Dochodzenie roszczeń opartych na prawie Unii przed sądami krajowymi

Dochodzenie roszczeń opartych na prawie Unii przed sądami krajowymi
Dochodzenie roszczeń opartych na prawie Unii Europejskiej odbywa się przede wszystkim przed sądami krajowymi. System ochrony prawnej Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości i sądy krajowe. Od traktatu z Lizbony ten stan rzeczy został ujęty wprost w Traktacie. Art. 19, który definiuje system ochrony prawnej Unii Europejskiej mówi, że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który obejmuje Trybunał Sprawiedliwości i sąd zapewnia poszanowanie prawa przy stosowaniu wykładni Traktatów, natomiast państwa członkowskie ustanawiają środki niezbędne do zapewnienia skutecznej ochrony prawnej w dziedzinach objętych prawem Unii. Na państwach członkowskich i ich sądach ciąży obowiązek zapewnienia pełnej skuteczności prawom wynikającym dla jednostek z prawa Unii. Prawo Unii Europejskiej jest prawem, które skutkuje w krajowych porządkach prawnych i w ramach krajowych porządków prawnych przewidziane są procedury dochodzenia roszczeń, chyba że taka procedura została ustalona na poziomie Unii Europejskiej, ale to jest niezwykła rzadkość.
Jednym z elementów ochrony prawnej w Unii Europejskiej jest odpowiedzialność odszkodowawczą państwa. Sprawa Francovich dotyczy tej samej dyrektywy, co sprawa Wagner Miret. Dyrektywa dotyczyła ustanowienia specjalnego funduszu, z którego byłyby wypłacane roszczenia pracownikom, których pracodawcy zbankrutowali. Dyrektywa nie jest implementowana do prawa włoskiego. Nie ma funduszu. Firma, w której pracują Francovich, Bonnifacci i inni bankrutuje i zostają z niewypłaconymi pensjami i roszczeniami. Wnoszą pozew do sądu włoskiego, w którym domagają się wypłaty należnych roszczeń bezpośrednio na podstawie dyrektywy albo też domagają się odszkodowania za to, że te roszczenia nie mogły być pokryte zgodnie z dyrektywą. Zobowiązanie państw polega na ustanowieniu funduszu, ustaleniu sposobu jego finansowania i wprowadzeniu do prawa krajowego przepisów, na podstawie których pracownicy będą uzyskiwali wypłatę roszczeń określonych w dyrektywie. Nie jest to dyrektywa zupełna, ponieważ nie wiadomo skąd brać pieniądze na finansowanie wypłaty tych roszczeń. Sąd włoski, ponieważ nie widzi możliwości bezpośredniego stosowania zwraca się z pytaniem do Trybunału Sprawiedliwości o to, czy w takiej sytuacji na gruncie prawa Unii Europejskiej powstaje po stronie państwa członkowskiego obowiązek odszkodowawczy. Tak twierdzą Francovich i Bonnifacci. Jeżeli teraz okaże się, że dyrektywa nie jest bezpośrednio skuteczna i nie można im wypłacić należnych roszczeń, to oni wnoszą o odszkodowanie w stosunku do Włoch. Poprzez brak implementacji dyrektywy ponieśli oni szkodę. Ich roszczenia zostały niezaspokojone i żądają odszkodowania. Trybunał Sprawiedliwości odpowiadając na pytanie sądu włoskiego stwierdza, że odpowiedzialność odszkodowawcza powstaje na gruncie prawa Unii w sytuacji, kiedy państwo członkowskie nie implementowało dyrektywy i jednostka poniosła z teog tytułu szkodę. Trybunał Sprawiedliwości opiera się tutaj na zasadzie efektywności. Mówi, że wówczas kiedy efektywność praw jednostki jest uzależniona od jednostronnego działania państwa, czyli od podjęcia działań przez państwo członkowskie i państwo członkowskie tych działań nie podejmuje, to zasada solidarności obejmuje również obowiązek likwidacji szkód, jakie powstały wskutek naruszenia przez państwo członkowskie prawa wspólnotowego. Te wszystkie środki ogólne i szczególne obejmują również wynagrodzenie sz

(…)

… przez jednostki i organy Unii Europejskiej i wówczas gdy dojdzie do naruszenia prawa, jednostka ma prawo do odszkodowania na podstawie Traktatu i nie może być inaczej w sytuacji, kiedy prawo Unii Europejskiej jest stosowane przez organy państw członkowskich. Niezależnie od tego, czy naruszenie nastąpi po stronie organów, instytucji Unii Europejskiej czy po stronie organów państw członkowskich, tak samo powstaje…
…, że „W przypadku naruszenia przez państwo członkowskie prawa wspólnotowego, które można przypisać krajowemu ustawodawcy działającemu w dziedzinie, w której dysponuje on szerokim zakresem swobodnego uznania w dokonywaniu rozstrzygnięć prawodawczych, poszkodowanym jednostkom przysługuje prawo do odszkodowania, jeżeli naruszona norma prawa wspólnotowego ma na celu ustanowienie na ich korzyść uprawnień, postępowanie…
…, czy doszło do wykroczenia poza granice przysługującego państwom swobodnego uznania, czy też nie. Trybunał mówi tak, że wśród tych elementów, które powinny zostać uwzględnione, znajdują się elementy dotyczące samej naruszonej normy (stopień jasności precyzji naruszonej normy, zakres swobodnego uznania, jaki norma pozostawiała władzom krajowym). Trzeba zbadać całą strukturę normy, czy tutaj nie znajduje się przyczyna naruszenia (bo norma była niejasna i nieprecyzyjna i państwo członkowskie mogło ją niewłaściwie odczytać), czy zakres swobodnego uznania był szeroki czy też nie. Następnie należy zbadać podejście państwa członkowskiego, organu dokonującego naruszenia do samego naruszenia. Trybunał mówi dalej, że trzeba brać pod uwagę umyślny lub nieumyślny charakter popełnionego uchybienia lub spowodowanej szkody…
… potrzeba zadania pytania prejudycjalnego Trybunałowi Sprawiedliwości. Zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z takim pytaniem, czy ten wymóg pracy na uniwersytetach austriackich jest sprzeczny z prawem Unii Europejskiej w tym sensie, że nie pozwala wliczyć okresu zatrudnienia na uniwersytetach w innych państwach członkowskich. Zanim doszło do odpowiedzi na pytanie zadane przez austriacki sąd…
… dziedzinie. Trybunał Sprawiedliwości, co ważne uznał w tym orzeczeniu, że samo nie zwrócenie się do Trybunału Sprawiedliwości przez sąd ostatniej instancji z pytaniem prejudycjalnym jeszcze nie jest wystarczająco poważnym naruszeniem.
Przepis regulujący procedurę pytań prejudycjalnych mówi, że sąd ostatniej instancji ma obowiązek zwrócenia się do Trybunału z pytaniem. Trybunał mówi, że samo naruszenie…
…. Pojawia się szereg argumentów, które mają świadczyć przeciwko temu, że albo odpowiedzialności odszkodowawczej za orzeczenia sądów ostatniej instancji w ogóle być nie powinno albo powinna być to jeszcze bardziej szczególna odpowiedzialność (najlepiej taka, o której orzekałby sam Trybunał Sprawiedliwości). Argumenty jakie są powoływane przed sądem to:
naruszenie res iudicata - odpowiedzialność…
... zobacz całą notatkę