Donald Davidson "Eseje o prawdzie"; nowa interpretacja Tarskiego; Własności pochodne; Monizm anomalny
[...] Prawdziwość w danym języku naturalnym nie jest cechą zdań. Jest relacją między zdaniami, mówiącymi i momentem czasu. Teorie prawdy muszą zatem definiować trójargumentowy predykat "T(s,u,t)".
Davidson odnosi się do Semantycznej definicji prawdy Tarskiego: Zdanie "p" jest prawdziwe wtedy i tylko wtedy gdy p. Na obraz świata mogą składać się dane fizyczne lub psychiczne. Z punktu widzenia semantycznego są to dwa rónowazne systemy opisu świata. Prawdziwość jest własnością zdań lub ciągu zdań. Słowo "prawda" sprawia, że zdanie, w którym jest użyte,wpada do metajęzyka. Warunkeim adekwatności definicji prawdy dla danego jezyka jest wynikanie z niej, dla dowolnego zdania Z tego języka, tzw. T-zdania, tj. równoważności:
(T) x jest zdaniem prawdziwym wtw., gdy p
w której wmiejscu x występuje strukturalny opis zdania Z, a na miejscu p - przekład zdania p na język, w którym sformułowana jest tan definicja (tj. w metajęzyku).
Davidson pragnie, aby T-zdania uczynić testem adekwatności aksjomatycznej teorii prawdy, w której prawda i pewne inne pojęcia semantyczne sa pojęciami pierwotnymi, pojęce przekładu zaś nie jest założone, lecz wyjaśniane: zdanie występujące w (T) na miejscu p podaje warunek prawdziwości,a więc znaczenie zdania, którego opis strukturalny wystęuje w miejscu x. Pełnej eksplikacji znaczenia zdania dostarcza dowód jego T-zdania, pokazujący, jak prawdziwość lub fałszywosć tego zdania zależy od sposobu, w jaki zostało ono zbudowane z wyrażeń prostych.
Sama prawdziwość T-zdań nie gwarantuje jednak tego, iż podają one znaczenia zdań, których dotyczą, jak np.:
Zdanie "Śnieg jest biały." jest prawdziwe wtw., gdy trawa jest zielona
należy zatem przyjąć pewne dodatkowe warunki, które będą gwarantować, że twierdzenia teorii prawdy są prawami, a nie tylko zaś zdaniami prawdziwymi; wiążąs się zatem z procedura konstrukcji i sprawdzania teorii na podstawie dostęnych danych empirycznych. Teoria jest prawdziwa, o ile przypisuje zdaniom tego jezyka poprawne interpretacje. Trudności tu powoduje związek między tzw. postawami propozycjonalnymi - jak pragnienia, intence, itp. - a znaczeniem wypowiedzi tej osoby, do której owe postawy należą. Nie znając pierwszych nei sposób ustalić drugich i vice versa (proponuje się tu wybór między grami). Davidson postuluje pewną zmianękoncepcji Tarskiego dla jezyka naturalnego, a to ze względu na wystęowanie w tym języku zdań zawierających wyrażenia okazjonalne. Prawdziwości nie można tu orzekać w niezrelatywizowany sposób o zdaniach-typach: to samo zdanie bywa bowiem w pewnej sytuacji prawdziwe, a w innej fałszywe. Możan zatem albo przypisywać prawdziwość nie zdaniom-typom lecz zdaniom-egzemplarzom, lub też zrelatywizować prawdziwość do osób wypowiadających dane zdanie oraz miejsca wypowiedzi.
(…)
…. Jeśli jednak będzie się identyfikowac znaczenie terminu z jego odniesieniem, pojawi się trudność, będąca konsekwencją przyjęcia przesłane: że logicznie równoważne terminy jednostkowe mają to samo odniesienie, i że termin jednostkowy nie zmienia swojego odniesienia, gdy jakiś jego termin składowy zostanie zastąpiony innym, o tym samym odniesieniu. Z tego wynika, że dwa zdania o tej samej wartości logicznej mają to samo odniesienie. jeśli jednak znaczenie zdania jest jego odniesieniem, to wszystkie zdania o tej samej wartości logicznej są synonimiczne - co jednak trudno zaakceptować. Wg holistycznej wizji znaczenia, znaczenie zdania zależy od struktury tego ostatniego, i jeśli rozumiemy znaczenie każdego członu struktury tylko przez abstrakcję z oółu zdań w których on wystęuje, to możemy podać znaczenie dowolnego zdania (czy słowa…
… źródła: z pragneinia zawarcia w tym, do czego odnosi się zdanie prawdziwe nie tylko do przedmiotów "o których" jest to zdanie, ale także wszystkiego, co w tym zdaniu o nich się mówi.
Semantyka dla języków naturalnych Teoria semantyki języka naturalnego dąży do podania znaczenia każdego wyrażenia sensownego. Zdaniem Davidsona teoria prawdy jakiegoś języka naturalnego powinna podawać znaczenia…
… identycznośćiową funkcję prawdziwościową o tym samym znaczeniu, co podwójna negacaj. Nie jest tak jednak w przypadku zdania "twierdzenie Pitagorasa jest prawdziwe", chociaż można przełożyć je na zdania w rodzaju zdania (1).
(p)(stwierdzenie, że p = twierdzenie Pitagorasa p) Można również traktować zwrot "jest prawdziwe" jako właściwy predykat.
Davidsonowi nie udało się znaleźć zadowalającej teorii na poparcietezy…
... zobacz całą notatkę
Komentarze użytkowników (0)