Ekonomia marksistowska Fundamentem ekonomii marksistowskiej była przeprowadzona przez K. Marksa dogłębna krytyka rynkowej gospodarki kapitalistycznej ( gospodarka rynkowa ), zawarta w wielu jego pracach, przede wszystkim w Kapitale . Wykorzystując przejętą z ekonomii klasycznej teorię wartości opartej na pracy, Marks sformułował teorię wartości dodatkowej , wykazując, że źródłem zysku kapitalistów jest wyzysk (nieopłacony czas pracy) robotników, możliwy dzięki posiadaniu przez nich monopolu własności środków produkcji. Konkurencja między przedsiębiorcami powoduje jednak, że muszą oni płacić robotnikom coraz więcej lub zastępować ich pracę coraz nowocześniejszymi maszynami, co wg Marksa wywołuje spadkową tendencję stopy zysku (ogólny kryzys kapitalizmu), a to wcześniej lub później musi doprowadzić do upadku tego ustroju gospodarczego. Zasady nowego ustroju gospodarczego, powstałego po upadku kapitalizmu , określili już kontynuatorzy Marksa (on sam na ten temat nie zabierał głosu): miał to być komunizm - ustrój oparty na społecznej własności środków produkcji (państwowej lub spółdzielczej), z centralnym planowaniem i zarządzaniem, zastępującymi mechanizm rynkowy w regulacji procesów gospodarczych, dążący do pełnego zaspokojenia potrzeb społecznych na drodze rozdawnictwa dóbr i usług, przy zastosowaniu zasady "każdemu według potrzeb" (całkowita eliminacja wymiany i pieniądza). Etapem przejściowym do komunizmu miała być gospodarka socjalistyczna ( socjalizm ). W marksistowskim kierunku poglądów ekonomicznych już w XIX w. wyodrębniły się dwa nurty: rewolucyjny, reprezentowany przez R. Luksemburg , W.I. Lenina i innych ekonomistów radzieckich, który później przekształcił się w ekonomię polityczną socjalizmu (ze znaczącym wkładem ekonomistów polskich, m.in. M. Kaleckiego i O. Langego ), oraz reformatorski, poddający rewizji, w ostrzejszej (E. Bernstein) lub słabszej ( K. Kautsky , R. Hilferding) formie, poglądy Marksa, w tym zwłaszcza teorię wartości i tezę o nieuchronności upadku kapitalizmu.
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)