólnie, jako grupy, jako społeczeństwa. Dlatego produkcja jest zawsze i we wszelkich warunkach produkcją społeczną, a praca — działalnością człowieka społecznego.
Proces produkcji dóbr materialnych zakłada istnienie następujących momentów: 1) pracy człowieka, 2) przedmiotu pracy i 3) środków pracy.
Praca jest to celowa działalność człowieka, w procesie której przekształca on i przystosowuje przedmioty przyrody do zaspokojenia swych potrzeb. Praca jest naturalną koniecznością, nieodzownym warunkiem istnienia ludzi. Bez pracy nie byłoby możliwe samo życie ludzkie. Przedmiotem pracy jest to wszystko, na co skierowana jest praca człowieka. Przedmioty pracy mogą być bezpośrednio dane przez samą przyrodę, na przykład drzewo, które ścina się w lesie, albo ruda wydobywana z wnętrza ziemi. Przedmioty pracy, które uprzednio zostały poddane działaniu pracy, na przykład ruda w hucie, bawełna w przędzalni, noszą nazwę surowców albo materiałów surowych.
Środkami pracy są te wszystkie rzeczy, za pomocą których człowiek oddziaływa na przedmiot swojej pracy i przekształca go. Do środków pracy należą przede wszystkim narzędzia produkcji, jak również ziemia, budynki produkcyjne, drogi, kanały, magazyny itd. W zespole środków pracy decydującą rolę odgrywają narzędzia produkcji. Należą do nich różnorodne narzędzia, którymi człowiek posługuje się w swojej pracy, poczynając od prymitywnych narzędzi kamiennych używanych przez ludzi pierwotnych, a kończąc na współczesnych maszynach. Poziom rozwoju narzędzi produkcji jest miernikiem panowania społeczeństwa nad przyrodą, miernikiem rozwoju produkcji. Epoki ekonomiczne różnią się od siebie nie tym, co się w nich produkuje, lecz tym, jak się w nich produkuje, za pomocą jakich narzędzi produkcji.
Przedmioty pracy i środki pracy stanowią środki produkcji. Środki produkcji same przez się, bez połączenia z siłą roboczą, stanowią jedynie stos martwych rzeczy. Aby można było zacząć proces pracy, siła robocza musi połączyć się z narzędziami produkcji.
Siła. robocza jest to zdolność człowieka do pracy, całokształt fizycznych i duchowych sił człowieka, dzięki którym jest on w stanie produkować dobra materialne. Siła robocza jest aktywnym elementem produkcji, wprawia ona w ruch środki produkcji. Wraz z rozwojem narzędzi produkcji rozwija się także zdolność człowieka do pracy, jego umiejętność, nawyki, doświadczenie produkcyjne.
(…)
… stosunków produkcji z charakterem sił wytwórczych Formacje społeczne są więc nie tylko oddzielone od siebie specyficznymi prawami ekonomicznymi, właściwymi dla danego sposobu produkcji, ale są także z sobą związane pewnymi prawami ekonomicznymi wspólnymi dla wszystkich formacji. Prawa rozwoju ekonomicznego są prawami obiektywnymi. Odzwierciedlają one procesy rozwoju ekonomicznego, dokonywające…
… istotę danych stosunków produkcji.
Wynikiem takiej analizy naukowej są kategorie ekonomiczne, to znaczy pojęcia będące teoretycznym wyrażeniem stosunków produkcji danej formacji społecznej, jak na przykład towar,, pieniądz, kapitał i inne.
Marks analizując kapitalistyczne stosunki produkcji wyodrębnia przede wszystkim najprostszy, najczęściej powtarzający się, występujący w skali masowej stosunek…
… również należą do kapitalistów. Robotnicy są pozbawieni środków produkcji i aby nie umrzeć z głodu, zmuszeni są pracować na kapitalistów, przywłaszczających sobie produkty ich pracy. W społeczeństwie socjalistycznym środki produkcji są własnością społeczną. Na skutek tego produkty pracy należą do mas pracujących.
W formacjach społecznych, w których istnieje produkcja towarowa, podział dóbr materialnych dokonuje…
… i stosunki wzajemne i tylko w granicach tych społecznych związków i stosunków odbywa się ich oddziaływanie na przyrodę, odbywa się produkcja” [2]. Określone związki i stosunki ludzi w procesie produkcji dóbr materialnych stanowią stosunki produkcji.
Charakter stosunków produkcji zależy od tego, czyją własnością są środki produkcji (ziemia, lasy, wody, bogactwa wnętrza ziemi, surowce, narzędzia produkcji…
… ekonomia polityczna stanowi bardzo ważną część składową teorii marksistowsko-leninowskiej.
Wielcy wodzowie i teoretycy klasy robotniczej K. Marks i F. Engels byli twórcami proletariackiej ekonomii politycznej, W swoim genialnym dziele „Kapitał” Marks odkrył prawa powstania, rozwoju i upadku kapitalizmu, dał ekonomiczne uzasadnienie nieuchronności rewolucji socjalistycznej i ustanowienia dyktatury…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)